عناصر تحقیق

  ۱ – وجود مسئله.

۲ – تلاش روشمند در جمع آوری اطلاعات ، تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری.

۳ – کسبِ اطلاعات.

۴ – حلِّ مسئله به وسیله اطلاعات.

 تحقیق با سوال آغاز می شود و با ارائه گزارش پایان می یابد.

انواع تحقیق

تحقیق به لحاظ فرد یا افراد، نوع شناخت ، هدف، ماهیت و ابزار به انواعی تقسیم می گردد.

تحقیق با توجه به محقق به فردی وگروهی؛ با توجه به هدف، به بنیادی و کاربردی؛ با توجه به منابع و ابزار اطلاعات به تجربی، عقلی، شهودی و نقلی تقسیم می شود و  با توجه به نوع و ماهیتِ اطلاعات به تحقیقِ کمی و کیفی ؛ با توجه به پیشینه موضوع و نیز هدف، به اکتشافی، توصیفی و تبیینی ؛ و با توجه به مقایسه دو موضوع  و عدم آن به تحقیق مقایسه ای و غیر مقایسه ای ؛ با توجه به ابزار و روش گردآوری

اطلاعات، به تحقیق کتابخانه ای و غیر کتابخانه ای؛ با توجه به محورهای پژوهش به مسأله پژوهی و موضوع پژوهی و متن پژوهی و از نظر زمان به تاریخی و طولی و  مقطعی تقسیم می شود.

تحقیقات بنیادی یا پایه ای در جستجوی کشفِ حقایق و واقعیت ها و شناخت

پدیده ها و اشیاء بوده و مرزهای دانش بشری را توسعه می دهند و قوانین علمی را کشف نموده به تبیین ویژگی و صفات یک واقعیت می پردازند.

تحقیقات کاربردی با استفاده از تحقیقات پایه ای برای رفع نیازمندی ها و بهبود و بهینه سازی ابزارها ،روش ها و الگو ها در جهت رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی مورد استفاده قرار می گیرند.

روش تحقیق

روش تحقیق شیوه خاصی برای گرد آوری اطلاعات است ، تجزیه و تحلیل اطلاعات و نتیجه گیری در روش تحقیق به گونه ای است که بتوانیم صحت و سقم فرضیات خود را بررسی کنیم.

 روش های تحقیق را می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:

۱ – روش های کیفی.

۲ – روش های کمّی.

از مهمترین روش های کیفی می توان به روش های میدانی، مطالعه موردی، تحلیل گفتمان و روش اسنادی یا کتابخانه ای اشاره نمود. همچنان که از جمله روشهای کمی می توان از روشهای آزمایشی، پیمایشی و تحلیل محتوا یادکرد.

روش میدانی: روشی است که در آن محقق در محیط و میدان قرار می گیرد و

مشاهداتِ خود را به دقت ثبت می کند. گردآوری اطلاعات در تحقیق میدانی بر  اساس مشاهده، مشارکت ، مصاحبه و… است.

روش مطالعه موردی: در این روش یک مورد به طور عمیق و همه جانبه مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. این روش عمدتاً در تحلیلِ روان مورد استفاده قرار می گیرد و محقق، از طریق انجام مصاحبه های دقیق با فرد دارای مشکل و اطرافیان او و نیز با بررسی تاریخچه زندگی او، اطلاعاتِ جامعی را پیرامون زوایای مشکل او جمع آوری می کند.

روش تحلیل گفتمان: در این روش هدفِ محقق، کشفِ جهت گیری های ارزشی، اعتقادی،  و سیاسی یک فرد یا یک گروه می باشد، برای تأمین این هدف، کلمات، گفتگوها و نوعِ تعابیر را که در قالب پیام ها، بیانیه ها، مصاحبه ها، موضع گیری ها و  مانند آن ارائه می شود، مورد بررسی قرار می گیرند.

هدف از تحقیقات آزمایشی وتجربی استنباط روابط علّی و معلولی بین پدیده هایی است که مورد کنترل قرار گرفته اند.