حجت الاسلام کاشانی شام پنجشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۳ در هیئت محترم بضعه الرسول سلام الله علیها به ادامه ی سخنرانی با موضوع “ضرورت وجود مذهب؛ یا وقتی می گوییم شیعه هستیم، یعنی چه؟” پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم میشود.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم»
«أُفَوِّضُ أَمْری إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِبادِ».[۱]
«رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْری * وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی».[۲]
«اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِی بِالْهُدَى وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَى».[۳]
مقدّمه
هدیه به پیشگاه سراسر نور و رحمتِ حضرت صدر الخلائق و خیرالمرسلین صلی الله علیه و آله و اهل بیت مکرّم ایشان، علی الخصوص امیرالمؤمنین علیه أفضل صلوات المصلّین صلواتی هدیه بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
عرض ادب، ارادت، خاکساری، التجاء، استغاثه به محضرِ باعظمتِ حضرت بقیّه الله الأعظم روحی و ارواح من سواه فداه و عجّل الله تعالی فرجه الشّریف صلوات دیگری محبّت بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
مرور جلسات گذشته
موضوع بحث «ضرورت وجود مذهب» است، و اینکه وقتی شیعه هستیم، یعنی چه؟ فضای بحث اعتقادی کلامی است.
خود بحث به اندازهی کافی اهمیّت دارد، چون پایهی رفتار و فکر و بیانات و زیرساخت اندیشه و عمل ماست، این موضوع هم خودش مهم است و هم هجمههای به این موضوع.
به محضر شما عرض شد که ما به دنبال راهی برای رسیدن به حق هستیم، که آن راه هم انحصار دارد و خود آن راه هم مهم است، یکی از آن جاهایی که برای انسان واضح میشود که خود این راه چقدر مهم است، اشتباهات و کجرویهای کجروها است، به تأسّی از شیوهی قرآن کریم و روایات اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین.
به این موضوع رسیدیم که اگر راه اشتباه باشد در احکام چه اتفاقی رخ میدهد، در نگاه به انبیاء و تفسیر قرآن و بنی اسرائیل و همسران انبیاء چه اتفاقی رخ میدهد، به مسئلهی امامت در این فضا سر زدیم، اما البته در هیچ جایی سعی نکردیم که بایستیم، چون اگر صبر میکردیم و میخواستیم درنگ علمی بحث را بالا ببریم، ارائه روی منبر خیلی سختتر است؛ لذا مختصراً به این موضوع میپردازیم و سعی میکنیم که فضای منبر زیاد از دست نرود، بعد از مباحث گذشته که تا توحید رسیدیم.
آن کسانی که مرجعیت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین، یا مکتب اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین یا راه اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین را نپذیرفتند، در جاهای مختلفی دچار آسیب شدند، مانند بخشی از آسیبها که جلسهی گذشته عرض کردیم، که برخی نگاه تجسیمی پیدا کردند، آن کسانی هم که نگاه تجسیمی پیدا نکردند، در حد دیدن خدا در قیامت متمایل شدهاند، یعنی نگاهشان به حضرت حق دچار اشکال شد.
این اشکال در خیلی از موضوعات وجود دارد، آنقدر که میشود یک ماه مبارک رمضان، فقط مفاهیمی را که اینها با خواندن قرآن کریم کج میفهمند را بگوییم، و بعد علّت این کج فهمیدن را بگوییم؛ که ما نخواهیم آن مسیر را برویم.
مثلاً در علم پزشکی به دنبال عوامل بیماریزا میروند، چون مهم است و اجتناب از اینها پیشگیری است.
مفاهیمی مانند نصرت الهی، معیّت، صدق، امامت، و خیلی موارد دیگر، کج فهمیده میشود. اشارهای به بخش نصرت الهی میکنم تا شما کجفهمیها را ببینید، بعد دوباره برمیگردیم و ان شاء الله راهکار اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین را هم عرض میکنم.
«نصرت الهی» در نگاه شیعیان
قرآن کریم مفصل از نصرت خدا سخن گفته است، نصرت خدا به چه معناست؟
«إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا»[۴] ما حتماً قطعاً رسولانمان و مؤمنان را یاری میکنیم، «فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ» هم در دنیا و هم در آخرت.
این «یاری میکنیم» یعنی چه؟
در مکتب اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین، چون نیاز نبوده و مجبور نبوده است که خلافی را توجیه کنیم، کسی نصرت الهی را به این معنا که «در هر میدان ما پیروز ظاهری میشویم» برداشت نکرده است.
بلاتشبیه در مسابقه کشتی مثلاً در ده وزن مسابقه میدهند، برنده آن کسی است که مجموعاً پیروز باشد، اصلاً ممکن است در سه وزن اول شکست بخورند. لذا زودتر از موعد نباید پیروزی و شکست مطرح شود، مگر پیروزی و شکست مقطعی.
مثلاً بگوییم در روز سوم جنگ صفین ما شکست خوردیم، نه اینکه کلاً شکست خوردیم.
چون ما فراموش نکردهایم که انبیاء شکستهای ظاهری داشتهاند، یعنی در صحنه شکست خوردهاند! «یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ»،[۵] حضرت یحیی سلام الله علیه را سر بریدند، به نقلی حضرت زکریا سلام الله علیه در درختی پنهان شده بود، درخت را با اره بریدند و ایشان را قطعه قطعه کردند.
ما نباید اعتقادی پیدا کنیم که ناگهان برخلاف آن چیزی باشد که قرآن کریم میفرماید.
قرآن کریم که فرموده است «إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا»، آیا حضرت زکریا و حضرت یحیی علیهما السلام را نعوذبالله رسول نمیدانسته است؟ یعنی حتّی اهل ایمان هم نمیدانسته است؟ چون آیه اینطور است که «إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا»! یعنی مؤمن هم نبوده است؟ پس چطور کشته شدند؟ پس چرا شکست خوردند؟ آیا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در همهی جنگها پیروز شد؟ آیا مؤمنین و انبیاء علیهم السلام به همهی اهداف ظاهریشان رسیدند؟ خیلی روشن است که نه! یعنی نصرت الهی شامل حالشان نشد؟ کربلا نصرت الهی شامل حال سیّدالشّهداء صلوات الله علیه شد یا نشد؟ روایتی هم میفرماید که نصر نازل شد و سیّدالشّهداء صلوات الله علیه نپذیرفت.
ما اینها را چطور معنا میکنیم؟ میگوییم نصر یعنی پیروزی در آن میدان، ولی حضرت به جهت بندگی، و به جهت اینکه سیّدالشّهداء صلوات الله علیه عبد خداست و به جهت اهدافی که دارد، نپذیرفت.
در میدان کربلا اگر شما فقط روز عاشورا را نگاه کنید، یک شکست همه جانبه است، تمام نیروها شهید شدند و تمام بازماندگان اسیر شدند. اما اگر شما قدری از موضوع فاصله بگیرید و مثلاً الآن را نگاه کنید؟ الآن به این راحتی نمیتوانید بگویید امام حسین علیه السلام شکست خورد و شمر پیروز شد. یعنی اولاً نصرت مقطعی، نصرت کامل یا پیروزی کامل نیست که ما بخواهیم اظهار نظر کنیم.
حال الآن قدری از کربلا فاصله گرفتهایم، برای ما سخت است که بگوییم امام حسین علیه السلام شکست خورد، از این جهت که میبینیم حضرت در عرش هستند و آن دشمنان در درک اسفل هستند. تازه ما الآن را میبینیم، اگر حضرت حجّت ارواحنا فداه تشریف بیاورند و اینطور بفرمایند که «إنَّ جَدّیَ الْحُسَیْن قَتَلوهُ عَطْشاناً»، آنجا شما فهم دیگری از کربلا دارید، با امروز تفاوت پیدا خواهد کرد. روزی که امام زمان ارواحنا فداه از مسببین و قاتلین و محبین قاتلین و آن کسانی که از قتل سیّدالشّهداء صلوات الله علیه خوشحال شدند انتقام بگیرد، معنای دیگری از شکست و پیروزی کربلا به ذهن شما میرسد. لحظهی مرگمان، اگر امام حسین علیه السلام به فریاد ما برسد، اگر همان لحظه از ما بپرسند نگاه شما به کربلا چیست، یک معنای دیگری به ذهن ما میرسد، اگر سلطنت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه در قیامت و گرفتاری و بیچارگی نوع خلایق را ببینیم، فهم دیگری نسبت به کربلا خواهیم داشت.
لذا ما مجبور نیستیم که یا چشم و گوش خود را ببندیم، یا کربلا را کج معنا کنیم و بگوییم روز عاشورا شمر شکست ظاهری هم خورد، یا نعوذبالله بگوییم پس خدا مؤمنان را یاری نکرد.
شما هر سال روز عاشورا حیات معنوی سیّدالشّهداء صلوات الله علیه و مرگ معنوی شمر و مثل شمر را خیلی روشن درک میکنید.
«نصرت الهی» در ولی الله دِهلَوی
ما مجبور نیستیم آیات را سطحی ببینیم، اما دیگران چون نخواستند یا نشد یا فریبشان دادند یا هر چیز دیگری، و اینها به دستورات اکید پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عمل نکردند، به توهّم خود رفتند که از جاهای دیگری علم اخذ کنند، در نگاهشان به حقانیت پیروز رسیدند! یعنی حق آن کسی است که پیروز است!
لذا بعنوان مثال اگر کودتاکننده پیروز شود، امام بر حق میشود! ولو اگر صد میلیون نفر را کشته باشد، ولو اگر همهی اولیای خدا را برای کسب قدرت کشته باشد، ولی پیروز شود. یعنی شما هر دیکتاتوری که در جهان میشناسید، بر زبان خود شهادتین گفته باشد، ولی قدرت پیدا کند، وقتی به قدرت برسد، اگر ظالم هم باشد، میگویند این شخص امام بر حق است و اطاعت از او واجب است و باید قربه الی الله به او زکات داد و نماز را پشت سر او خواند! این فکر است!
اگر بروید و نوع کتابها را ببینید، گفته شده است. بعضیهایشان نگفتهاند این شخص بهشتی است، گفتهاند به شما ربطی ندارد، شما باید از او اطاعت کنید.
وهابیت مانند «بنباز»، «تَفتازانی» در «شرح المقاصد» گفته است و دیگران؛ مگر اینکه استثنائی پیدا شود که برخلاف این مسیر کلّی حرکت کند.
پس جمع زیادی اینطور فکر میکنند که پیروزی علامتِ نصرتِ خداست.
حال من برای شما نمونه میخوانم، کسی که در این جلسه میخواهم مطالب او را برای شما بخوانم، کسی است که او را اعلم علمای قرن خودش میدانند، اسم او «ولی الله دهلوی» است، اسم پسر او «عبدالعزیز دهلوی» است، که عزیزان ما در سمت سیستان و بلوچستان این دو نفر را اعلم علمای عصر میدانند، یعنی اگر مرجع هم هست، مرجع المراجع است، اعلمِ مراجع است! مثلاً صفحه ۶۹ جلد اول کتاب «إزاله الخفاء عن خلافه الخلفاء» میگویند: او دریایی است که انتها ندارد، مانند دورهی جاهلیت که ظلمت و گمراهی بر همه جا مستولی شده بود و نور نبوّت، انسانها را هدایت کرد.
یعنی این شخص اینقدر آدم مهمی است.
این عزیزان طالبان، در مجموع… فکر طالبان بعد از ولی الله دهلوی شکل گرفته است، ولی پیرو افکار او هستند، ولی الله دهلوی برای اینها امامت دارد، به او «شاه ولی الله دهلوی» میگویند، او کتب زیادی دارد که کتب او به زبانهای مختلفی ترجمه شده است.
نام یکی از دو کتابی که میخواهم بخوانم «قُرَّهُ العَینَین فِی تَفضِیلِ الشّیخین» است و نام کتاب دیگر «إزَالَهُ الخِفَاء عَن خِلافَه الخُلَفَاء».
اصل کتاب «إزَالَهُ الخِفَاء عَن خِلافَه الخُلَفَاء» فارسی بوده است، چون در هندوستان کتاب علمی را فارسی مینوشتند، این کتاب به اردو و عربی ترجمه شده است. ترجمهی عربی در شام یا دمشق امروزی صورت گرفته است، عالم بزرگ وهابیت معاصر، «عبدالله بن عبدالمحسن الترکی» به ترجمهی عربی مقدّمه نوشته است و این کتاب را ستوده است.
یعنی میتوانم بگویم در بین علمای ما آیت الله بروجردیِ شیعیان باشد، یعنی انسان شاخصی است.
حال من چند جمله از ایشان میخوانم تا ببینید.
کتاب «إزَالَهُ الخِفَاء عَن خِلافَه الخُلَفَاء» و «قُرَّهُ العَینَین فِی تَفضِیلِ الشّیخین» را داشتم، اما چون مرحوم آیت حق، شیعهی بینظیر، آیت الله میرحامد حسین اعلی الله مقامه الشّریف و رضوان الله تعالی علیه در بخش حدیث سفینه عبقات اینها را آورده است، تیمناً از کتاب مرحوم میرحامد حسین میخوانم، مخصوصاً اینکه اخیراً بخشهایی از کتاب عبقات بصورت یک به یک چاپ میشود، ان شاء الله خدای متعال هر کسی که در این مسیر خدمت میکند را یاری کند؛ من تبرکاً از صفحه ۲۱۱ به بعد بخش «حدیث سفینه» کتاب «عبقات» میخوانم.
