هنوز کسی این إن قُلت را به من نکرده است، من زودتر به قول طلبه‌ها دفع دخل مقدّر می‌کنم، کسی نگفته است که این «فَأْوُوا إِلَى الْکَهْفِ»[۱] که در قرآن آمده است، اینکه به اصحاب کهف سفارش کردند به غار بروید چه می‌شود؟ تو که مدام می‌گویی نمی‌شود به غار فرار کرد آن‌ها به غار فرار کردند، عرضِ ما از فرار این است شما با اختیار انتخاب کنید، اگر جایی برای زندگی در هیچ اجتماعی برای تو نبود و امکان زندگیِ موحدانه نبود، مادامی که این خطر هست…. حالا این یک بحثِ موقّتی است، اگر برای اصحاب کهف هم آن فشار که از جانب سلطان وقت بر آن‌ها اعمال می‌شد و اجازه‌ی زندگیِ موحدانه نداشتند برداشته می‌شد در غار زندگی نمی‌کردند، ما که نمی‌خواهیم آیه را تکذیب کنیم، آن‌ها راهی برای زنده ماندن نداشتند، راه به هیچ جایی نداشتند و باید پنهان می‌شدند که کشته نشوند، یعنی فرار از کشته شدن است، طبیعتاً یعنی تا مادامی که آن خطر است، یعنی دائمی نیست، منظورِ ما از این فرار فرارِ انتخابی است.
یعنی طرف می‌بیند که فضای جامعه پرگناه شده است، مشکلاتی هست، حالِ این را هم ندارد که پای کار بیاید، چون اصل مصائب دینداری از اینجا شروع می‌شود، وقتی شما بخواهید به دین عمل کنید و تواصی به حق و صبر کنید تازه مصیبت‌ها شروع می‌شود، سختی‌ها از اینجا شروع می‌شود. آنجایی که می‌خواهی پای کار بایستی تازه ابتدای شروع شدنِ سختی‌هاست. پس وقتی ما می‌گوییم نمی‌شود در غار زندگی کرد منظورِ ما این نیست که آیه‌ی اصحاب کهف را قبول نداریم، عرض ما این است که انتخاب فرار به غار نمی‌کند، آن‌ها اگر جای دیگری می‌رفتند خطر مرگ تهدیدشان می‌کرد، موقّتاً پنهان شده‌اند که آن‌ها را نکشند و بعد هم سیصد سال به خواب رفتند، وگرنه قرارشان این نبود که سیصد سال در غار بمانند، بطور موقّت پنهان شده بودند، کما اینکه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم هم در غار پنهان شده‌اند.
چون من مدام گفته بودم که نمی‌شود به غار فرار کرد، به ذهنم رسید که یک وقت در ذهن کسی نیاید که هم پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم در غار رفتند و هم اصحاب کهف؛ آن‌ها موقّت بودند، اینکه کسی بگوید من به غار می‌روم… عرض کردم که نمونه‌ی آن همین برادرانی هستند که از شهر بیرون رفته‌اند که ان شاء الله امام زمان ارواحنا فداه بیاید! فعلاً از جامعه دوری گزیدند! ما این عمل را در شرع نداریم! اگر این‌ها در جامعه بیایند که کسی این‌ها را نمی‌کشد، کسی کاری به کار آن‌ها ندارد.
[۱] سوره مبارکه کهف، آیه ۱۶ (وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا یَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْکَهْفِ یَنْشُرْ لَکُمْ رَبُّکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَیُهَیِّئْ لَکُمْ مِنْ أَمْرِکُمْ مِرْفَقًا)
پاسخ دهید