«متأسفانه دقایق ابتدایی جلسه ضبط نشده است‏»

زیارت جامعه نیازی به بررسی سندی ندارد

… از آنجایی که فرازهای زیارت جامعه کبیره در کتب روایی ما فراوان وجود دارد، این زیارتنامه بررسی سندی نیاز ندارد.

اگر این زیارتنامه از امام هادی علیه الصلاه والسلام هم نبود، انگار یک نفر حدود پانصد روایتِ معصومین علیهم السلام را پشت سر هم نقل کرده است.

اما متن زیارت یک فصاحت عجیبی دارد، و متن زیارت جامعه اینطور است که خیلی در القای معنا دقّت شده است و این امر مشخص است، هر زیارتنامه‌ای هم اینطور نیست، زیارتنامه‌ها هم سطح‌بندی دارند.

یکی از چیزهایی که در این زیارتنامه فراوان وجود دارد، این است که فقط مفهوم گفته نشده است، بلکه مفاهیم با حدود و ثغور بیان شده است.

موضوع «حصرسازی» در زیارت جامعه

مثلاً یکی از پرکاربردترین عباراتی که در شیوه‌ی بیان مطلب در زیارت جامعه کبیره هست، «حصرسازی» است.

اگر ما بشنویم «أَلَا تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبَ بِذِکْرِ اللَّهِ» یعنی دل با یاد خدا آرام می‌شود، شاید به روش‌های دیگری هم آرام شود.

اما وقتی «بِذِکْرِ اللَّهِ» که یک جار و مجرور است از جای خودش برگردد و ابتدای جمله قرار بگیرد و به بعضی از عبارات جمله مقدّم شود، مانند عبارت قرآنی که «أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»[۱] است، یعنی این است و این است و این است، فقط و فقط و فقط، و غیر از این هم نیست. این موضوع مفهوم ایجاد می‌کند. فقط و فقط و فقط با یاد خدا دل آرام می‌گیرد؛ با هر چیز دیگری که احساس کردیم دلمان آرام گرفته است، آن چیز مخدّر است و درواقع آرام نگرفته است و حساسیت ما را بهم زده‌اند و ما حساسیت خود را از دست داده‌ایم.

اگر عبارات زیارت جامعه را در این فضا نگاه کنید، می‌بینید خیلی مفهوم‌سازی کرده است.

نمی‌فرماید ائمه‌ی ما «یَعْمَلُونَ بأَمْرِهِ»، یعنی به امر خدا عمل می‌کنند، چون این ما هستیم که به امر خدا عمل می‌کنیم، ما همین امشب نماز مغرب خوانده‌ایم و به امر خدا عمل کرده‌ایم، اما نفس من در جایی هم مرا فریب داده است و در جایی هم خطایی انجام داده‌ام، بالاخره خیلی از اوقات هم امر خدا را انجام می‌دهیم ولی ممکن است کارهای دیگری هم انجام دهم؛ اما وقتی می‌فرماید «بأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ»، یعنی «بأَمْرِهِ» را قبل از فعل قرار می‌دهد، این یعنی این است و این است و این است و غیر از این هم نیست، فقط این است، یعنی فقط به امر خدا عمل می‌کنند، یعنی شما اهل بیت هر کاری که می‌کنید، در آن فقط امر خداست. یعنی شما با عملتان امر خدا را لو می‌دهید، هر کاری که می‌کنید امر خدا در آن بوده است.

ما اینطور نیستیم، ما خیلی از اوقات کاری می‌کنیم، دوست داشتیم آن کار را کنیم، بعد هم آن کار اشتباه بوده است و عذرخواهی می‌کنیم، گاهی هم به امر خدا عمل می‌کنیم.

در همان «عمل کردن به امر خدا» هم، چقدر به امر خدا عمل می‌کنیم هم معلوم نیست.

اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین «بأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ»، یعنی فقط به امر خدا عمل می‌کنند و در آن مورد هم کاملاً فقط به امر خدا عمل می‌کنند.

یعنی اگر مردم فقط همین یک گزاره‌ی زیارت جامعه را می‌دانستند، نباید به امام حسین علیه السلام می‌گفتند که چرا به کربلا یا کوفه می‌روی؟ نباید به امام حسن مجتبی صلوات الله علیه می‌گفتند چرا آتش‌بس می‌کنی؟ چون «بأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ»! چون به امر خدا عمل می‌کند و نمی‌شود به امر خدا اعتراض کرد. اصلاً با وجود این بزرگواران امر خدا لو می‌رود.

