اگر ما زمان امیر المؤمنین علیه السّلام و پیغمبر صلوات الله علیه و آله و سلّم بودیم ناامید میشدیم. قرار بر این بود که ناامید نشویم و ببینیم آنها چه کردند. یک مثال برای شما بزنم.
دیگر بهتر از خاتم انبیاء روی زمین نیامده است. در دورهی حکومت آن بزرگوار خالد بن ولید از طرف پیغمبر اکرم صلوات الله علیه و آله و سلّم یک جایی مأمور شد. در مأموریّتی که داشت به اشتباه یا به ظاهر به اشتباه، حالا یا در باطن امر نفهمید که دارد اشتباه میکند یا از روی خباثت، به ظاهر و به اشتباه عدّهای را قتل عام کرد. خون ناحق در دولت پیغمبر صلوات الله علیه و آله و سلّم ریخته شد. دو شیوه یا چند شیوه را میشد در پیش گرفت. ۱- بگوییم او را مخفی کنید و به کسی نگویید، چون آبروی نظام اسلامی میرود. این بدترین کار ممکن است چون آن وقت فِلِش جنایت به سمت رسول خدا صلوات الله علیه و آله و سلّم میرفت. گاهی ما این کار را میکنیم. یعنی بعضی از مسئولین به طور شخصی غلطی میکنند، دستور کلّی نیست، تصمیم نظام نیست، بعد برای اینکه بقیّه را خفه کنند گردن نظام میاندازند. بقیّه هم علاقمند به نظام هستند ساکت میشوند. در صورتی که وقتی اباعبدالله الحسین صلوات الله علیه میفرماید: «أَ لَا تَرَوْنَ أَنَّ الْحَقَّ لَا یُعْمَلُ بِهِ وَ أَنَّ الْبَاطِلَ لَا یُتَنَاهَى عَنْه»[۱] مگر نمیبینی حق عمل نمیشود. هر جا حق عمل نمیشود باید داد بزنی. بله، یک جایی ممکن است بخواهید داد بزنید، میبینید یک حق بزرگتری ممکن است غصب شود، خورده شود، آنجا باید آدم دقّت کند. بحث تزاحم جای دیگری است.
موقعی که آدم بخواهد در آن داستان سر خالد بن ولید داد بزند نباید طوری داد بزند که کأنّ پیغمبر صلّی الله علیه و آله و سلّم دستور داده است. کأنّ دائم هر روز قتل عام میکنند. یک روش این بود که بگوییم ساکت شوید، آبروی اسلام میرود. حالا ما تازه با کفّار درگیر شدیم، یک حکومت و روستای مدینه را در دست گرفتیم، در جامعه جهانی آبروی ما را میبرند، صد تا رسانه علیه ما است، چیزی نگویید، رها کنید!
نه، پیغمبر این کار را نکردند. بلکه خود حضرت با صدای بلند اعلام برائت کرد. یعنی همانطور که بعضی از بزرگتر جامعهی ما وقتی بعضی از فجایع رخ داد این کار را کردند. خود پیغمبر مسئله را رسانهای کرد. فرمود: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَبْرَأُ إِلَیْکَ مِمَّا صَنَعَ خَالِدُ»[۲] خدایا من بیزار هستم از این کاری که خالد کرده است. البتّه پیغمبر صلوات الله علیه و آله و سلّم خالد را مجازات نکرد.
یعنی گاهی ممکن است جایی یک اشتباهی صورت بگیرد، طرف اسنادی بیاورد که اشتباه صورت گرفته است. در همین جنگ ما با عراق فرماندهها میگویند گاهی شده است که توپخانه به اشتباه خطّ خود ما را زده باشد. بعضی از شهدای معروف را خودیها به اشتباه زدند. شهید حساب میشوند، در عرصهی نبرد یک لحظه گرا اشتباه رفته است، اینطور میشود. اگر کسی عمداً این کار را کرده باشد او را مجازات میکنند ولی اگر عمدی نیست، اشتباه کردند، محاسبات اشتباه شده است، اینها کارهای خود را انجام دادند. پیغمبر اکرم صلوات الله علیه و آله و سلّم خالد را اعدام نکرده است، مجازات نکرده است، زندانی نکرده است؛ در این مورد گزارشی نرسیده است، بلکه او را توبیخ کرده است.
این که در ابتدا عرض کردم، در ظاهر امر او اشتباه محاسباتی کرده است. حالا اگر در باطن امر او خباثت به خرج داده است، ولی ظاهر امر مهم بوده است. چون ما در قضاوت به ظاهر امر کار داریم، ما که نیّت خوانی نداریم! پیغمبر اکرم صلوات الله علیه و آله و سلّم اوّلاً مسئله را رسانهای کرد؛ اوّلین کسی که فریاد زد خود او بود. دوم اینکه امیر المؤمنین را فرستادند و فرمودند: دیه و بیشتر از دیه بده و اینها را راضی کن تا اینها کینه به دل نگیرند. حالا اگر یک نفر بگوید دماء مهمترین مسئله است و زمان پیغمبر صلوات الله علیه و آله و سلّم خون ناحق ریختهاند. اگر کسی توقّع دارد که انسانها کار کنند و خطا نکنند… من نمیدانم در دورهی حضرت حجّت روحی له الفداء هم چنین اتّفاقی میافتد و مردم معصوم میشوند یا نمیشوند. إنشاءالله ببینیم چه میشود.
[۱]– مناقب آل أبی طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج ۴، ص ۶۸٫
[۲]– الأمالی( للصدوق)، النص، ص ۱۷۳٫
پاسخ دهید