میگوید: «نصرت خدا در زمان خلفا، ارادهی الهی بر این قرار گرفت که دستگاه خلافت بعد از پیغمبر فتوحات کند»، چون نصرت را با پیروزی ظاهری یکی درنظر میگیرد، «مدام جغرافیا و جمعیت افزایش پیدا کرد، نظر حق تبارک و تعالی همین بود، تا اینکه علی آمد. علی فی الجمله آدم خوبی بود، این موضوع از ارزشهای او کم نمیکند، اما جهاد در زمان وی بالکلیه منقطع شد»، یعنی میگوید آنها اهل جهاد بودند، علی آمد و جهاد متوقف شد! منظور او این است که آنها با کفار میجنگیدند. در ذهن ایشان هم جنگهای امیرالمؤمنین صلوات الله علیه جنگهای با منافقان نیست، چون با آن نگاهی که دارد نمیتواند اینطور بگوید، افتراق کلمهی مسلمین بظهور پیوست»، یعنی بین مسلمین اختلاف شد!
شما نمیگویید وقتی احد شد، افتراق کلمه بین انسانها بوجود آمد، میگویید بین مسلمین و کفار بوده است.
در جمل و صفین چه میگویید؟ میگوید بین مسلمین!
«ائتلاف ایشان رخت به عدم کشید»، یعنی بین مسلمین تفرقه رخ داد، «مردم به حروب عظیمه با او پیش آمدند» بین مردم جنگ شد، «و دست او را از تصرف ملک کوتاه ساختند، هر روز دایره سلطنت او لاسیما بعد تحکیم تنگتر شد»، بعد از حکمیت دایرهی حکومت او تنگتر شد، «هرچند این خللها در صفات کاملهی نفسانی ایشان خللی نینداخت» یعنی از ارزشهای علی کم نمیشود، «لیکن مقاصد خلافت علی وجهها» که خدا خواسته است، یعنی خدا برای اینکه هدایت رخ بدهد، مرکب هدایت «حکومت» است که اسلام پیش برود، «میگوید مرتضی شهید شد، بعد از حضرت مرتضی چون معاویه بن بن ابیسفیان متمکن شد» یعنی به قدرت رسید، «اتفاق ناس بر وی بحصول پیوست» اتفاق نظر پیدا شد! «و فرقت جماعت مسلمین از میان برخواست»، یعنی علی تفرقه ایجاد کرد و معاویه اتحاد ایجاد کرد!
«اگر خلافت مرتضی مراد حق میبود از وجود متخلف نمیشد» یعنی خدا او را یاری میکرد، پس معلوم است که اصلاً مراد حق نبوده است که علی به حکومت برسد! «آنطور که خدا برای مشایخ ثلاثه کمک کرد که یاری کند، اینطور نبود و علی خودش را جلو انداخت و مطابق آنچه از این احادیث مفهوم شد و در خارج هم دیدیدم، یعنی در قبل از زمان حضرت مرتضی، که عنایت الهی که سابق فوج فوج نازل میشد، مستتر گشت»، یعنی تا قبل از اینکه علی بیاید، همینطور نصرت الهی بود که بر سر مردم بود، علی آمد و این نصرتها قطع شد! «کوشش بسیار، فایدهی اندکی هم نداد».
من نمیخواهم به این موضوع برسم که مسیحی و یهودی و بودا، وقتی تاریخ حکومت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را میبینند، مسیحی میگوید: ای دنیا! ای کاش همهی تلاش خودت را میکردی که در هر عصر یک علی بیاید.
نام «ولی الله دهلوی» هم مسلمان است! میگویند سید علمای ربّانییّن و اعلم علمای عصر است، اینقدر نابینا شده است!
در ادامه میگوید: «خیریت که عبارت از الفت مسلمین فیما بینهم و ترک منازعه است و اتفاق بر جهاد کفار، و روز به روز شکست بر کفار افتادن، رو به استتار نهاد»، یعنی میگوید با آمدن علی خیر از میان رفت!
«و معنی وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ[۶] (خدا آنها را متمکن میکند) صورت نبست» یعنی اگر خدا پسندیده بود، این مشکلات بوجود نمیآمد.
چون در مورد جنگ جمل و صفین و… میدانید، نمیخواهم به آنها بپردازم، میگوید اینها منافقین نیستند! اینها مردم هستند، مردم با هم اختلاف کردند!
میگوید «چون ریختن خون مسلمان احتیاط دارد، اهل احتیاط در این جنگها شرکت نکردند»!
دربارهی ماجرای صفین، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم چه فرموده است؟
میگوید چون علی حاکم شده بود، اگر بخواهیم بگوییم حق با چه کسی بود، حق با علی بود، ولی میتوانست جنگ درست نکند!
در ادامه میگوید یاران علی هم بدتر از خود او بودند، «مصاحبان شیخین همه متأدّب ماندند به شریعت»، مثلاً مغیره و خالد بن ولید همه اهل ادب و ایمان و راغب به احسان بودند!! «از کسی حرکت شنیعه صادر نشد؛ و مصاحبان حضرت مرتضی، اکثر ایشان سپاهیمنشان بودند» یعنی عدّهای رزمندهی وحشی بودند، «اهل حرص و حسد و طمع و حقد»… «اعظم انواع ورع آن است که ترک کند مقاتلات را بین المسلمین» کار را به جایی رساند که ورع آنچنانی هم نداشت، ورع این است که آدم نکشی، مسلمان کشتهای! «زیرا که قتل، خطر او اعظم است و اثم او اشد»، یعنی خطر قتل بیشتر و گناه شدیدتری هم دارد، «پس اگرچه در شرّ وجه اباهت یافته شود» مثلاً علی بن ابیطالب میتوانست به اجتهاد خود بجنگد، ولی اینجا باید احتیاط میکرد! یعنی زهدی هم بکار نبود…
«باید دانست که حضرت مرتضی لامحال نصیب اوفی داشت از زهد» یعنی زهد داشت، «اما به نسبت شیخین محل تأمل است، زیرا که بیرغبتی به دنیا، اعظم آن بیرغبتی است به خلافت»! یعنی آن دو نفر وجه أتَمّ داشتند، برای اینکه هیچ میلی به حکومت نداشتند!!!
یعنی آن چیزی که اصلاً برای آنها نبود و آنها غاصب محض بودند، برای آن چیزی که برایشان نبود به خانهی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هجوم بردند…
میگوید آنها گفتند ما اصلاً میلی به خلافت نداریم، «به خلاف حضرت مرتضی»… (این نفاق روشن است!)… «به خلاف حضرت مرتضی که سعیها در طلب انشاء خلافت و استمرار آن بکار برد» یعنی علی مدام به دنبال حکومت بود…
یعنی میگوید: لذا زهد به معنای عدم تعلق، ولی علی در به در به دنبال حکومت بود، بخاطر همین قدرت هم با مسلمانها جنگید، البته چون قاعدهی ما بر این است که هر کسی هرطوری حاکم شد، باید به حرف او گوش بدهند، میگوییم در جنگها حق با علی بود، ولی میتوانست نکشد!
این حرفها را در مورد آن آقایی میزند که در کفّ نفس در قتال، در تحمّل دشمن، در عدم برخورد با فحاشی اسیر غوغا کرده است!
آیا «ولی الله دهلوی» یک آدم درجه سه است؟ کمتر نمایشگاه کتابی در دنیا هست که آثار متعددی از او نداشته باشد! در بین برادران عزیز ما در ایران، ترجمه قرآن ایشان رواج دارد، بعضی از ناشران هم در ایران چاپ کردهاند. یعنی آدم مهمی است و بین آنها عالم درجه یک است.
وجه مشترک «ابن تیمیه» و «ولی الله دهلوی»؛ توهین به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه!
یعنی اگر روز اول گیر نکرده بودی که بخواهی در نهایت یزید و معاویه را تبرئه کنی، مجبور نبودی چنین فهم خاطئی پیدا کنید که عملاً وقتی میگویی…
اولاً جنگهای امیرالمؤمنین صلوات الله علیه جنگهای با منافقین بوده است، اما اینکه به فرض مثلاً امیرالمؤمنین صلوات الله علیه شکست خورد، خلیفه سوم و دوم هم شکست خوردهاند و با ترور از دنیا رفتند، حکومت خلیفه سوم که اصلاً از هم پاشید! چطور این را نمیبینی؟ بعد چرا انبیائی که شکست خوردند را نمیبینی؟ یا در ابتدا عرض کردیم که چطور معنا میکنید! بعد وقتی به اینجا میرسند، وهابی و غیروهابی او را تشویق میکنند، همانطور که عرض کردیم این کتاب به زبانهای مختلف ترجمه شده است، گفتهاند این کتاب دریای بیانتهاست!
«ابن حجر عسقلانی» که آدم خیلی مهمی است، در کتاب «لسان المیزان»، دربارهی «ابن تیمیه» میگوید: ابن تیمیه خیلی تند بود، (کتاب منهاج السنه برای ابن تیمیه است)، آنقدر این آدمِ تندی بود، در برخورد با علامه حلّی (با علامه حلّی رضوان الله تعالی علیه مناظره مکتوب دارد) آنقدر فحش میداد و حمله میکرد «مِن مُبَالِغَهِ لِتَوهِینِ کَلَامِ الرَّافِضِی»[۷] برای اینکه کلام رافضی را سست کند «اَدَتُّهُ أحیَاناً إلَى تَنقِیصِ عَلیٍ» گاهی میان بحث به علی فحش میداد!
این آقایان میگویند کسی که پیامبر را یک ثانیه دیده است و مسلمان است، شما حق ندارید این حرفهایی که به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه زدهاند را نسبت بدهید! پس چطور به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه میگویند؟
این حرفهایی که اینها به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه زدهاند، اگر من در یک کشور اسلامی به ابوهریره بگویم…
متن ولی الله دهلوی را برای شما بصورت کامل نخواندم، میگوید مرتضی فقهی هم نداشت، فقه ابوهریره برثمرتر از علی بود!
توجّه کنید! معاویه وحدتبخشتر بود، ابوهریره هم فقیهتر بود!
میگوید فقه علی از ابوهریره بهتر بود ولی ثمره نداشت!
جلوتر میگوید شجاعتی هم نداشت… من نخواستم همهی متن را بخوانم.
یعنی آن چیزهایی که نامسلمانان و هندوها هم نمیتوانند انکار کنند، این شخص انکار میکند!
آدمی که بخواهد چشمان خود را ببندد، خدای متعال در قرآن کریم میفرماید: «لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى»،[۸] کسی که خودش را به مرگ زده است، کسی که خودش را به خواب زده است، بیدار نمیشود.
همانطور که «ابن حجر» در مورد «ابن تیمیه» میگوید: وقتی «ابن تیمیه» خواسته است که جواب «علامه حلّی» را بدهد، به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فحش داده است.
«معین الدین سِندی» هم که قبر او یک خرابه است، در مورد «ولی الله دهلوی» میگوید: قلب من از حرفهای او آتش گرفت، یعنی اینقدر توهین کرده است!
توجّه کنید که به «ولی الله دهلوی» از لقب «أعلَمِ عُلَما» استفاده میکنند! پس حق بدهید که انسان باور نکند امیرالمؤمنین صلوات الله علیه خیلی طرفدار دارد.
ما در مورد کسانی که از موضوعات خبر ندارند حرفی نداریم، ولی در میان اهل علم، اینطور نیست.
من خیلی از حرفهای ولی الله دهلوی را رها میکنم.
وظیفهی شیعیان در برابر دیگران
روایتی از امام صادق علیه السلاه والسلام را برای شما میخوانم. این روایت در کافی شریف، مجلد آخر کافی که نام آن «روضه» است، روایت اول است. این روایت را بخوانید.
از دو طریق نقل شده است که امام صادق علیه الصلاه و السلام این روایت را نوشتهاند، یعنی نقل شده است که این نوشتهی امام صادق علیه الصلاه و السلام است، نه قولِ حضرت؛ و دستور داد به «بِمُدَارَسَتِهَا وَ اَلنَّظَرِ فِیهَا»،[۹] این حدیث را با یکدیگر مباحثه کنید، این حدیث را ببینید، «وَ تَعَاهُدِهَا وَ اَلْعَمَلِ بِهَا فَکَانُوا یَضَعُونَهَا فِی مَسَاجِدِ بُیُوتِهِمْ» هر کسی در خانهی خود، هر جایی که مصلای خانه بود… که ان شاء الله خدای متعال روزی کند که شیعیان امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در خانهی خود، گوشهای را مصلی خود قرار دهند، گوشهای باشد که جلوی آن تصویری نباشد، سجاده و قرآنی آنجا باشد، ان شاء الله خدای متعال به همه خانهی وسیع عطا کند، ان شاء الله خدای متعال اهتمام به قرآن کریم و نماز را به ما عطا کند… نقل شده است که این روایت را اینجا نصب کنید و قبل از نماز نگاه کنید، این توصیههای امام صادق علیه الصلاه و السلام است.
توجّه کنید، ما نسبت به کسانی که از موضوعات خبر ندارند بیانصافی نمیکنیم، این روایت اینطور خیلی مهم است، برای تقریب به ذهن عرض میکنم که انگار امام خمینی رضوان الله تعالی علیه در وصیتنامهی خود نوشته باشد یا آیت الله العظمی بروجردی در رسالهی خود نوشته باشد.
در این روایت از حضرت صادق علیه الصلاه و السلام نقل شده است که فرمود: «عَلَیْکُمْ بِمُجَامَلَهِ أَهْلِ اَلْبَاطِلِ» با اهل باطل درست رفتار کنید، اگر آنها بد میکنند، شما بد نکنید… حضرت هم دستور فردی دادهاند و هم دستور ارتباطی… «تَحَمَّلُوا اَلضَّیْمَ مِنْهُمْ» اگر به شما بد کردند تحمّل کنید…
این روایت برای دورهی شدّت تقیّه است، ولی برای روزگار ما هم هست.