مانند آن ماجرایی که امام صادق علیه الصلاه‌ والسلام به کسی (شاید ابن ابی لیلا) فرمود: فلانی! آیا تو فقیه هستی؟ عرض کرد: بله، درس خوانده‌ام. فرمود: اگر زمانی خواستی فتوایی بدهی که برخلافِ عملِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بود، چکار می‌کنی؟ گفت: به علم خود عمل می‌کنم.

اینجا امام صادق علیه السلام می‌توانست بفرماید «پس تو با عمل علی مخالفت می‌کنی»، اما اینطور نفرمود، بلکه فرمود: «إِذَا خَالَفْتَ قَوْلَ رَسُولِ اللَّهِ»،[۲] پس تو با قول پیغمبر مخالف هستی.

یعنی این رفتاری که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه کرده است، در آن یک امر نبوی و امر الهی بوده است.

اوج عظمت بنده این است که اختیاراً مجبور است، انگار رباتِ خداست و کنترلِ او بدست خداست. فرمودند: «قُلُوبُنَا أَوْعِیَهٌ لِمَشِیَّهِ اَللَّهِ»،[۳] اگر او مشیّت کند، در صفحه‌ی نفسِ ماست و ما می‌بینیم باید چکار کنیم و ما هم انجام می‌دهیم؛ پس «بأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ»!

اگر فرموده بود «یَعْمَلُونَ بأَمْرِهِ» اصلاً معنا این نبود، اما «بأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ» یعنی فقط به امر خدا عمل می‌کنند، در موردی هم که عمل می‌کنند ناخالصی ندارند و فقط به امر خدا عمل می‌کنند و غیر از امر خدا عمل نمی‌کنند. این هنرِ ادبیات عرب است.

لذا به کسی مانند من نمی‌شود گفت «بِأمرِاللهِ یَعمَل»، به من می‌شود گفت «یَعمَلُ بِأمرِالله»، یعنی من در مواردی به امر خدا عمل می‌کنم، مثلاً‌ نماز مغرب خوانده‌ام؛ اما خیلی از کارهای من به امر خدا نیست.

شاخص‌های دین الهی فقط با محبّت و پذیرش ولایت اهل بیت علیهم السلام بدست می‌آید

حال بر سر آن جمله‌ای بیاییم که در این جلسات محل بحث ماست.

نمی‌گوییم «عَلَّمَنَا اللّهُ مَعالِمَ دِینِنا بِمُوالاتِکُمْ»، بلکه عرض می‌کنیم «بِمُوالاتِکُمْ عَلَّمَنَا اللّهُ مَعالِمَ دِینِنا»، یعنی ما شاخص‌های دین الهی را فقط با محبّت و پذیرش ولایت شما فهمیدیم و یاد گرفتیم، نسبت به هیچ چیزی دیگری اینطور نیست، یعنی شریک نداشت.

مسیرِ هدایتِ ما برای معرفت به معالم دین… «معالم دین» مانند ستون ساختمان است… ما اصل دین را فقط و فقط و فقط با محبّت به شما و پذیرش ولایت شما یاد گرفتیم، و باید یاد بگیریم.

این گزاره‌ی خیلی مهمّی است.

دین به دست اشرار اسیر شد

اینجا بحث‌های مفصلی هست که قبل از این بحث‌ها چه بلاهایی بر سرِ دین آمده بود، چون این موضوع را در جلساتی گفته‌ایم و اینجا هم فرصت محدود است، من این مقدّمه‌ها را رها می‌کنم، که چه بلایی بر سر اسلام آمد، فقط به دو جمله اشاره می‌کنم.

یکی این است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به مالک فرمود: این دین قبل از من (یعنی در آن ۲۵ سال) در دست اشرار اسیر شده بود.

توجّه کنید، «دین» اسیر شده بود، نه مردم.

«دین اسیر شد» یعنی چه؟ یعنی به اسم دین، چیزهای دیگری می‌گفتند، این اختیار و فعالیت دین را گرفته بودند و دین چیز دیگری شده بود. جلوی آن چیزی که دین بود را گرفته بودند، آن چیزی که دین نبود حضور داشت. دین اسیر شد نه مردم. وقتی دین اسیر شود، طبعاً مردم هم اسیر می‌شوند.

وقتی یک فکر غلط بیاید، هزاران هزار آدم داعشی می‌شوند. اگر یک آدم گمراه شود، یک آدم است، اما اگر یک دینی بهم بریزد، طیف و لشکر و امّتی بهم می‌ریزد.

