شورای شش‌نفره گفتند: قبول کن کتابِ خدا، سنّتِ پیغمبر و رفتارهای حکومتیِ دو نفر قبل از شما… حضرت فرمودند: من این مورد آخر را قبول ندارم، خیلی‌ها گفتند که ای کاش بر حسبِ مصلحت قبول می‌کردید، اما حضرت این کار را نکردند، فرمودند: می‌خواهند از من تعهّد بگیرند… حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه اگر عهد ببندند… ایشان یا عهد نمی‌بندند و یا اگر عهد ببندند پای آن می‌ایستند.

 

خط قرمز سیاستِ حضرت «تقوا» است، روایاتِ زیادی داریم که همه‌ی مردم می‌آمدند و می‌گفتند: فعلاً چند ماه با این‌هایی که شما را قبول ندارند و در شهرها درگیر هستند همراهی کنید و بعداً آن‌ها را عزل می‌کنید، حضرت فرمودند: «اَلْمَکْرُ وَ اَلْخَدِیعَهُ وَ اَلْغَدْرُ فِی اَلنَّارِ»[۱]، آیا من عهد ببندم و بشکنم؟ مردم فکر می‌کنند وقتی من می‌گویم او را قبول دارم تا کارگزارِ من در فلان استان باشد درست می‌گویم، خلافی از من باور نمی‌کنند.

 

یک وقتی حضرت این کارها را می‌کنند و ایشان را تشویق می‌کنند، این عجیب نیست، اما حضرت اینطور عمل می‌کردند و به حضرت اتّهام می‌زدند که ایشان سیاست نمی‌دانند در عوض معاویه زرنگ و زبل است و لابی می‌کند… کار تا جایی پیش‌ رفت که گفتند: علی (علیه السلام) حکومت‌داری نمی‌داند، اصلاً انگار آدابِ حکومت‌داری را نمی‌داند، بالاخره شیخوخیّت و اشراف و…

 

خدای متعال شاهد است که من خودم را کنترل می‌کنم، این جمله‌ی امام هادی علیه السلام تقریباً دویست سال بعد از شهادتِ حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه جگرِ اهل بیت علیهم السلام را سوزانده است، که امام هادی صلوات الله علیه در زیارتی که به قبرِ مبارکِ حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه رفته بودند فرمودند: شما آنقدر دوراندیش بودید، شما آنقدر بصیرت داشتید، شما آنقدر مدیریت داشتید که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم همه جا شما را امیر و فرمانده کردند و هیچ وقت کسی فرمانده‌ی شما نبوده است، اما «کَمْ مِنْ أَمْرٍ صَدَّکَ عَنْ إِمْضَاءِ عَزْمِکَ فِیهِ التُّقَى»[۲] چقدر تصمیم‌ها بود که می‌توانستید بگیرید تا کار پیش برود اما تقوای شما به شما اجازه نمی‌داد، تقوا خطّ قرمز شما بود، «وَ اتَّبَعَ غَیْرُکَ فِی مِثْلِهِ الْهَوَى» ولی هواپرست‌ها هر کاری که دوست داشتند انجام می‌دادند، «فَظَنَّ الْجَاهِلُونَ أَنَّکَ عَجَزْتَ عَمَّا إِلَیْهِ انْتَهَى» جاهل‌ها گفتند که علی کار بلد نیست…

 

حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه فرمودند: اگر تقوا نبود می‌دیدید که این کارها خیلی راحت است، من نمی‌خواهم در حالی که بخواهم از مدارِ تقوا عبور کنم از خودم دفاع کنم.


[۱] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، جلد ۹،صفحه ۸۲ (اَلْمُفِیدُ فِی اَلْإِخْتِصَاصِ ، عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِیِّ بْنِ اَلْحَسَنِ بْنِ شَاذَانَ عَنْ أَبِی اَلْحُسَیْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ اَلْفَضْلِ بْنِ عَامِرٍ اَلْکُوفِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْفَرَزْدَقِ اَلْفَزَارِیِّ عَنْ أَبِی عِیسَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ عَمْرَوَیْهِ اَلطَّحَّانِ اَلوَرَّاقِ عَنْ أَبِی مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنِ بْنِ مُوسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ غَیْرِ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِ اِبْنِ دَأْبٍ أَنَّهُ قَالَ فِی جُمْلَهِ کَلاَمٍ لَهُ فِی مَنَاقِبِ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ : اِجْتَمَعَ اَلنَّاسُ عَلَیْهِ فَقَالُوا لَهُ اُکْتُبْ یَا أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ إِلَى مَنْ خَالَفَکَ بِوَلاَیَتِهِ ثُمَّ اِعْزِلْهُ فَقَالَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ اَلْمَکْرُ وَ اَلْخَدِیعَهُ وَ اَلْغَدْرُ فِی اَلنَّارِ .)

[۲] زیارت غدیریه امام هادی صلوات الله علیه