«وَ إِیَّاکُمْ وَ مُمَاظَّتَهُمْ» وای بر شما که با اینها دعوا کنید…
قاعدتاً شما با اینها مراوده و بحث دارید، در گفتگو و مباحثه با اینها تقیّه را فراموش نکنید، و بدانید اگر در گفتگو و بحث با اینها پردهدری کنید، «فَإِنَّهُمْ سَیُؤْذُونَکُمْ» اینها شما را اذیت میکنند، «وَ تَعْرِفُونَ فِی وُجُوهِهِمُ اَلْمُنْکَرَ» حالشان از شما بهم میخورد و این موضوع در چهرهشان پیداست، «وَ لَوْ لاَ أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى یَدْفَعُهُمْ عَنْکُمْ لَسَطَوْا بِکُمْ» اگر خدا جلوی آنها را نگرفته بود و اراده نکرده بود که شما را تکه تکه میکردند، «وَ مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنَ اَلْعَدَاوَهِ وَ اَلْبَغْضَاءِ» آنچه در قلبشان از شما کینه و دشمنی دارند «أَکْثَرُ مِمَّا یُبْدُونَ لَکُمْ» بیش از آن چیزی است که به زبان میآورند، شما هم با اینها در ارتباط هستید؛ «لاَ تُحِبُّونَهُمْ أَبَداً»، اگر شما ببینید کسی دشمن اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است، او را دوست ندارید، «وَ لاَ یُحِبُّونَکُمْ» آنها هم شما را دوست ندارند، «غَیْرَ أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى أَکْرَمَکُمْ بِالْحَقِّ وَ بَصَّرَکُمُوهُ» منتها خدا شما را به حقیقت گرامی داشته است و به شما بصیرت داده است، «وَ لَمْ یَجْعَلْهُمْ مِنْ أَهْلِهِ» ولی آنها را از اهل حق قرار نداده است، (پس نعمتی دارید و باید تحمّل کنید)، «فَتُجَامِلُونَهُمْ وَ تَصْبِرُونَ عَلَیْهِمْ» پس با اینها خوشرفتار باشید و بر سختیها و بیانصافیها صبر و شکیبایی بورزید، «وَ هُمْ لاَ مُجَامَلَهَ لَهُمْ» آنها با شما خوشرفتاری نمیکنند، «وَ لاَ صَبْرَ لَهُمْ عَلَى شَیْءٍ» اینها شما را تحمّل نمیکنند، «إِنِ اِسْتَطَاعُوا صَدُّوکُمْ عَنِ اَلْحَقِّ» دشمنان خدا اگر بتوانند جلوی راه حق را برای شما میگیرند، «فَیَعْصِمُکُمْ اَللَّهُ مِنْ ذَلِکَ» خدا راه را برای شما باز میکند.
این از تعامل.
در بین اینها کسانی هستند که با شما خوشرفتار هستند؟ الحمدلله! اگر هم نیستند، وظیفهی شما همین چیزی است که عرض کردم.
اینکه ما باید تا چه زمانی بصورت یکطرفه…؟! تا زمانی که امام زمان ارواحنا فداه تشریف بیاورند، وقتی امام تشریف بیاورند، اگر بخواهند دستور را عوض کنند، دستور را عوض میکنند. اما آنچه از دستورات مکتوب و روایت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین به ما رسیده است، این است که وظیفهی ما خوشرفتاری و انصاف و تحمّل، در بعضی موارد تقیّه است.
دوم اینکه باید شما را در آن جامعه، چطور ببینند؟ هم برای صلاح خودتان و هم احیاناً برای هدایت آنها.
روایت مفصل است، من به چند مورد آن اشاره میکنم.
«وَ إِیَّاکُمْ أَنْ تُزْلِقُوا أَلْسِنَتَکُمْ بِقَوْلِ اَلزُّورِ وَ اَلْبُهْتَانِ وَ اَلْإِثْمِ وَ اَلْعُدْوَانِ» بپرهیزید از اینکه زباندریده و بهتانزن باشید و شهادت دروغ بدهید و با زبان خود گناه کنید و فحاشی کنید.
الآن در این فضای مجازی، لسان بعضی از شیعیان هیئتی طوری است که فحاش هستند، اسم این کار برائت نیست.
وظیفهای که امام از ما خواسته است این است، البته بدون اینکه ما انکار کنیم؛ وظیفهی شما فحاشی نیست، شما هم برای رشد خودتان و هم احیاناً هر کسی که خدا حجّت را به او تمام نکرده است و باید هدایت شود، باید زبان پاک داشته باشید، نباید قول زور و ناروا داشته باشید، نه بهتان بزنید، نه گناه کنید، و نه دشمنی در زبان داشته باشید، یعنی نباید فحاشی کرد.
«إِیَّاکُمْ وَ مَا نَهَاکُمُ اَللَّهُ عَنْهُ أَنْ تَرْکَبُوهُ» وای بحال شما، بپرهیزید از اینکه مرتکب چیزی شوید که خدای متعال نهی کرده است.
اگر در جمعی از کسی گناه ندیدند، باید آن شخص شیعهی ما باشد. هم برای اینکه مدام از کینهی شما به آنها گفتهاند، اگر آنها از شما رفتارِ غیر ببینند، برای آنها حجت میشود و برخی میفهمند که اشتباه کردهاند، هم این موضوع برای خودش خوب است.
«قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ»،[۱۰] قاعده این است که هر جایی که دعوا بر سر دین است، اول خودت را نگهدار! دین با جان تفاوت دارد، ایثار برای جان است، جان خودت را فدای یک شیعه، یک مؤمن، یک مسلمان کن، ایرادی ندارد و شهید میشوی، اما ایمان اینطور نیست، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه که از او ایثارگرتر نداریم فرمود: من برای صلاح شما نفسِ خود را خراب نمیکنم! یعنی من دین خود را ایثار نمیکنم!
لذا شما باید تقوا داشته باشید و برخلاف شرع عمل نکنید، اگر در شهری هزار کارمند دارد، باید آن کسی که از همه باتقواتر است شیعه باشد. اگر هزار معلم هستند، باید آن کسی که از همه پُرکارتر است شیعه باشد. اگر یک مجتمع دویست واحدی است، آن کسی که از همهی همسایهها بهتر و خوشرفتارتر و کمآزارتر است، باید شیعه باشد.
این موضوع هم برای هدایت خودتان خوب است، هم وقتی مدام شیعیان را در چشم دیگران تخریب میکنند، تنها راهی که میتواند اصلاح کند این است که در رفتاری که با شما زندگی میکنند، از سر صدق، در شما خیر ببینند. این مهمتر از حرف زدن و مباحثه است.
«عَلَیْکُمْ بِالدُّعَاءِ» باید اهل دعا و مناجات باشید، «وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ بِئْسَ اَلْحَظُّ اَلْخَطَرُ لِمَنْ خَاطَرَ اَللَّهَ بِتَرْکِ طَاعَهِ اَللَّهِ وَ رُکُوبِ مَعْصِیَتِهِ فَاخْتَارَ أَنْ یَنْتَهِکَ مَحَارِمَ اَللَّهِ» وای بحال کسی که این فرصت را بسوزاند و از دست بدهد و وارد معصیت شود.
وقتی معصیت کنی هم سرنوشت خودت را از دست میدهی و هم وقتی طرف مقابل نگاه میکند، میگوید این هم از شیعیان!
یعنی شما برای خدا و هدایت خودت درست کار کن، اما عملاً وقتی درست کار کنی، این باطل السحر تهمتهایی است که به شما زدهاند. برای خودت قربه الی الله خوب باش، اما اگر خوب باشی، باطل السحر تهمتهایی است که به شما زدهاند.
«فَاتَّقُوا اَللَّهَ أَیَّتُهَا اَلْعِصَابَهُ اَلنَّاجِیَهُ» ای گروه نجاتپیده کرده! اهل تقوا باشید. دائم بر شما مشکلات خواهد آمد، «حَتَّى تَسْمَعُوا مِنْ أَعْدَاءِ اَللَّهِ أَذىً کَثِیراً» پشت سر شما حرف میزنند، بدگویی میکنند، دشنام میدهند، «فَتَصْبِرُوا وَ تَعْرُکُوا بِجُنُوبِکُمْ» اینها شما را خفیف میبینند و شما را میفروشند و به شما خیانت میکنند، تا بتوانند به شما فشار میآورند، «فَتَحَمَّلُوا مِنْهُمْ تَلْتَمِسُونَ بِذَلِکَ وَجْهَ اَللَّهِ وَ اَلدَّارَ اَلْآخِرَهَ» شما برای خدا و روز قیامتتان صبر کنید و مقابله به مثل نکنید، «وَ حَتَّى تَکْظِمُوا اَلْغَیْظَ اَلشَّدِیدَ فِی اَلْأَذَى فِی اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ یَجْتَرِمُونَهُ إِلَیْکُمْ» اینها به شما اهانت میکنند، شما بخاطر خدا صبر کنید. هم برای هدایت خودتان خوب است و هم احیاناً برای هدایت آنها.
«عَلَیْکُمْ بِالْمُحَافَظَهِ عَلَى اَلصَّلَواتِ وَ اَلصَّلاهِ اَلْوُسْطى» محافظ نماز باشید، مراقب باشید، منتظر باشید، مدام بررسی کنید که چقدر به نماز مانده است، هم برای نجات خودتان راهی بجز نماز ندارید، هم اگر درست نماز بخوانید، باطل السحر دشمنیها و موجب هدایت دیگران است.
«وَ اِعْلَمُوا أَنَّ مَنْ حَقَّرَ أَحَداً مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ أَلْقَى اَللَّهُ عَلَیْهِ اَلْمَقْتَ مِنْهُ وَ اَلْمَحْقَرَهَ حَتَّى یَمْقُتَهُ اَلنَّاسُ» بترسید از اینکه کسی را تحقیر کنید، متواضع باشید؛ نسبت به شیعیان خاک باشید، با دیگران هم متواضع باشید.
این از آن روایاتی است که باید آن را خواند و به آن فکر کرد، اینها توصیههای حضرت صادق صلوات الله علیه است. بدون اینکه حضرت بخواهند انکار کنند که بعضیها چه کارهایی کردهاند.
البته بین آنها هم همه نوع آدمی هست، اما وضع ما معلوم است، وظیفهی ما خوشرفتاری است، وظیفهی ما صبر است، ما باید خودمان را در دورهی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در فتح مکه یا دوران شکنجهی اصحاب رسول خدا در مکه ببینیم؛ از ما این را خواستهاند، از ما نخواستهاند برویم و به اینها فحش بدهیم. از ما خواستهاند خودتان را حفظ کنید، شاید یک نفر را هم به درِ خانهی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین بیاورید.
مسیری که بعضیها قصد طی کردن آن را دارند، برخلاف مسیر اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است، فریبکاری است.
امام خمینی رضوان الله تعالی علیه خیلی روشن به شما میفرماید، ایشان در وصیتنامهی خود راجع به اهل علم اینها فرمود که اهل علم اینها اگر عالم باشند کاملاً میدانند اوضاع از چه قرار است، اما این موضوع وظیفهی شما را تغییر نمیدهد.
یا میخواستی شیعهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نشوی، یا نمیشود شیعهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه باشی و در عمل مانند معاویه عمل کنی.
امیرالمؤمنین صلوات الله علیه آنقدر کرامت داشت که عایشه به خودش اجازه داد که بگوید حال که مرا نمیکشی، اگر میشود بخاطر من خواهرزادهام عبدالله بن زبیر و مروان را ببخش، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمود: بخشیدم!
توجّه کنید که عبدالله بن زبیر بین لشکر به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فحاشی و جسارت میکرد!
اگر شیعهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هستید، نمیشود فقط گفت بَهبَه امیرالمؤمنین صلوات الله علیه اینطور بود، بلکه باید اینطور عمل کرد.
شیعهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه باید بداند که دیگران به او بد میگویند و به او خیانت میکنند و با او بدرفتاری میکنند، ولی او نباید از مسیر حق خارج شود، او نباید از انصاف خارج شود.
ان شاء الله خدای متعال شهید بروجردی را رحمت کند که با بعضی از بیدینها در کردستان درگیر بود، اصلاً معلوم نبود دین آنها چه دینی بود، وسط درگیری زنی میخواست وضع حمل کند، آن هم در روستایی که مدام از آن روستا کمین زده بودند و جوانان ما را کشته بودند. اما حال یک زن بیپناه…
من یاد این داستان میافتم که ظاهراً در بدر رخ داد، لحظهای هند جگرخوار گیر کرد و ابودجانه شمشیر کشید، ناگهان این زن که رأس همهی پلیدیها بود، دست روی سر خود گذاشت، ابودجانه شمشیر را در غلاف کرد و فرمود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به ما فرموده است که به زن بیپناه کار نداشته باشید؛ ولو هند باشد!
این دین است! اگر شیعهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هستید، این راه است. اگر بپرسید تا چه زمانی باید کوتاه بیاییم؟ عرض میکنم: تا زمانی که امام زمان ارواحنا فداه تشریف بیاورند، این دستور است.
ان شاء الله خدای متعال روزی ما کند که به اندازهی یک ارزن بتوانیم تصویر اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین را بر سرِ دست بگیریم.
لذا باید قربه الی الله و به عشق امام صادق علیه السلام و امتثالاً لِأمرِ امام صادق علیه السلام باید از دهاندریدگی در فضای مجازی پرهیز کرد.
گفتند یک زن بارداری در همان روستایی است که مدام از آن روستا به ما کمین زده بودند و یاران ما را شهید کرده بودند.
زن باردار در لحظهی وضع حمل درد شدید دارد و بیپناه است.
اگر سرباز خدا باشد «محمد بروجردی» میشود، در وسط درگیری جان خود را به خطر انداخت و خودش این زن را با ماشین به بیمارستان برد.
این شیعهی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه است.
از ما انتقامگیری و فحش دادن و کتک زدن نخواستهاند، از ما کتک خوردن خواستهاند، تا روزی که جهادی شود و صف جهاد در مقابل ما دشمنان خدا باشند و دستور از ولیّ خدا برسد، آن زمان ممکن است دشمن خدا را بکشیم، اما الآن دستور این چیزی است که محضر شما خواندم.