در کافی شریف نقل شده است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمود: بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم کسانی بر سر کار آمدند که «خَالَفُوا فِیهَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ»،[۴] با پیغمبر مخالفت می‌کردند.

توجّه کنید که این جمله بدین معنا نیست که نمی‌دانستند و اشتباهی مخالفت می‌کردند، بلکه امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمود: «مُتَعَمِّدِینَ لِخِلاَفِهِ» عمداً مخالفت می‌کردند…

یعنی نگاه می‌کردند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم چکار می‌کرد، این‌ها با آن عمل مخالفت کنند، یعنی دین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را عمداً جابجا کردند.

 «نَاقِضِینَ لِعَهْدِهِ» عمداً عهد پیغمبر را نقض می‌کردند، «مُغَیِّرِینِ لِسُنَّتِهِ» سنّت پیغمبر را تغییر می‌دادند.

بلاهایی بر سر دین آورده‌اند که وقتی یک مرتبه‌ی دیگر هم که دوباره دین از دست رفت، با همین موالات به سرِ سفره‌ی دین برگشتیم، که جلوتر عرض خواهم کرد. «بِمُوالاتِکُمْ عَلَّمَنَا اللّهُ مَعالِمَ دِینِنا».

بازی با دین خدا و سیره اهل بیت علیهم السلام

عزیزان! آن کسانی که نسبت به ائمه علیهم السلام دچار شک و شبهه شدند… من اینجا طلبی عرض کنم، بالاخره بنا ندارم خیلی از حرف‌ها را روی منبر بزنم، مدّت‌هاست که ما بنا نداریم حرف خیلی جنجالی بزنیم، چون جنجال باعث هیجان می‌شود و دقّت را کم می‌کند؛ اجالتاً عرض می‌کنم که زیاد با دین خدا و سیره‌ی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین بازی می‌شود، یعنی هر گروهی، هر قومی، هر جریانی، هر کاری که بخواهد انجام دهد، به اسم سیره‌ی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین انجام می‌دهد.

آن کسی که بخواهد صلح کند، امام حسن مجتبی صلوات الله علیه را بر سرِ دست می‌گیرد، آن کسی که می‌خواهد جنگ کند، امام حسین علیه السلام را سرِ دست می‌گیرد.

عزیزم! ما باید متوجه شویم که همه‌ی این عزیزان امام هستند، چه قیام کنند و چه قعود کنند امام هستند، ما هستیم که باید ببینیم چه کنیم، نه اینکه ما اول تکلیفمان را با خودمان معلوم کنیم که می‌خواهیم قیام کنیم یا قعود کنیم، می‌خواهیم تقیّه کنیم یا عدمِ تقیّه، بعد برای این موضوع مثال پیدا کنیم.

این موضوع خطر خیلی بزرگی است که متأسفانه خیلی هم تکرار می‌شود.

خیلی از مفاهیمی که در ذهن ما هست، کسانی بیخود به چیزی ضریب داده‌اند و از طرف دیگر هم ضریب چیز دیگری را هم گرفته‌اند، این موضوع دقّت زیادی لازم دارد، برای همین هم ما موضوع بحث‌مان را «اخذ» قرار دادیم، ما فقط با موالات شما دین یاد گرفتیم.

خیلی از اوقات دینداران می‌خواهند دینداری کنند و کار دیگری می‌کنند.

مثلاً طرف در حرم امام رضا علیه السلام پرسید: مگر الآن عصر ظهور نیست؟…

گفتم: منظور تو از اینکه الآن عصر ظهور است، چیست؟ به این معنا که «إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیدا وَ نَرَاهُ قَرِیبا»[۵] همیشه عصر ظهور است، اگر خدا اراده کند هر لحظه حضرت تشریف می‌آورد، و حضرت هم «بَغْتَهً» تشریف می‌آورند، یعنی همه جا می‌خورند. اگر منظور تو از این جهت است، همیشه اینطور است، ولی این موضوع را هم درنظر بگیر که هزار سال است که عصر ظهور است.

همین حالی که شما دارید و می‌گویید خیلی نزدیک است، هزار سال قبل هم همین حال را داشته‌اند، درست هم همین بوده است، ما باید وظایف خود را انجام بدهیم که اگر حضرت تشریف آورد، عقب نمانیم. اما اینکه خیال کنیم که الآن دوره‌ای است که صد سال پیش نبود و پنجاه سال بعد نیست، این مانند همان مواردی است که عرض کردم، که برداشت‌های شخصی خیلی در این امر وارد شده است؛ و مثال‌های فراوانِ دیگر.

کمااینکه دهه اول محرم در جلساتی توضیح دادیم که اگر شما «هیهات منّا الذلّه» را فقط جنگ درنظر بگیرید، در مورد ائمه‌ای که جنگ نکرده‌اند چه خواهید گفت؟ در صورتی که همه‌ی ائمه جهاد کردند و ما عرض می‌کنیم «جاهَدْتُمْ فِى اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ»، عرصه‌های جهاد متفاوت بود. حال که عرصه‌های جهاد متفاوت است، از کجا معلوم که امروز عرصه‌ی جهاد ما عرصه‌ی جهاد امام اول است یا امام دوم یا امام هفتم یا امام نهم؟ موضوع به این سادگی نیست.

بعنوان یک طلبه‌ی روسیاه که حداقل بیش از بیست سال است که در سیره‌ی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین کار می‌کند عرض می‌کنم عمده‌ی اوقات با سیره‌ی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین بازی می‌شود، ما سیره را اخذ نمی‌کنیم که ببینیم وظیفه‌ی ما چیست که انجام دهیم، قبل از آن تصمیم می‌گیریم که چکار کنیم، بعد برای کار خودمان سند پیدا می‌کنیم.

زن و شوهری با یکدیگر اختلاف داشتند که مرد این خانواده از دوستان ما بود، هر وقت که با یکدیگر بحث می‌کردند دوست من می‌گفت: من این حرف را زده‌ام، لطفاً یک روایت در این مورد برای من ارسال کن!

یعنی من در دعوا حرف را زده‌ام، حال تو یک روایت پیدا کن که این حرف درست است!

یعنی زمانی می‌پرسیم اینجا دین چه می‌فرماید، اما زمانی می‌گوییم من این حرف را زده‌ام، ببین در روایات چیزی نداریم؟!

این اخذ نیست، این کار ناخواسته سوءاستفاده است، این کار خطرناک است، این کار تبعیّت نیست، این کار التقاط است، تبعیّت یعنی کلام و سیره‌ی معصوم را فهم کنیم، و فهم کنیم کجاها قابل تأسّی است و فهم کنیم کجا قابل تأسّی برای الآن است و فهم کنیم کدام اولویت الآن است، بعد عمل کنیم؛ یا اینکه یک نفر این کارها را برای ما کند و ما عمل کنیم. نمی‌شود همینطور نسبت داد، این کار دقّت زیادی لازم دارد.

سختیِ کار بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله

یک تفاوتِ سختیِ کار بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم با زمانِ پیامبر این بود که زمانِ پیامبر اکرم درست است که جریان نفاق بود، ولی خط حق و باطل با یکدیگر متمایز بودند، کسی مقابل پیغمبر نمی‌گفت قرآن چیز دیگری گفته است، دیگر مجبور بودند مقابل پیامبر سکوت کنند. یا بت‌پرست بودند و یا مسلمان. معلوم بود اسلام چه بیان می‌کند و از آن طرف هم معلوم بود کفر چه می‌گوید. منافق هم باید به ظاهر حرف همان‌ها را تکرار می‌کرد، یا اگر می‌خواست دو بهم زنی کند، دیگر نمی‌توانست آیه و روایت بخواند، چون پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بود. اگر منافقی آیه‌ای را طوری معنا می‌کرد، بقیه از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می‌پرسیدند و پیامبر هم معنای درست را می‌فرمود.

ولی بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، مانند دوره‌ی ما، اتفاقی که افتاد این بود که دیگر کسی حرف از بُت و طاغوت نمی‌زد، همه می‌گفتند «قرآن».

تمام مذاهب اسلامی به قرآن تمسّک می‌کنند، آن‌هایی که اهل تجسیم هستند، یعنی برای خدا نعوذبالله قائل به جسم هستند، آیاتی از قرآن کریم را بیان می‌کنند، مثلاً می‌گویند «یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ»،[۶] اگر یهودی‌ها می‌گویند دست خدا بسته است، بگو دست خدا باز است… خُب خدا چند دست دارد؟ می‌گویند دو دست، چون آیه می‌گوید «بَلْ یَدَاهُ»، «یَدَاهُ» یعنی بلکه دو دست او باز است، پس خدا دو دست دارد!

آیه را اینطور معنی کرده است.

