«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏»

الحَمدُللهِ رَبِّ العَالَمِین وَ صَلَّی الله عَلَی سَیّدِنا وَ نَبیّنَا مُحَمَّدٍ وَ أهلِ بَیتِهِ الطّاهِرین

یکی از سننِ الهی که در زندگیِ ما بسیار تأثیرگذار است بحثِ «اهمیّتِ حفظِ زبان» هست.

در روایات اشاره شده است که «سَلاَمَهُ اَلْإِنْسَانِ فِی حِفْظِ اَللِّسَانِ»[۱]، اگر انسان می‌خواهد به سلامتی در مسیرِ بندگیِ الهی حرکت کند باید زبانِ خود را حفظ کند.

در مقابل هم فرموده‌اند: «بَلاَءُ اَلْإِنْسَانِ مِنَ اَللِّسَانِ»[۲]، اگر قرار است یک نکبت و بدبختی برای ما انسان‌ها عارض بشود ریشه‌ی آن همین زبان است.

در بعضی از روایات داریم که انسان بعضی اوقات با این زبان چنان سقوط می‌کند، مثلِ فاصله‌ی زمین تا ستاره‌ی پروین، بخاطرِ اینکه زبانِ خود را کنترل نکرده است، «إِنَّ اَلرَّجُلَ لَیَتَکَلَّمُ بِالْکَلِمَهِ»[۳] بعضی اوقات یک کلمه از زبانِ ما صادر می‌شود «لِیُضْحِکَ بِهَا جُلَسَاءَهُ» برای اینکه دیگران را بخنداند یک کلمه از زبانِ او صادر می‌شود «فَیَهْوِی بِهَا أَبْعَدَ مِنَ اَلثُّرَیَّا» باعثِ سقوطِ انسان می‌شود، سقوطی که فاصله‌ی آن از زمین تا ثریّا هم دورتر است.

این زبان خیلی در سرنوشتِ ما تأثیرگذار است.

در روایات به ما گفته‌اند که «لاَ یَعْرِفُ عَبْدٌ حَقِیقَهَ اَلْإِیمَانِ حَتَّى یَخْزُنَ مِنْ لِسَانِهِ»[۴]، به حقیقتِ ایمان معرفت پیدا نخواهیم کرد مگر زمانی که زبانِ خودمان را کنترل کنیم.

پس کنترل زبان باعث می‌شود که ما به حقیقتِ ایمان برسیم.

نکته‌ی پایانی این است که در روایات فرموده‌اند: «رُبَّ کَلِمَهٍ سَلَبَتْ نِعْمَهً وَ جَلَبَتْ نَقِمَهً»[۵] چه بسیار کلماتی که بر این زبانِ ما جاری می‌شود و باعث می‌شود که یک نعمتی از ما سلب بشود و یک نکبت و نقمتی و یک بدبختی در زندگیِ ما جلب بشود.

استادی داشتیم که چندین سال بود ازدواج کرده بود و بچّه‌دار نمی‌شدند، خودِ ایشان برای ما تعریف می‌کردند که هرچه درمان کردیم نتیجه نداد، بررسی کردیم و نتیجه نداد، یک روزی فکر می‌کردم که چرا ما بچّه‌دار نمی‌شویم، هیچ مشکلِ پزشکی هم نداریم، به یاد آوردم که یکی از دوستانِ من ازدواج کرده بود و بچّه‌دار نشده بود و به شوخی به او گفته بودم «اجاقِ تو کور است»، و همین باعث شد که من سالیانِ سال بچّه‌دار نشوم.

رفتم و عذرخواهی کردم و از دلِ او درآوردم و سپس خدای متعال به من فرزندی عطاء کرد.

مراقبِ زبان باشیم که تأثیرِ بسیار مثبت یا منفی در زندگیِ ما خواهد داشت.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

[۱] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام، جلد ۶۸، صفحه ۲۸۶

[۲] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام، جلد ۷۵، صفحه ۸۹ (اَلدُّرَّهُ اَلْبَاهِرَهُ مِنَ اَلْأَصْدَافِ اَلطَّاهِرَهِ ، قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ : اَلْعَفْوُ عَنِ اَلْمُقِرِّ لاَ عَنِ اَلْمُصِرِّ وَ مَا أَقْبَحَ اَلْخُشُوعَ عِنْدَ اَلْحَاجَهِ وَ اَلْجَفَاءَ عِنْدَ اَلْغِنَاءِ بَلاَءُ اَلْإِنْسَانِ مِنَ اَللِّسَانِ اَللِّسَانُ سَبُعٌ إِنْ خُلِّیَ عَنْهُ عَقَرَ اَلْعَافِیَهَ وَ اَلْعَافِیَهُ عَشَرَهُ أَجْزَاءٍ تِسْعَهٌ مِنْهَا فِی اَلصَّمْتِ إِلاَّ بِذِکْرِ اَللَّهِ وَ وَاحِدٌ فِی تَرْکِ مُجَالَسَهِ اَلسُّفَهَاءِ وَ اَلْعَاقِلُ مَنْ رَفَضَ اَلْبَاطِلَ عِمَادُ اَلدِّینِ اَلْوَرَعُ وَ فَسَادُهُ اَلطَّمَعُ.)

[۳] تنبیه الخواطر و نزهه النواظر (مجموعه ورّام)مجموعه ورّام، جلد ۱، صفحه ۱۱۱ (وَ قَدْ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: إِنَّ اَلرَّجُلَ لَیَتَکَلَّمُ بِالْکَلِمَهِ لِیُضْحِکَ بِهَا جُلَسَاءَهُ فَیَهْوِی بِهَا أَبْعَدَ مِنَ اَلثُّرَیَّا.)

[۴] الکافی، جلد ۲، صفحه ۱۱۴

[۵] إرشاد القلوب، جلد ۱، صفحه ۱۰۳ (وَ قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فِی وَصِیَّتِهِ لاِبْنِهِ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَنَفِیَّهِ : وَ اِعْلَمْ یَا بُنَیَّ أَنَّ اَللِّسَانَ کَلْبٌ عَقُورٌ إِنْ أَرْسَلْتَهُ عَقَرَکَ وَ رُبَّ کَلِمَهٍ سَلَبَتْ نِعْمَهً وَ جَلَبَتْ نَقِمَهً فَاخْزُنْ لِسَانَکَ کَمَا تَخْزُنُ ذَهَبَکَ وَ وَرِقَکَ وَ مَنْ سَبَّبَ عِذَارَ لِسَانِهِ سَاقَهُ إِلَى کُلِّ کَرِیهَهٍ.)