روضه و توسّل به سیّدالشّهداء صلوات الله علیه
از چند امام ما میپرسند که چرا امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در جمل و… اینقدر مماشات کردند؟ جوابهایی دارد، یک وجه این است: امیرالمؤمنین صلوات الله علیه میخواست اینها در کربلا قدری مدارا کنند… که نکردند…
وقتی آقای دو عالم تنها به وسط میدان رفت و شروع کرد به جنگیدن، لحظه لحظه عرصه را بر حضرت تنگ کردند، «فَوَقَفَ یَسْتَرِیحُ سَاعَهً»،[۱۱] لحظهای مکث کرد که نفس تازه کند، «إِذْ أَتَاهُ حَجَرٌ» سنگی… بعد از سنگ هم «فَأَتَاهُ سَهْمٌ»… آقا هرچه تلاش کرد نتوانست روی اسب بماند، «فَسَقَطَ اَلْحُسَیْنُ عَلَیْهِ السَّلاَمُ»… با صورت به زمین افتاد…
برای قمر بنی هاشم سلام الله علیه میگویند چون نداشت با صورت به زمین افتاد، اما اینجا در روایت دارد آنقدر از حضرت خون رفته بود و جان حضرت کم شده بود، «فَسَقَطَ اَلْحُسَیْنُ عَلَیْهِ السَّلاَمُ عَنْ فَرَسِهِ إِلَى اَلْأَرْضِ عَلَى خَدِّهِ»… دوره کردند که ببینند چه اتفاقی افتاد… اتفاقاتی هم افتاد که از آنها رد میشود، «حَتَّى أُثْخِنَ بِالْجِرَاحِ» شنهای اطراف حضرت با خون حضرت سرخ شد… چند مرتبه خواست صورت مبارک خود را از روی خاک بلند کند، اما نتوانست…
جلو رفتند و دیدند هنوز لبها آرام آرام تکان میخورد، خواستند ببینند آیا حضرت نفرین میکنند یا نه؟ دیدند همینکه صورت روی خاک قرار گرفته است و نمیتواند سر را بلند کند، آرام آرام میگوید: «اللَّهُمَّ أَنْتَ مُتَعَالِی الْمَکَانِ عَظِیمُ الْجَبَرُوتِ غَنِیٌّ عَنِ الْخَلاَئِقِ»… تو به حسین نیاز نداشتی، این صحنه را درست کردی و مرا جاودان کردی، هرچه بود برای خودت بود، «غَنِیٌّ عَنِ الْخَلاَئِقِ»…
بعد از چند جمله به خدای متعال عرض کرد: «أَدْعُوکَ مُحْتَاجاً» الآن با همهی وجودم نیاز به تو را صدا میزنم، «وَ أَبْکِی إِلَیْکَ مَکْرُوباً» با دل شکسته گریه میکنم، شاید موضوع این بود که…
این منسوب به امام زمان ارواحنا فداه است که همان لحظهای که صورت مبارک سیّدالشّهداء صلوات الله علیه روی خاک بود، شاید حاجت آخر حضرت این بود که «تُدیرُ طَرْفاً خَفِیاً إِلی رَحْلِک َ وَ بَیتِک»[۱۲]…
[۱]– سوره مبارکه غافر، آیه ۴۴٫
[۲]– سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸٫
[۳]– الصّحیفه السّجّادیّه، ص ۹۸٫
[۴] سوره مبارکه غافر، آیه ۵۱ (إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ)
[۵] سوره مبارکه آل عمران، آیه ۲۱ (إِنَّ الَّذِینَ یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَیَقْتُلُونَ الَّذِینَ یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ)
[۶] سوره مبارکه نور، آیه ۵۵ (وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا ۚ وَمَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِکَ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ)
[۷] لسان المیزان، جلد ۶ صفحات ۳۱۹ و ۳۲۰ (“یوسف” والد الحسن بن یوسف بن علی بن المطهر الحلی الرافضی المشهور وکان رأس الشیعه الإمامیه فی زمانه وله معرفه بالعلوم العقلیه شرح مختصر بن الحاجب الموصلی شرحا جید بالنسبه إلى حل الفاظه وتوضیحه وصنف کتابا فی فضائل علی رضى الله عنه نقضه الشیخ تقی الدین بن تیمیه فی کتاب کبیر وقد أشار الشیخ تقی الدین السبکی إلى ذلک فی أبیاته المشهوره حیث قال وابن المطهر لم یظهر خلافه ولابن تیمیه رد علیه أی الرد واستیفاء أجوبه لکنا نذکر بقیه الأبیات فی ما یعاب به بن تیمیه من العقیده طالعت الرد المذکور فوجدته کما قال السبکی فی الاستیفاء لکن وجدته کثیر التحامل إلى الغایه فی رد الأحادیث التی یوردها بن المطهر وان کان معظم ذلک من الموضوعات والواهیات لکنه رد فی رده کثیرا من الأحادیث الجیاد التی لم یستحضر حاله التصنیف مظانها لأنه کان لاتساعه فی الحفظ یتکل على ما فی صدره والإنسان عامد للنسیان وکم من مبالغه لتوهین کلام الرافضی ادته أحیانا إلى تنقیص علی رضى الله عنه وهذه الترجمه لا تحتمل أیضاح ذلک وإیراد امثلته وک أن ابن المطهر مقیما وقد بلغه تصنیف بن تیمیه فکاتبه بأبیات یقول فیها.)
[۸] سوره مبارکه نمل، آیه ۸۰ (إِنَّکَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَىٰ وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِینَ)
[۹] الکافی، جلد ۸، صفحه ۲ (مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ اَلْکُلَیْنِیُّ قَالَ حَدَّثَنِی عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ اِبْنِ فَضَّالٍ عَنْ حَفْصٍ اَلْمُؤَذِّنِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ جَابِرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ : أَنَّهُ کَتَبَ بِهَذِهِ اَلرِّسَالَهِ إِلَى أَصْحَابِهِ وَ أَمَرَهُمْ بِمُدَارَسَتِهَا وَ اَلنَّظَرِ فِیهَا وَ تَعَاهُدِهَا وَ اَلْعَمَلِ بِهَا فَکَانُوا یَضَعُونَهَا فِی مَسَاجِدِ بُیُوتِهِمْ فَإِذَا فَرَغُوا مِنَ اَلصَّلاَهِ نَظَرُوا فِیهَا قَالَ وَ حَدَّثَنِی اَلْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِکٍ اَلْکُوفِیِّ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ اَلرَّبِیعِ اَلصَّحَّافِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مَخْلَدٍ اَلسَّرَّاجِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ خَرَجَتْ هَذِهِ اَلرِّسَالَهُ مِنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ إِلَى أَصْحَابِهِ: «بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِیمِ» أَمَّا بَعْدُ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمُ اَلْعَافِیَهَ وَ عَلَیْکُمْ بِالدَّعَهِ وَ اَلْوَقَارِ وَ اَلسَّکِینَهِ وَ عَلَیْکُمْ بِالْحَیَاءِ وَ اَلتَّنَزُّهِ عَمَّا تَنَزَّهَ عَنْهُ اَلصَّالِحُونَ قَبْلَکُمْ وَ عَلَیْکُمْ بِمُجَامَلَهِ أَهْلِ اَلْبَاطِلِ تَحَمَّلُوا اَلضَّیْمَ مِنْهُمْ وَ إِیَّاکُمْ وَ مُمَاظَّتَهُمْ دِینُوا فِیمَا بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ إِذَا أَنْتُمْ جَالَسْتُمُوهُمْ وَ خَالَطْتُمُوهُمْ وَ نَازَعْتُمُوهُمُ اَلْکَلاَمَ فَإِنَّهُ لاَ بُدَّ لَکُمْ مِنْ مُجَالَسَتِهِمْ وَ مُخَالَطَتِهِمْ وَ مُنَازَعَتِهِمُ اَلْکَلاَمَ بِالتَّقِیَّهِ اَلَّتِی أَمَرَکُمُ اَللَّهُ أَنْ تَأْخُذُوا بِهَا فِیمَا بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ فَإِذَا اُبْتُلِیتُمْ بِذَلِکَ مِنْهُمْ فَإِنَّهُمْ سَیُؤْذُونَکُمْ وَ تَعْرِفُونَ فِی وُجُوهِهِمُ اَلْمُنْکَرَ وَ لَوْ لاَ أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى یَدْفَعُهُمْ عَنْکُمْ لَسَطَوْا بِکُمْ وَ مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنَ اَلْعَدَاوَهِ وَ اَلْبَغْضَاءِ أَکْثَرُ مِمَّا یُبْدُونَ لَکُمْ مَجَالِسُکُمْ وَ مَجَالِسُهُمْ وَاحِدَهٌ وَ أَرْوَاحُکُمْ وَ أَرْوَاحُهُمْ مُخْتَلِفَهٌ لاَ تَأْتَلِفُ لاَ تُحِبُّونَهُمْ أَبَداً وَ لاَ یُحِبُّونَکُمْ غَیْرَ أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى أَکْرَمَکُمْ بِالْحَقِّ وَ بَصَّرَکُمُوهُ وَ لَمْ یَجْعَلْهُمْ مِنْ أَهْلِهِ فَتُجَامِلُونَهُمْ وَ تَصْبِرُونَ عَلَیْهِمْ وَ هُمْ لاَ مُجَامَلَهَ لَهُمْ وَ لاَ صَبْرَ لَهُمْ عَلَى شَیْءٍ وَ حِیَلُهُمْ وَسْوَاسُ بَعْضِهِمْ إِلَى بَعْضٍ فَإِنَّ أَعْدَاءَ اَللَّهِ إِنِ اِسْتَطَاعُوا صَدُّوکُمْ عَنِ اَلْحَقِّ فَیَعْصِمُکُمْ اَللَّهُ مِنْ ذَلِکَ فَاتَّقُوا اَللَّهَ وَ کُفُّوا أَلْسِنَتَکُمْ إِلاَّ مِنْ خَیْرٍ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ تُزْلِقُوا أَلْسِنَتَکُمْ بِقَوْلِ اَلزُّورِ وَ اَلْبُهْتَانِ وَ اَلْإِثْمِ وَ اَلْعُدْوَانِ فَإِنَّکُمْ إِنْ کَفَفْتُمْ أَلْسِنَتَکُمْ عَمَّا یَکْرَهُهُ اَللَّهُ مِمَّا نَهَاکُمْ عَنْهُ کَانَ خَیْراً لَکُمْ عِنْدَ رَبِّکُمْ مِنْ أَنْ تُزْلِقُوا أَلْسِنَتَکُمْ بِهِ فَإِنَّ زَلَقَ اَللِّسَانِ فِیمَا یَکْرَهُ اَللَّهُ وَ مَا یَنْهَى عَنْهُ مَرْدَاهٌ لِلْعَبْدِ عِنْدَ اَللَّهِ وَ مَقْتٌ مِنَ اَللَّهِ وَ صَمٌّ وَ عَمًى وَ بَکَمٌ یُورِثُهُ اَللَّهُ إِیَّاهُ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ فَتَصِیرُوا کَمَا قَالَ اَللَّهُ: «صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لاٰ یَرْجِعُونَ » یَعْنِی لاَ یَنْطِقُونَ «وَ لاٰ یُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَعْتَذِرُونَ » وَ إِیَّاکُمْ وَ مَا نَهَاکُمُ اَللَّهُ عَنْهُ أَنْ تَرْکَبُوهُ وَ عَلَیْکُمْ بِالصَّمْتِ إِلاَّ فِیمَا یَنْفَعُکُمُ اَللَّهُ بِهِ مِنْ أَمْرِ آخِرَتِکُمْ وَ یَأْجُرُکُمْ عَلَیْهِ وَ أَکْثِرُوا مِنَ اَلتَّهْلِیلِ وَ اَلتَّقْدِیسِ وَ اَلتَّسْبِیحِ وَ اَلثَّنَاءِ عَلَى اَللَّهِ وَ اَلتَّضَرُّعِ إِلَیْهِ وَ اَلرَّغْبَهِ فِیمَا عِنْدَهُ مِنَ اَلْخَیْرِ اَلَّذِی لاَ یَقْدِرُ قَدْرَهُ وَ لاَ یَبْلُغُ کُنْهَهُ أَحَدٌ فَاشْغَلُوا أَلْسِنَتَکُمْ بِذَلِکَ عَمَّا نَهَى اَللَّهُ عَنْهُ مِنْ أَقَاوِیلِ اَلْبَاطِلِ اَلَّتِی تُعْقِبُ أَهْلَهَا خُلُوداً فِی اَلنَّارِ مَنْ مَاتَ عَلَیْهَا وَ لَمْ یَتُبْ إِلَى اَللَّهِ وَ لَمْ یَنْزِعْ عَنْهَا وَ عَلَیْکُمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّ اَلْمُسْلِمِینَ لَمْ یُدْرِکُوا نَجَاحَ اَلْحَوَائِجِ عِنْدَ رَبِّهِمْ بِأَفْضَلَ مِنَ اَلدُّعَاءِ وَ اَلرَّغْبَهِ إِلَیْهِ وَ اَلتَّضَرُّعِ إِلَى اَللَّهِ وَ اَلْمَسْأَلَهِ لَهُ فَارْغَبُوا فِیمَا رَغَّبَکُمُ اَللَّهُ فِیهِ وَ أَجِیبُوا اَللَّهَ إِلَى مَا دَعَاکُمْ إِلَیْهِ لِتُفْلِحُوا وَ تَنْجُوا مِنْ عَذَابِ اَللَّهِ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ تَشْرَهَ أَنْفُسُکُمْ إِلَى شَیْءٍ مِمَّا حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَیْکُمْ فَإِنَّهُ مَنِ اِنْتَهَکَ مَا حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَیْهِ هَاهُنَا فِی اَلدُّنْیَا حَالَ اَللَّهُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اَلْجَنَّهِ وَ نَعِیمِهَا وَ لَذَّتِهَا وَ کَرَامَتِهَا اَلْقَائِمَهِ اَلدَّائِمَهِ لِأَهْلِ اَلْجَنَّهِ أَبَدَ اَلْآبِدِینَ وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ بِئْسَ اَلْحَظُّ اَلْخَطَرُ لِمَنْ خَاطَرَ اَللَّهَ بِتَرْکِ طَاعَهِ اَللَّهِ وَ رُکُوبِ مَعْصِیَتِهِ فَاخْتَارَ أَنْ یَنْتَهِکَ مَحَارِمَ اَللَّهِ فِی لَذَّاتِ دُنْیَا مُنْقَطِعَهٍ زَائِلَهٍ عَنْ أَهْلِهَا عَلَى خُلُودِ نَعِیمٍ فِی اَلْجَنَّهِ وَ لَذَّاتِهَا وَ کَرَامَهِ أَهْلِهَا وَیْلٌ لِأُولَئِکَ مَا أَخْیَبَ حَظَّهُمْ وَ أَخْسَرَ کَرَّتَهُمْ وَ أَسْوَأَ حَالَهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ اِسْتَجِیرُوا اَللَّهَ أَنْ یُجِیرَکُمْ فِی مِثَالِهِمْ أَبَداً وَ أَنْ یَبْتَلِیَکُمْ بِمَا اِبْتَلاَهُمْ بِهِ وَ لاَ قُوَّهَ لَنَا وَ لَکُمْ إِلاَّ بِهِ فَاتَّقُوا اَللَّهَ أَیَّتُهَا اَلْعِصَابَهُ اَلنَّاجِیَهُ إِنْ أَتَمَّ اَللَّهُ لَکُمْ مَا أَعْطَاکُمْ بِهِ فَإِنَّهُ لاَ یَتِمُّ اَلْأَمْرُ حَتَّى یَدْخُلَ عَلَیْکُمْ مِثْلُ اَلَّذِی دَخَلَ عَلَى اَلصَّالِحِینَ قَبْلَکُمْ وَ حَتَّى تُبْتَلَوْا فِی أَنْفُسِکُمْ وَ أَمْوَالِکُمْ وَ حَتَّى تَسْمَعُوا مِنْ أَعْدَاءِ اَللَّهِ «أَذىً کَثِیراً» فَتَصْبِرُوا وَ تَعْرُکُوا بِجُنُوبِکُمْ وَ حَتَّى یَسْتَذِلُّوکُمْ وَ یُبْغِضُوکُمْ وَ حَتَّى یُحَمِّلُوا عَلَیْکُمُ اَلضَّیْمَ فَتَحَمَّلُوا مِنْهُمْ تَلْتَمِسُونَ بِذَلِکَ وَجْهَ اَللَّهِ وَ اَلدَّارَ اَلْآخِرَهَ وَ حَتَّى تَکْظِمُوا اَلْغَیْظَ اَلشَّدِیدَ فِی اَلْأَذَى فِی اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ یَجْتَرِمُونَهُ إِلَیْکُمْ وَ حَتَّى یُکَذِّبُوکُمْ بِالْحَقِّ وَ یُعَادُوکُمْ فِیهِ وَ یُبْغِضُوکُمْ عَلَیْهِ فَتَصْبِرُوا عَلَى ذَلِکَ مِنْهُمْ وَ مِصْدَاقُ ذَلِکَ کُلِّهِ فِی کِتَابِ اَللَّهِ اَلَّذِی أَنْزَلَهُ جَبْرَئِیلُ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى نَبِیِّکُمْ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ سَمِعْتُمْ قَوْلَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِیِّکُمْ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ : «فَاصْبِرْ کَمٰا صَبَرَ أُولُوا اَلْعَزْمِ مِنَ اَلرُّسُلِ وَ لاٰ تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ » ثُمَّ قَالَ «وَ إِنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ» … «فَصَبَرُوا عَلىٰ مٰا کُذِّبُوا وَ أُوذُوا » فَقَدْ کُذِّبَ نَبِیُّ اَللَّهِ وَ اَلرُّسُلُ مِنْ قَبْلِهِ وَ أُوذُوا مَعَ اَلتَّکْذِیبِ بِالْحَقِّ فَإِنْ سَرَّکُمْ أَمْرُ اَللَّهِ فِیهِمُ اَلَّذِی خَلَقَهُمْ لَهُ فِی اَلْأَصْلِ [أَصْلِ اَلْخَلْقِ] مِنَ اَلْکُفْرِ اَلَّذِی سَبَقَ فِی عِلْمِ اَللَّهِ أَنْ یَخْلُقَهُمْ لَهُ فِی اَلْأَصْلِ وَ مِنَ اَلَّذِینَ سَمَّاهُمُ اَللَّهُ فِی کِتَابِهِ فِی قَوْلِهِ وَ جَعَلْنَا مِنْهُمْ «أَئِمَّهً یَدْعُونَ إِلَى اَلنّٰارِ » فَتَدَبَّرُوا هَذَا وَ اِعْقِلُوهُ وَ لاَ تَجْهَلُوهُ فَإِنَّهُ مَنْ یَجْهَلْ هَذَا وَ أَشْبَاهَهُ مِمَّا اِفْتَرَضَ اَللَّهُ عَلَیْهِ فِی کِتَابِهِ مِمَّا أَمَرَ اَللَّهُ بِهِ وَ نَهَى عَنْهُ تَرَکَ دِینَ اَللَّهِ وَ رَکِبَ مَعَاصِیَهُ فَاسْتَوْجَبَ سَخَطَ اَللَّهِ فَأَکَبَّهُ اَللَّهُ عَلَى وَجْهِهِ فِی اَلنَّارِ وَ قَالَ أَیَّتُهَا اَلْعِصَابَهُ اَلْمَرْحُومَهُ اَلْمُفْلِحَهُ إِنَّ اَللَّهَ أَتَمَّ لَکُمْ مَا آتَاکُمْ مِنَ اَلْخَیْرِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ لَیْسَ مِنْ عِلْمِ اَللَّهِ وَ لاَ مِنْ أَمْرِهِ أَنْ یَأْخُذَ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ اَللَّهِ فِی دِینِهِ بِهَوًى وَ لاَ رَأْیٍ وَ لاَ مَقَایِیسَ قَدْ أَنْزَلَ اَللَّهُ اَلْقُرْآنَ وَ جَعَلَ فِیهِ تِبْیَانَ کُلِّ شَیْءٍ وَ جَعَلَ لِلْقُرْآنِ وَ لِتَعَلُّمِ اَلْقُرْآنِ أَهْلاً لاَ یَسَعُ أَهْلَ عِلْمِ اَلْقُرْآنِ اَلَّذِینَ آتَاهُمُ اَللَّهُ عِلْمَهُ أَنْ یَأْخُذُوا فِیهِ بِهَوًى وَ لاَ رَأْیٍ وَ لاَ مَقَایِیسَ أَغْنَاهُمُ اَللَّهُ عَنْ ذَلِکَ بِمَا آتَاهُمْ مِنْ عِلْمِهِ وَ خَصَّهُمْ بِهِ وَ وَضَعَهُ عِنْدَهُمْ کَرَامَهً مِنَ اَللَّهِ أَکْرَمَهُمْ بِهَا وَ هُمْ أَهْلُ اَلذِّکْرِ اَلَّذِینَ أَمَرَ اَللَّهُ هَذِهِ اَلْأُمَّهَ بِسُؤَالِهِمْ وَ هُمُ اَلَّذِینَ مَنْ سَأَلَهُمْ وَ قَدْ سَبَقَ فِی عِلْمِ اَللَّهِ أَنْ یُصَدِّقَهُمْ وَ یَتَّبِعَ أَثَرَهُمْ أَرْشَدُوهُ وَ أَعْطَوْهُ مِنْ عِلْمِ اَلْقُرْآنِ مَا یَهْتَدِی بِهِ إِلَى اَللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ إِلَى جَمِیعِ سُبُلِ اَلْحَقِّ وَ هُمُ اَلَّذِینَ لاَ یَرْغَبُ عَنْهُمْ وَ عَنْ مَسْأَلَتِهِمْ وَ عَنْ عِلْمِهِمُ اَلَّذِی أَکْرَمَهُمُ اَللَّهُ بِهِ وَ جَعَلَهُ عِنْدَهُمْ إِلاَّ مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ فِی عِلْمِ اَللَّهِ اَلشَّقَاءُ فِی أَصْلِ اَلْخَلْقِ تَحْتَ اَلْأَظِلَّهِ فَأُولَئِکَ اَلَّذِینَ یَرْغَبُونَ عَنْ سُؤَالِ أَهْلِ اَلذِّکْرِ وَ اَلَّذِینَ آتَاهُمُ اَللَّهُ عِلْمَ اَلْقُرْآنِ وَ وَضَعَهُ عِنْدَهُمْ وَ أَمَرَ بِسُؤَالِهِمْ وَ أُولَئِکَ اَلَّذِینَ یَأْخُذُونَ بِأَهْوَائِهِمْ وَ آرَائِهِمْ وَ مَقَایِیسِهِمْ حَتَّى دَخَلَهُمُ اَلشَّیْطَانُ لِأَنَّهُمْ جَعَلُوا أَهْلَ اَلْإِیمَانِ فِی عِلْمِ اَلْقُرْآنِ عِنْدَ اَللَّهِ کَافِرِینَ وَ جَعَلُوا أَهْلَ اَلضَّلاَلَهِ فِی عِلْمِ اَلْقُرْآنِ عِنْدَ اَللَّهِ مُؤْمِنِینَ وَ حَتَّى جَعَلُوا مَا أَحَلَّ اَللَّهُ فِی کَثِیرٍ مِنَ اَلْأَمْرِ حَرَاماً وَ جَعَلُوا مَا حَرَّمَ اَللَّهُ فِی کَثِیرٍ مِنَ اَلْأَمْرِ حَلاَلاً فَذَلِکَ أَصْلُ ثَمَرَهِ أَهْوَائِهِمْ وَ قَدْ عَهِدَ إِلَیْهِمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ فَقَالُوا نَحْنُ بَعْدَ مَا قَبَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ رَسُولَهُ یَسَعُنَا أَنْ نَأْخُذَ بِمَا اِجْتَمَعَ عَلَیْهِ رَأْیُ اَلنَّاسِ بَعْدَ مَا قَبَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ رَسُولَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ بَعْدَ عَهْدِهِ اَلَّذِی عَهِدَهُ إِلَیْنَا وَ أَمَرَنَا بِهِ مُخَالِفاً لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ فَمَا أَحَدٌ أَجْرَأَ عَلَى اَللَّهِ وَ لاَ أَبْیَنَ ضَلاَلَهً مِمَّنْ أَخَذَ بِذَلِکَ وَ زَعَمَ أَنَّ ذَلِکَ یَسَعُهُ وَ اَللَّهِ إِنَّ لِلَّهِ عَلَى خَلْقِهِ أَنْ یُطِیعُوهُ وَ یَتَّبِعُوا أَمْرَهُ فِی حَیَاهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ بَعْدَ مَوْتِهِ هَلْ یَسْتَطِیعُ أُولَئِکَ أَعْدَاءُ اَللَّهِ أَنْ یَزْعُمُوا أَنَّ أَحَداً مِمَّنْ أَسْلَمَ مَعَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَخَذَ بِقَوْلِهِ وَ رَأْیِهِ وَ مَقَایِیسِهِ فَإِنْ قَالَ نَعَمْ فَقَدْ کَذَبَ عَلَى اَللَّهِ وَ «ضَلَّ ضَلاٰلاً بَعِیداً» وَ إِنْ قَالَ لاَ لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ أَنْ یَأْخُذَ بِرَأْیِهِ وَ هَوَاهُ وَ مَقَایِیسِهِ فَقَدْ أَقَرَّ بِالْحُجَّهِ عَلَى نَفْسِهِ وَ هُوَ مِمَّنْ یَزْعُمُ أَنَّ اَللَّهَ یُطَاعُ وَ یُتَّبَعُ أَمْرُهُ بَعْدَ قَبْضِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ قَالَ اَللَّهُ وَ قَوْلُهُ اَلْحَقُّ «وَ مٰا مُحَمَّدٌ إِلاّٰ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ اَلرُّسُلُ أَ فَإِنْ مٰاتَ أَوْ قُتِلَ اِنْقَلَبْتُمْ عَلىٰ أَعْقٰابِکُمْ وَ مَنْ یَنْقَلِبْ عَلىٰ عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اَللّٰهَ شَیْئاً وَ سَیَجْزِی اَللّٰهُ اَلشّٰاکِرِینَ » وَ ذَلِکَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اَللَّهَ یُطَاعُ وَ یُتَّبَعُ أَمْرُهُ فِی حَیَاهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ بَعْدَ قَبْضِ اَللَّهِ مُحَمَّداً صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ کَمَا لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ مِنَ اَلنَّاسِ مَعَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَنْ یَأْخُذَ بِهَوَاهُ وَ لاَ رَأْیِهِ وَ لاَ مَقَایِیسِهِ خِلاَفاً لِأَمْرِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَکَذَلِکَ لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ مِنَ اَلنَّاسِ بَعْدَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَنْ یَأْخُذَ بِهَوَاهُ وَ لاَ رَأْیِهِ وَ لاَ مَقَایِیسِهِ وَ قَالَ دَعُوا رَفْعَ أَیْدِیکُمْ فِی اَلصَّلاَهِ إِلاَّ مَرَّهً وَاحِدَهً حِینَ تُفْتَتَحُ اَلصَّلاَهُ فَإِنَّ اَلنَّاسَ قَدْ شَهَرُوکُمْ بِذَلِکَ «وَ اَللّٰهُ اَلْمُسْتَعٰانُ » وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ وَ قَالَ أَکْثِرُوا مِنْ أَنْ تَدْعُوا اَللَّهَ فَإِنَّ اَللَّهَ یُحِبُّ مِنْ عِبَادِهِ اَلْمُؤْمِنِینَ أَنْ یَدْعُوهُ وَ قَدْ وَعَدَ اَللَّهُ عِبَادَهُ اَلْمُؤْمِنِینَ بِالاِسْتِجَابَهِ وَ اَللَّهُ مُصَیِّرٌ دُعَاءَ اَلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ لَهُمْ عَمَلاً یَزِیدُهُمْ بِهِ فِی اَلْجَنَّهِ فَأَکْثِرُوا ذِکْرَ اَللَّهِ مَا اِسْتَطَعْتُمْ فِی کُلِّ سَاعَهٍ مِنْ سَاعَاتِ اَللَّیْلِ وَ اَلنَّهَارِ فَإِنَّ اَللَّهَ أَمَرَ بِکَثْرَهِ اَلذِّکْرِ لَهُ وَ اَللَّهُ ذَاکِرٌ لِمَنْ ذَکَرَهُ مِنَ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَللَّهَ لَمْ یَذْکُرْهُ أَحَدٌ مِنْ عِبَادِهِ اَلْمُؤْمِنِینَ إِلاَّ ذَکَرَهُ بِخَیْرٍ فَأَعْطُوا اَللَّهَ مِنْ أَنْفُسِکُمُ اَلاِجْتِهَادَ فِی طَاعَتِهِ فَإِنَّ اَللَّهَ لاَ یُدْرَکُ شَیْءٌ مِنَ اَلْخَیْرِ عِنْدَهُ إِلاَّ بِطَاعَتِهِ وَ اِجْتِنَابِ مَحَارِمِهِ اَلَّتِی حَرَّمَ اَللَّهُ فِی ظَاهِرِ اَلْقُرْآنِ وَ بَاطِنِهِ فَإِنَّ اَللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى قَالَ فِی کِتَابِهِ وَ قَوْلُهُ اَلْحَقُّ «وَ ذَرُوا ظٰاهِرَ اَلْإِثْمِ وَ بٰاطِنَهُ » وَ اِعْلَمُوا أَنَّ مَا أَمَرَ اَللَّهُ بِهِ أَنْ تَجْتَنِبُوهُ فَقَدْ حَرَّمَهُ وَ اِتَّبِعُوا آثَارَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سُنَّتَهُ فَخُذُوا بِهَا وَ لاَ تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَکُمْ وَ آرَاءَکُمْ فَتَضِلُّوا فَإِنَّ أَضَلَّ اَلنَّاسِ عِنْدَ اَللَّهِ مَنِ اِتَّبَعَ هَوَاهُ وَ رَأْیَهُ «بِغَیْرِ هُدىً مِنَ اَللّٰهِ » وَ أَحْسِنُوا إِلَى أَنْفُسِکُمْ مَا اِسْتَطَعْتُمْ فَ «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهٰا » وَ جَامِلُوا اَلنَّاسَ وَ لاَ تَحْمِلُوهُمْ عَلَى رِقَابِکُمْ تَجْمَعُوا مَعَ ذَلِکَ طَاعَهَ رَبِّکُمْ وَ إِیَّاکُمْ وَ سَبَّ أَعْدَاءِ اَللَّهِ حَیْثُ یَسْمَعُونَکُمْ «فَیَسُبُّوا اَللّٰهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ » وَ قَدْ یَنْبَغِی لَکُمْ أَنْ تَعْلَمُوا حَدَّ سَبِّهِمْ لِلَّهِ کَیْفَ هُوَ إِنَّهُ مَنْ سَبَّ أَوْلِیَاءَ اَللَّهِ فَقَدِ اِنْتَهَکَ سَبَّ اَللَّهِ وَ مَنْ أَظْلَمُ عِنْدَ اَللَّهِ مِمَّنِ اِسْتَسَبَّ لِلَّهِ وَ لِأَوْلِیَاءِ اَللَّهِ فَمَهْلاً مَهْلاً فَاتَّبِعُوا أَمْرَ اَللَّهِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ وَ قَالَ أَیَّتُهَا اَلْعِصَابَهُ اَلْحَافِظُ اَللَّهُ لَهُمْ أَمْرَهُمْ عَلَیْکُمْ بِآثَارِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سُنَّتِهِ وَ آثَارِ اَلْأَئِمَّهِ اَلْهُدَاهِ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مِنْ بَعْدِهِ وَ سُنَّتِهِمْ فَإِنَّهُ مَنْ أَخَذَ بِذَلِکَ فَقَدِ اِهْتَدَى وَ مَنْ تَرَکَ ذَلِکَ وَ رَغِبَ عَنْهُ ضَلَّ لِأَنَّهُمْ هُمُ اَلَّذِینَ أَمَرَ اَللَّهُ بِطَاعَتِهِمْ وَ وَلاَیَتِهِمْ وَ قَدْ قَالَ أَبُونَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اَلْمُدَاوَمَهُ عَلَى اَلْعَمَلِ فِی اِتِّبَاعِ اَلْآثَارِ وَ اَلسُّنَنِ وَ إِنْ قَلَّ أَرْضَى لِلَّهِ وَ أَنْفَعُ عِنْدَهُ فِی اَلْعَاقِبَهِ مِنَ اَلاِجْتِهَادِ فِی اَلْبِدَعِ وَ اِتِّبَاعِ اَلْأَهْوَاءِ أَلاَ إِنَّ اِتِّبَاعَ اَلْأَهْوَاءِ وَ اِتِّبَاعَ اَلْبِدَعِ بِغَیْرِ هُدًى مِنَ اَللَّهِ ضَلاَلٌ وَ کُلُّ ضَلاَلَهٍ بِدْعَهٌ وَ کُلُّ بِدْعَهٍ فِی اَلنَّارِ وَ لَنْ یُنَالَ شَیْءٌ مِنَ اَلْخَیْرِ عِنْدَ اَللَّهِ إِلاَّ بِطَاعَتِهِ وَ اَلصَّبْرِ وَ اَلرِّضَا لِأَنَّ اَلصَّبْرَ وَ اَلرِّضَا مِنْ طَاعَهِ اَللَّهِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ لَنْ یُؤْمِنَ عَبْدٌ مِنْ عَبِیدِهِ حَتَّى یَرْضَى عَنِ اَللَّهِ فِیمَا صَنَعَ اَللَّهُ إِلَیْهِ وَ صَنَعَ بِهِ عَلَى مَا أَحَبَّ وَ کَرِهَ وَ لَنْ یَصْنَعَ اَللَّهُ بِمَنْ صَبَرَ وَ رَضِیَ عَنِ اَللَّهِ إِلاَّ مَا هُوَ أَهْلُهُ وَ هُوَ خَیْرٌ لَهُ مِمَّا أَحَبَّ وَ کَرِهَ وَ عَلَیْکُمْ بِالْمُحَافَظَهِ «عَلَى اَلصَّلَوٰاتِ وَ اَلصَّلاٰهِ اَلْوُسْطىٰ وَ قُومُوا لِلّٰهِ قٰانِتِینَ » کَمَا أَمَرَ اَللَّهُ بِهِ اَلْمُؤْمِنِینَ فِی کِتَابِهِ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ إِیَّاکُمْ وَ عَلَیْکُمْ بِحُبِّ اَلْمَسَاکِینِ اَلْمُسْلِمِینَ فَإِنَّهُ مَنْ حَقَّرَهُمْ وَ تَکَبَّرَ عَلَیْهِمْ فَقَدْ زَلَّ عَنْ دِینِ اَللَّهِ وَ اَللَّهُ لَهُ حَاقِرٌ مَاقِتٌ وَ قَدْ قَالَ أَبُونَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَمَرَنِی رَبِّی بِحُبِّ اَلْمَسَاکِینِ اَلْمُسْلِمِینَ مِنْهُمْ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ مَنْ حَقَّرَ أَحَداً مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ أَلْقَى اَللَّهُ عَلَیْهِ اَلْمَقْتَ مِنْهُ وَ اَلْمَحْقَرَهَ حَتَّى یَمْقُتَهُ اَلنَّاسُ وَ اَللَّهُ لَهُ أَشَدُّ مَقْتاً فَاتَّقُوا اَللَّهَ فِی إِخْوَانِکُمُ اَلْمُسْلِمِینَ اَلْمَسَاکِینِ فَإِنَّ لَهُمْ عَلَیْکُمْ حَقّاً أَنْ تُحِبُّوهُمْ فَإِنَّ اَللَّهَ أَمَرَ رَسُولَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ بِحُبِّهِمْ فَمَنْ لَمْ یُحِبَّ مَنْ أَمَرَ اَللَّهُ بِحُبِّهِ فَقَدْ عَصَى اَللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ مَنْ عَصَى اَللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ مَاتَ عَلَى ذَلِکَ مَاتَ وَ هُوَ مِنَ اَلْغَاوِینَ وَ إِیَّاکُمْ وَ اَلْعَظَمَهَ وَ اَلْکِبْرَ فَإِنَّ اَلْکِبْرَ رِدَاءُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَنْ نَازَعَ اَللَّهَ رِدَاءَهُ خَصَمَهُ اَللَّهُ وَ أَذَلَّهُ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ یَبْغِیَ بَعْضُکُمْ عَلَى بَعْضٍ فَإِنَّهَا لَیْسَتْ مِنْ خِصَالِ اَلصَّالِحِینَ فَإِنَّهُ مَنْ بَغَى صَیَّرَ اَللَّهُ بَغْیَهُ عَلَى نَفْسِهِ وَ صَارَتْ نُصْرَهُ اَللَّهِ لِمَنْ بُغِیَ عَلَیْهِ وَ مَنْ نَصَرَهُ اَللَّهُ غَلَبَ وَ أَصَابَ اَلظَّفَرَ مِنَ اَللَّهِ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ یَحْسُدَ بَعْضُکُمْ بَعْضاً فَإِنَّ اَلْکُفْرَ أَصْلُهُ اَلْحَسَدُ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ تُعِینُوا عَلَى مُسْلِمٍ مَظْلُومٍ فَیَدْعُوَ اَللَّهَ عَلَیْکُمْ وَ یُسْتَجَابَ لَهُ فِیکُمْ فَإِنَّ أَبَانَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَانَ یَقُولُ إِنَّ دَعْوَهَ اَلْمُسْلِمِ اَلْمَظْلُومِ مُسْتَجَابَهٌ وَ لْیُعِنْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً فَإِنَّ أَبَانَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَانَ یَقُولُ إِنَّ مَعُونَهَ اَلْمُسْلِمِ خَیْرٌ وَ أَعْظَمُ أَجْراً مِنْ صِیَامِ شَهْرٍ وَ اِعْتِکَافِهِ فِی اَلْمَسْجِدِ اَلْحَرَامِ وَ إِیَّاکُمْ وَ إِعْسَارَ أَحَدٍ مِنْ إِخْوَانِکُمُ اَلْمُسْلِمِینَ أَنْ تُعْسِرُوهُ بِالشَّیْءِ یَکُونُ لَکُمْ قِبَلَهُ وَ هُوَ مُعْسِرٌ فَإِنَّ أَبَانَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَانَ یَقُولُ لَیْسَ لِمُسْلِمٍ أَنْ یُعْسِرَ مُسْلِماً وَ مَنْ أَنْظَرَ مُعْسِراً أَظَلَّهُ اَللَّهُ بِظِلِّهِ یَوْمَ لاَ ظِلَّ إِلاَّ ظِلُّهُ وَ إِیَّاکُمْ أَیَّتُهَا اَلْعِصَابَهُ اَلْمَرْحُومَهُ اَلْمُفَضَّلَهُ عَلَى مَنْ سِوَاهَا وَ حَبْسَ حُقُوقِ اَللَّهِ قِبَلَکُمْ یَوْماً بَعْدَ یَوْمٍ وَ سَاعَهً بَعْدَ سَاعَهٍ فَإِنَّهُ مَنْ عَجَّلَ حُقُوقَ اَللَّهِ قِبَلَهُ کَانَ اَللَّهُ أَقْدَرَ عَلَى اَلتَّعْجِیلِ لَهُ إِلَى مُضَاعَفَهِ اَلْخَیْرِ فِی اَلْعَاجِلِ وَ اَلْآجِلِ وَ إِنَّهُ مَنْ أَخَّرَ حُقُوقَ اَللَّهِ قِبَلَهُ کَانَ اَللَّهُ أَقْدَرَ عَلَى تَأْخِیرِ رِزْقِهِ وَ مَنْ حَبَسَ اَللَّهُ رِزْقَهُ لَمْ یَقْدِرْ أَنْ یَرْزُقَ نَفْسَهُ فَأَدُّوا إِلَى اَللَّهِ حَقَّ مَا رَزَقَکُمْ یُطَیِّبِ اَللَّهُ لَکُمْ بَقِیَّتَهُ وَ یُنْجِزْ لَکُمْ مَا وَعَدَکُمْ مِنْ مُضَاعَفَتِهِ لَکُمُ اَلْأَضْعَافَ اَلْکَثِیرَهَ اَلَّتِی لاَ یَعْلَمُ عَدَدَهَا وَ لاَ کُنْهَ فَضْلِهَا إِلاَّ اَللَّهُ رَبُّ اَلْعَالَمِینَ وَ قَالَ اِتَّقُوا اَللَّهَ أَیَّتُهَا اَلْعِصَابَهُ وَ إِنِ اِسْتَطَعْتُمْ أَنْ لاَ یَکُونَ مِنْکُمْ مُحْرِجُ اَلْإِمَامِ فَإِنَّ مُحْرِجَ اَلْإِمَامِ هُوَ اَلَّذِی یَسْعَى بِأَهْلِ اَلصَّلاَحِ مِنْ أَتْبَاعِ اَلْإِمَامِ اَلْمُسَلِّمِینَ لِفَضْلِهِ اَلصَّابِرِینَ عَلَى أَدَاءِ حَقِّهِ اَلْعَارِفِینَ لِحُرْمَتِهِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ نَزَلَ بِذَلِکَ اَلْمَنْزِلِ عِنْدَ اَلْإِمَامِ فَهُوَ مُحْرِجُ اَلْإِمَامِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِکَ عِنْدَ اَلْإِمَامِ أَحْرَجَ اَلْإِمَامَ إِلَى أَنْ یَلْعَنَ أَهْلَ اَلصَّلاَحِ مِنْ أَتْبَاعِهِ اَلْمُسَلِّمِینَ لِفَضْلِهِ اَلصَّابِرِینَ عَلَى أَدَاءِ حَقِّهِ اَلْعَارِفِینَ بِحُرْمَتِهِ فَإِذَا لَعَنَهُمْ لِإِحْرَاجِ أَعْدَاءِ اَللَّهِ اَلْإِمَامَ صَارَتْ لَعْنَتُهُ رَحْمَهً مِنَ اَللَّهِ عَلَیْهِمْ وَ صَارَتِ اَللَّعْنَهُ مِنَ اَللَّهِ وَ مِنَ اَلْمَلاَئِکَهِ وَ رُسُلِهِ عَلَى أُولَئِکَ وَ اِعْلَمُوا أَیَّتُهَا اَلْعِصَابَهُ أَنَّ اَلسُّنَّهَ مِنَ اَللَّهِ قَدْ جَرَتْ فِی اَلصَّالِحِینَ قَبْلُ وَ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَلْقَى اَللَّهَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ حَقّاً حَقّاً فَلْیَتَوَلَّ «اَللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ اَلَّذِینَ آمَنُوا» وَ لْیَبْرَأْ إِلَى اَللَّهِ مِنْ عَدُوِّهِمْ وَ یُسَلِّمُ لِمَا اِنْتَهَى إِلَیْهِ مِنْ فَضْلِهِمْ لِأَنَّ فَضْلَهُمْ لاَ یَبْلُغُهُ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لاَ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ لاَ مَنْ دُونَ ذَلِکَ أَ لَمْ تَسْمَعُوا مَا ذَکَرَ اَللَّهُ مِنْ فَضْلِ أَتْبَاعِ اَلْأَئِمَّهِ اَلْهُدَاهِ وَ هُمُ اَلْمُؤْمِنُونَ قَالَ «فَأُولٰئِکَ مَعَ اَلَّذِینَ أَنْعَمَ اَللّٰهُ عَلَیْهِمْ مِنَ اَلنَّبِیِّینَ وَ اَلصِّدِّیقِینَ وَ اَلشُّهَدٰاءِ وَ اَلصّٰالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولٰئِکَ رَفِیقاً » فَهَذَا وَجْهٌ مِنْ وُجُوهِ فَضْلِ أَتْبَاعِ اَلْأَئِمَّهِ فَکَیْفَ بِهِمْ وَ فَضْلِهِمْ وَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ یُتِمَّ اَللَّهُ لَهُ إِیمَانَهُ حَتَّى یَکُونَ مُؤْمِناً حَقّاً حَقّاً فَلْیَفِ لِلَّهِ بِشُرُوطِهِ اَلَّتِی اِشْتَرَطَهَا عَلَى اَلْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّهُ قَدِ اِشْتَرَطَ مَعَ وَلاَیَتِهِ وَ وَلاَیَهِ رَسُولِهِ وَ وَلاَیَهِ أَئِمَّهِ اَلْمُؤْمِنِینَ «إِقٰامَ اَلصَّلاٰهِ وَ إِیتٰاءَ اَلزَّکٰاهِ » وَ إِقْرَاضَ اَللَّهِ «قَرْضاً حَسَناً » وَ اِجْتِنَابَ اَلْفَوَاحِشِ «مٰا ظَهَرَ مِنْهٰا وَ مٰا بَطَنَ » فَلَمْ یَبْقَ شَیْءٌ مِمَّا فُسِّرَ مِمَّا حَرَّمَ اَللَّهُ إِلاَّ وَ قَدْ دَخَلَ فِی جُمْلَهِ قَوْلِهِ فَمَنْ دَانَ اَللَّهَ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اَللَّهِ مُخْلِصاً لِلَّهِ وَ لَمْ یُرَخِّصْ لِنَفْسِهِ فِی تَرْکِ شَیْءٍ مِنْ هَذَا فَهُوَ عِنْدَ اَللَّهِ فِی حِزْبِهِ اَلْغَالِبِینَ وَ هُوَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِینَ حَقّاً وَ إِیَّاکُمْ وَ اَلْإِصْرَارَ عَلَى شَیْءٍ مِمَّا حَرَّمَ اَللَّهُ فِی ظَهْرِ اَلْقُرْآنِ وَ بَطْنِهِ وَ قَدْ قَالَ اَللَّهُ تَعَالَى «وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلىٰ مٰا فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ » إِلَى هَاهُنَا رِوَایَهُ اَلْقَاسِمِ بْنِ رَبِیعٍ یَعْنِی اَلْمُؤْمِنِینَ قَبْلَکُمْ إِذَا نَسُوا شَیْئاً مِمَّا اِشْتَرَطَ اَللَّهُ فِی کِتَابِهِ عَرَفُوا أَنَّهُمْ قَدْ عَصَوُا اَللَّهَ فِی تَرْکِهِمْ ذَلِکَ اَلشَّیْءَ فَاسْتَغْفَرُوا وَ لَمْ یَعُودُوا إِلَى تَرْکِهِ فَذَلِکَ مَعْنَى قَوْلِ اَللَّهِ : «وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلىٰ مٰا فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ » وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ إِنَّمَا أَمَرَ وَ نَهَى لِیُطَاعَ فِیمَا أَمَرَ بِهِ وَ لِیُنْتَهَى عَمَّا نَهَى عَنْهُ فَمَنِ اِتَّبَعَ أَمْرَهُ فَقَدْ أَطَاعَهُ وَ قَدْ أَدْرَکَ کُلَّ شَیْءٍ مِنَ اَلْخَیْرِ عِنْدَهُ وَ مَنْ لَمْ یَنْتَهِ عَمَّا نَهَى اَللَّهُ عَنْهُ فَقَدْ عَصَاهُ فَإِنْ مَاتَ عَلَى مَعْصِیَتِهِ أَکَبَّهُ اَللَّهُ عَلَى وَجْهِهِ فِی اَلنَّارِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ اَللَّهِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لاَ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ لاَ مَنْ دُونَ ذَلِکَ مِنْ خَلْقِهِ کُلِّهِمْ إِلاَّ طَاعَتُهُمْ لَهُ فَاجْتَهِدُوا فِی طَاعَهِ اَللَّهِ إِنْ سَرَّکُمْ أَنْ تَکُونُوا مُؤْمِنِینَ حَقّاً حَقّاً وَ «لاٰ قُوَّهَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ» وَ قَالَ وَ عَلَیْکُمْ بِطَاعَهِ رَبِّکُمْ مَا اِسْتَطَعْتُمْ فَإِنَّ اَللَّهَ رَبُّکُمْ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَلْإِسْلاَمَ هُوَ اَلتَّسْلِیمُ وَ اَلتَّسْلِیمَ هُوَ اَلْإِسْلاَمُ فَمَنْ سَلَّمَ فَقَدْ أَسْلَمَ وَ مَنْ لَمْ یُسَلِّمْ فَلاَ إِسْلاَمَ لَهُ وَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ یُبْلِغَ إِلَى نَفْسِهِ فِی اَلْإِحْسَانِ فَلْیُطِعِ اَللَّهَ فَإِنَّهُ مَنْ أَطَاعَ اَللَّهَ فَقَدْ أَبْلَغَ إِلَى نَفْسِهِ فِی اَلْإِحْسَانِ وَ إِیَّاکُمْ وَ مَعَاصِیَ اَللَّهِ أَنْ تَرْکَبُوهَا فَإِنَّهُ مَنِ اِنْتَهَکَ مَعَاصِیَ اَللَّهِ فَرَکِبَهَا فَقَدْ أَبْلَغَ فِی اَلْإِسَاءَهِ إِلَى نَفْسِهِ وَ لَیْسَ بَیْنَ اَلْإِحْسَانِ وَ اَلْإِسَاءَهِ مَنْزِلَهٌ فَلِأَهْلِ اَلْإِحْسَانِ عِنْدَ رَبِّهِمُ اَلْجَنَّهُ وَ لِأَهْلِ اَلْإِسَاءَهِ عِنْدَ رَبِّهِمُ اَلنَّارُ فَاعْمَلُوا بِطَاعَهِ اَللَّهِ وَ اِجْتَنِبُوا مَعَاصِیَهُ وَ اِعْلَمُوا أَنَّهُ لَیْسَ یُغْنِی عَنْکُمْ مِنَ اَللَّهِ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِهِ شَیْئاً لاَ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لاَ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ لاَ مَنْ دُونَ ذَلِکَ فَمَنْ سَرَّهُ أَنْ تَنْفَعَهُ شَفَاعَهُ اَلشَّافِعِینَ عِنْدَ اَللَّهِ فَلْیَطْلُبْ إِلَى اَللَّهِ أَنْ یَرْضَى عَنْهُ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ أَحَداً مِنْ خَلْقِ اَللَّهِ لَمْ یُصِبْ رِضَا اَللَّهِ إِلاَّ بِطَاعَتِهِ وَ طَاعَهِ رَسُولِهِ وَ طَاعَهِ وُلاَهِ أَمْرِهِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ مَعْصِیَتُهُمْ مِنْ مَعْصِیَهِ اَللَّهِ وَ لَمْ یُنْکِرْ لَهُمْ فَضْلاً عَظُمَ أَوْ صَغُرَ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَلْمُنْکِرِینَ هُمُ اَلْمُکَذِّبُونَ وَ أَنَّ اَلْمُکَذِّبِینَ هُمُ اَلْمُنَافِقُونَ وَ أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ لِلْمُنَافِقِینَ وَ قَوْلُهُ اَلْحَقُّ «إِنَّ اَلْمُنٰافِقِینَ فِی اَلدَّرْکِ اَلْأَسْفَلِ مِنَ اَلنّٰارِ وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِیراً » وَ لاَ یَفْرَقَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمْ أَلْزَمَ اَللَّهُ قَلْبَهُ طَاعَتَهُ وَ خَشْیَتَهُ مِنْ أَحَدٍ مِنَ اَلنَّاسِ مِمَّنْ أَخْرَجَهُ اَللَّهُ مِنْ صِفَهِ اَلْحَقِّ وَ لَمْ یَجْعَلْهُ مِنْ أَهْلِهَا فَإِنَّ مَنْ لَمْ یَجْعَلِ اَللَّهُ مِنْ أَهْلِ صِفَهِ اَلْحَقِّ فَأُولَئِکَ هُمْ شَیَاطِینُ اَلْإِنْسِ وَ اَلْجِنِّ وَ إِنَّ لِشَیَاطِینِ اَلْإِنْسِ حِیلَهً وَ مَکْراً وَ خَدَائِعَ وَ وَسْوَسَهً بَعْضِهِمْ إِلَى بَعْضٍ یُرِیدُونَ إِنِ اِسْتَطَاعُوا أَنْ یَرُدُّوا أَهْلَ اَلْحَقِّ عَمَّا أَکْرَمَهُمُ اَللَّهُ بِهِ مِنَ اَلنَّظَرِ فِی دِینِ اَللَّهِ اَلَّذِی لَمْ یَجْعَلِ اَللَّهُ شَیَاطِینَ اَلْإِنْسِ مِنْ أَهْلِهِ إِرَادَهَ أَنْ یَسْتَوِیَ أَعْدَاءُ اَللَّهِ وَ أَهْلُ اَلْحَقِّ فِی اَلشَّکِّ وَ اَلْإِنْکَارِ وَ اَلتَّکْذِیبِ فَیَکُونُونَ سَوَاءً کَمَا وَصَفَ اَللَّهُ تَعَالَى فِی کِتَابِهِ مِنْ قَوْلِهِ «وَدُّوا لَوْ تَکْفُرُونَ کَمٰا کَفَرُوا فَتَکُونُونَ سَوٰاءً » ثُمَّ نَهَى اَللَّهُ أَهْلَ اَلنَّصْرِ بِالْحَقِّ أَنْ یَتَّخِذُوا مِنْ أَعْدَاءِ اَللَّهِ وَلِیّاً وَ لاَ نَصِیراً فَلاَ یُهَوِّلَنَّکُمْ وَ لاَ یَرُدَّنَّکُمْ عَنِ اَلنَّصْرِ بِالْحَقِّ اَلَّذِی خَصَّکُمُ اَللَّهُ بِهِ مِنْ حِیلَهِ شَیَاطِینِ اَلْإِنْسِ وَ مَکْرِهِمْ مِنْ أُمُورِکُمْ تَدْفَعُونَ أَنْتُمُ اَلسَّیِّئَهَ «بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» ، – فِیمَا بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ تَلْتَمِسُونَ بِذَلِکَ وَجْهَ رَبِّکُمْ بِطَاعَتِهِ وَ هُمْ لاَ خَیْرَ عِنْدَهُمْ لاَ یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تُظْهِرُوهُمْ عَلَى أُصُولِ دِینِ اَللَّهِ فَإِنَّهُمْ إِنْ سَمِعُوا مِنْکُمْ فِیهِ شَیْئاً عَادَوْکُمْ عَلَیْهِ وَ رَفَعُوهُ عَلَیْکُمْ وَ جَهَدُوا عَلَى هَلاَکِکُمْ وَ اِسْتَقْبَلُوکُمْ بِمَا تَکْرَهُونَ وَ لَمْ یَکُنْ لَکُمُ اَلنَّصَفَهُ مِنْهُمْ فِی دُوَلِ اَلْفُجَّارِ فَاعْرِفُوا مَنْزِلَتَکُمْ فِیمَا بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَ أَهْلِ اَلْبَاطِلِ فَإِنَّهُ لاَ یَنْبَغِی لِأَهْلِ اَلْحَقِّ أَنْ یُنْزِلُوا أَنْفُسَهُمْ مَنْزِلَهَ أَهْلِ اَلْبَاطِلِ لِأَنَّ اَللَّهَ لَمْ یَجْعَلْ أَهْلَ اَلْحَقِّ عِنْدَهُ بِمَنْزِلَهِ أَهْلِ اَلْبَاطِلِ أَ لَمْ یَعْرِفُوا وَجْهَ قَوْلِ اَللَّهِ فِی کِتَابِهِ إِذْ یَقُولُ «أَمْ نَجْعَلُ اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ کَالْمُفْسِدِینَ فِی اَلْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ اَلْمُتَّقِینَ کَالْفُجّٰارِ » أَکْرِمُوا أَنْفُسَکُمْ عَنْ أَهْلِ اَلْبَاطِلِ وَ لاَ تَجْعَلُوا اَللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى «وَ لَهُ اَلْمَثَلُ اَلْأَعْلىٰ» ، – وَ إِمَامَکُمْ وَ دِینَکُمُ اَلَّذِی تَدِینُونَ بِهِ عُرْضَهً لِأَهْلِ اَلْبَاطِلِ فَتُغْضِبُوا اَللَّهَ عَلَیْکُمْ فَتَهْلِکُوا فَمَهْلاً مَهْلاً یَا أَهْلَ اَلصَّلاَحِ لاَ تَتْرُکُوا أَمْرَ اَللَّهِ وَ أَمْرَ مَنْ أَمَرَکُمْ بِطَاعَتِهِ فَیُغَیِّرَ اَللَّهُ «مٰا بِکُمْ مِنْ نِعْمَهٍ» أَحِبُّوا فِی اَللَّهِ مَنْ وَصَفَ صِفَتَکُمْ وَ أَبْغِضُوا فِی اَللَّهِ مَنْ خَالَفَکُمْ وَ اُبْذُلُوا مَوَدَّتَکُمْ وَ نَصِیحَتَکُمْ [لِمَنْ وَصَفَ صِفَتَکُمْ] وَ لاَ تَبْتَذِلُوهَا لِمَنْ رَغِبَ عَنْ صِفَتِکُمْ وَ عَادَاکُمْ عَلَیْهَا وَ بَغَى لَکُمُ اَلْغَوَائِلَ هَذَا أَدَبُنَا أَدَبُ اَللَّهِ فَخُذُوا بِهِ وَ تَفَهَّمُوهُ وَ اِعْقِلُوهُ وَ لاَ تَنْبِذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِکُمْ مَا وَافَقَ هُدَاکُمْ أَخَذْتُمْ بِهِ وَ مَا وَافَقَ هَوَاکُمْ طَرَحْتُمُوهُ وَ لَمْ تَأْخُذُوا بِهِ وَ إِیَّاکُمْ وَ اَلتَّجَبُّرَ عَلَى اَللَّهِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ عَبْداً لَمْ یُبْتَلَ بِالتَّجَبُّرِ عَلَى اَللَّهِ إِلاَّ تَجَبَّرَ عَلَى دِینِ اَللَّهِ فَاسْتَقِیمُوا لِلَّهِ وَ لاَ تَرْتَدُّوا عَلَى أَعْقَابِکُمْ «فَتَنْقَلِبُوا خٰاسِرِینَ» أَجَارَنَا اَللَّهُ وَ إِیَّاکُمْ مِنَ اَلتَّجَبُّرِ عَلَى اَللَّهِ وَ لاَ قُوَّهَ لَنَا وَ لَکُمْ إِلاَّ بِاللَّهِ وَ قَالَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ إِنَّ اَلْعَبْدَ إِذَا کَانَ خَلَقَهُ اَللَّهُ فِی اَلْأَصْلِ أَصْلِ اَلْخَلْقِ مُؤْمِناً لَمْ یَمُتْ حَتَّى یُکَرِّهَ اَللَّهُ إِلَیْهِ اَلشَّرَّ وَ یُبَاعِدَهُ عَنْهُ وَ مَنْ کَرَّهَ اَللَّهُ إِلَیْهِ اَلشَّرَّ وَ بَاعَدَهُ عَنْهُ عَافَاهُ اَللَّهُ مِنَ اَلْکِبْرِ أَنْ یَدْخُلَهُ وَ اَلْجَبَرِیَّهِ فَلاَنَتْ عَرِیکَتُهُ وَ حَسُنَ خُلُقُهُ وَ طَلُقَ وَجْهُهُ وَ صَارَ عَلَیْهِ وَقَارُ اَلْإِسْلاَمِ وَ سَکِینَتُهُ وَ تَخَشُّعُهُ وَ وَرِعَ عَنْ مَحَارِمِ اَللَّهِ وَ اِجْتَنَبَ مَسَاخِطَهُ وَ رَزَقَهُ اَللَّهُ مَوَدَّهَ اَلنَّاسِ وَ مُجَامَلَتَهُمْ وَ تَرْکَ مُقَاطَعَهِ اَلنَّاسِ وَ اَلْخُصُومَاتِ وَ لَمْ یَکُنْ مِنْهَا وَ لاَ مِنْ أَهْلِهَا فِی شَیْءٍ وَ إِنَّ اَلْعَبْدَ إِذَا کَانَ اَللَّهُ خَلَقَهُ فِی اَلْأَصْلِ [أَصْلِ اَلْخَلْقِ] کَافِراً لَمْ یَمُتْ حَتَّى یُحَبِّبَ إِلَیْهِ اَلشَّرَّ وَ یُقَرِّبَهُ مِنْهُ فَإِذَا حَبَّبَ إِلَیْهِ اَلشَّرَّ وَ قَرَّبَهُ مِنْهُ اُبْتُلِیَ بِالْکِبْرِ وَ اَلْجَبَرِیَّهِ فَقَسَا قَلْبُهُ وَ سَاءَ خُلُقُهُ وَ غَلُظَ وَجْهُهُ وَ ظَهَرَ فُحْشُهُ وَ قَلَّ حَیَاؤُهُ وَ کَشَفَ اَللَّهُ سِتْرَهُ وَ رَکِبَ اَلْمَحَارِمَ فَلَمْ یَنْزِعْ عَنْهَا وَ رَکِبَ مَعَاصِیَ اَللَّهِ وَ أَبْغَضَ طَاعَتَهُ وَ أَهْلَهَا فَبُعْدٌ مَا بَیْنَ حَالِ اَلْمُؤْمِنِ وَ حَالِ اَلْکَافِرِ سَلُوا اَللَّهَ اَلْعَافِیَهَ وَ اُطْلُبُوهَا إِلَیْهِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ صَبِّرُوا اَلنَّفْسَ عَلَى اَلْبَلاَءِ فِی اَلدُّنْیَا فَإِنَّ تَتَابُعَ اَلْبَلاَءِ فِیهَا وَ اَلشِّدَّهَ فِی طَاعَهِ اَللَّهِ وَ وَلاَیَتِهِ وَ وَلاَیَهِ مَنْ أَمَرَ بِوَلاَیَتِهِ خَیْرٌ عَاقِبَهً عِنْدَ اَللَّهِ فِی اَلْآخِرَهِ مِنْ مُلْکِ اَلدُّنْیَا وَ إِنْ طَالَ تَتَابُعُ نَعِیمِهَا وَ زَهْرَتِهَا وَ غَضَارَهُ عَیْشِهَا فِی مَعْصِیَهِ اَللَّهِ وَ وَلاَیَهِ مَنْ نَهَى اَللَّهُ عَنْ وَلاَیَتِهِ وَ طَاعَتِهِ ‘ فَإِنَّ اَللَّهَ أَمَرَ بِوَلاَیَهِ اَلْأَئِمَّهِ اَلَّذِینَ سَمَّاهُمُ اَللَّهُ فِی کِتَابِهِ فِی قَوْلِهِ : «وَ جَعَلْنٰاهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنٰا » وَ هُمُ اَلَّذِینَ أَمَرَ اَللَّهُ بِوَلاَیَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ وَ اَلَّذِینَ نَهَى اَللَّهُ عَنْ وَلاَیَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ وَ هُمْ أَئِمَّهُ اَلضَّلاَلَهِ اَلَّذِینَ قَضَى اَللَّهُ أَنْ یَکُونَ لَهُمْ دُوَلٌ فِی اَلدُّنْیَا عَلَى أَوْلِیَاءِ اَللَّهِ اَلْأَئِمَّهِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ یَعْمَلُونَ فِی دُولَتِهِمْ بِمَعْصِیَهِ اَللَّهِ وَ مَعْصِیَهِ رَسُولِهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لِیَحِقَّ عَلَیْهِمْ کَلِمَهُ اَلْعَذَابِ وَ لِیَتِمَّ أَنْ تَکُونُوا مَعَ نَبِیِّ اَللَّهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ اَلرُّسُلِ مِنْ قَبْلِهِ فَتَدَبَّرُوا مَا قَصَّ اَللَّهُ عَلَیْکُمْ فِی کِتَابِهِ مِمَّا اِبْتَلَى بِهِ أَنْبِیَاءَهُ وَ أَتْبَاعَهُمُ اَلْمُؤْمِنِینَ ثُمَّ سَلُوا اَللَّهَ أَنْ یُعْطِیَکُمُ اَلصَّبْرَ عَلَى اَلْبَلاَءِ فِی اَلسَّرَّاءِ وَ اَلضَّرَّاءِ وَ اَلشِّدَّهِ وَ اَلرَّخَاءِ مِثْلَ اَلَّذِی أَعْطَاهُمْ وَ إِیَّاکُمْ وَ مُمَاظَّهَ أَهْلِ اَلْبَاطِلِ وَ عَلَیْکُمْ بِهُدَى اَلصَّالِحِینَ وَ وَقَارِهِمْ وَ سَکِینَتِهِمْ وَ حِلْمِهِمْ وَ تَخَشُّعِهِمْ وَ وَرَعِهِمْ عَنْ مَحَارِمِ اَللَّهِ وَ صِدْقِهِمْ وَ وَفَائِهِمْ وَ اِجْتِهَادِهِمْ لِلَّهِ فِی اَلْعَمَلِ بِطَاعَتِهِ فَإِنَّکُمْ إِنْ لَمْ تَفْعَلُوا ذَلِکَ لَمْ تُنْزَلُوا عِنْدَ رَبِّکُمْ مَنْزِلَهَ اَلصَّالِحِینَ قَبْلَکُمْ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَیْراً شَرَحَ «صَدْرَهُ لِلْإِسْلاٰمِ » فَإِذَا أَعْطَاهُ ذَلِکَ أَنْطَقَ لِسَانَهُ بِالْحَقِّ وَ عَقَدَ قَلْبَهُ عَلَیْهِ فَعَمِلَ بِهِ فَإِذَا جَمَعَ اَللَّهُ لَهُ ذَلِکَ تَمَّ لَهُ إِسْلاَمُهُ وَ کَانَ عِنْدَ اَللَّهِ إِنْ مَاتَ عَلَى ذَلِکَ اَلْحَالِ مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ حَقّاً وَ إِذَا لَمْ یُرِدِ اَللَّهُ بِعَبْدٍ خَیْراً وَکَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَ کَانَ صَدْرُهُ «ضَیِّقاً حَرَجاً» فَإِنْ جَرَى عَلَى لِسَانِهِ حَقٌّ لَمْ یُعْقَدْ قَلْبُهُ عَلَیْهِ وَ إِذَا لَمْ یُعْقَدْ قَلْبُهُ عَلَیْهِ لَمْ یُعْطِهِ اَللَّهُ اَلْعَمَلَ بِهِ فَإِذَا اِجْتَمَعَ ذَلِکَ عَلَیْهِ حَتَّى یَمُوتَ وَ هُوَ عَلَى تِلْکَ اَلْحَالِ کَانَ عِنْدَ اَللَّهِ مِنَ اَلْمُنَافِقِینَ وَ صَارَ مَا جَرَى عَلَى لِسَانِهِ مِنَ اَلْحَقِّ اَلَّذِی لَمْ یُعْطِهِ اَللَّهُ أَنْ یُعْقَدَ قَلْبُهُ عَلَیْهِ وَ لَمْ یُعْطِهِ اَلْعَمَلَ بِهِ حُجَّهً عَلَیْهِ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ فَاتَّقُوا اَللَّهَ وَ سَلُوهُ أَنْ یَشْرَحَ صُدُورَکُمْ لِلْإِسْلاَمِ وَ أَنْ یَجْعَلَ أَلْسِنَتَکُمْ تَنْطِقُ بِالْحَقِّ حَتَّى یَتَوَفَّیکُمْ وَ أَنْتُمْ عَلَى ذَلِکَ وَ أَنْ یَجْعَلَ مُنْقَلَبَکُمْ مُنْقَلَبَ اَلصَّالِحِینَ قَبْلَکُمْ وَ «لاٰ قُوَّهَ إِلاّٰ بِاللّٰهِ» .. «وَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِینَ» وَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَعْلَمَ أَنَّ اَللَّهَ یُحِبُّهُ فَلْیَعْمَلْ بِطَاعَهِ اَللَّهِ وَ لْیَتَّبِعْنَا أَ لَمْ یَسْمَعْ قَوْلَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِیِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ «قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اَللّٰهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اَللّٰهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ » وَ اَللَّهِ لاَ یُطِیعُ اَللَّهَ عَبْدٌ أَبَداً إِلاَّ أَدْخَلَ اَللَّهُ عَلَیْهِ فِی طَاعَتِهِ اِتِّبَاعَنَا وَ لاَ وَ اَللَّهِ لاَ یَتَّبِعُنَا عَبْدٌ أَبَداً إِلاَّ أَحَبَّهُ اَللَّهُ وَ لاَ وَ اَللَّهِ لاَ یَدَعُ أَحَدٌ اِتِّبَاعَنَا أَبَداً إِلاَّ أَبْغَضَنَا وَ لاَ وَ اَللَّهِ لاَ یُبْغِضُنَا أَحَدٌ أَبَداً إِلاَّ عَصَى اَللَّهَ وَ مَنْ مَاتَ عَاصِیاً لِلَّهِ أَخْزَاهُ اَللَّهُ وَ أَکَبَّهُ عَلَى وَجْهِهِ فِی اَلنَّارِ «وَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِینَ»)
[۱۰] سوره مبارکه تحریم، آیه ۶ (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَهُ عَلَیْهَا مَلَائِکَهٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ)
[۱۱] لهوف، صفحه ۱۰۲
[۱۲] زیارت ناحیه مقدّسه
پاسخ دهید