دیگری که اهل تفکّر است می‌گوید خدایی که جسم دارد، مکان دارد، خاک بر سر است، نیازمند است، وقتی فضا اشغال می‌کند یعنی در جایی هست و در جاهای دیگری نیست…

مانند آن اعتقاد وهابیت که می‌گویند چه چیزی از خدا بزرگتر است؟ کرسیِ خدا! چون صندلی که خدا می‌خواهد روی آن بنشیند باید بزرگتر از خدا باشد! می‌گویند کرسی خدا چهار انگشت از خدا بزرگتر است!‌

وقتی بروید و انتهای این خزعبلات را ببینید، خواهید یافت که اصلاً کتاب به نام «اثباهُ حَدِّ لِلّه» نوشته است و در نمایشگاه‌های بین المللی امروز جهان اسلام با طَمطراق چاپ می‌شود و به آیاتی استناد می‌کند و البته آیاتی را هم درنظر نمی‌گیرد.

همه‌ی این‌‌ها با فهم غلط از آیات رخ می‌دهد.

تهمتِ خوارج به شاخصِ ایمان!

در این عالم یک نفر هست که علامتِ ایمان است، شاخص ایمان است، محکِ ایمان است، ترازِ ایمان است، خودِ ایمان است، «یا عَلِىُّ بِکَ یُعْرَفِ الْمُؤْمِنُونَ بَعْدى» مؤمنین به تو شناخته می‌شوند… حبّ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه ایمان است، داشتنِ بغضِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نفاق است، خوارج به این امیرالمؤمنین صلوات الله علیه «کافر» گفتند!

چطور این کار را کردند؟ با تمسّک به آیاتی، گفتند «إِنِ الْحُکْمُ إِلَّا لِلَّهِ»،[۷] خوارج با آیاتی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را تکفیر کردند!

مسخره کردنِ مفاهیم قرآن کریم

زمانی ابوسفیان یک طرف بود و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم یک طرف، اینجا اگر کسی می‌خواست به دنبال حق و باطل برود دعوا آسان بود، اما بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم همه دَم از قرآن می‌زدند، همه آیه می‌خواندند.

بعضی از آن‌ها مانند همین اهل تجسیم به خزعبل رسیده است. خوارج هم آیه می‌خواندند.

بعضی از جاها عمداً یا سهواً آنقدر برعکس معنا شده است که انگار دیگر قصد مسخره کردن داشتند، مانند آن موردی که وقتی زبیر و عایشه و طلحه بیت المال بصره را غصب کردند، دیدند یک کوه سکه است، گفت: «وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَهً»![۸] خدا گفته بود غنیمت می‌برید!

مانند دزدی که مسلحانه به بانک دستبرد زده است و می‌گوید خدا مادرم را حفظ کند، او می‌گفت اگر بین الطلوعین بیدار باشی برکت زیادی دارد!!!

همینطور که شما می‌بینید، همگی می‌خندید، یعنی می‌گویید این فهم تمسخر است و دیگر فهمی در کار نیست.

حال نگاه کنید، آیت الله جوادی این جمله را اینطور معنا می‌کند که ما به امام حسین علیه السلام عرض می‌کنیم «أَصْبَحَ کِتَابُ اللَّهِ بِفَقْدِکَ‌ مَهْجُوراً»،[۹] با کشتنِ تو کتاب را مسخره کردند. چون گفتند کتاب گفته است که او را بکشیم.

انصافاً تمسخرِ «وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَهً» کمتر است، تا پسرِ پیغمبرِ مطهرِ به آیه‌ی تطهیر، «أبنَاءنَا» آیه مباهله، مصداق بارزِ آیه مودّت را به نام خروج از دین بکشند!

فرمود «أَصْبَحَ کِتَابُ اللَّهِ بِفَقْدِکَ‌ مَهْجُوراً»، یک معنای این جمله این است که با قتل تو قرآن از رونق افتاد؛ اما باید توجّه کرد که رونق ظاهری قرآن که نیفتاد، این معنای قرآن بود که از رونق افتاد، ولی یک معنا هم این است که قرآن را مسخره کردند، همانطور که شما با این فهم از «وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَهً» لبخند به لبتان آمد.

می‌گفتند مسلمان هستیم، آیه هم می‌خواندند، این همه تفاوت هم وجود داشت.

آن کسانی که اهل جبر هستند (مانند اشاعره) با آیات قرآن کریم می‌گویند جبر هست و اختیار نیست، آن کسانی که اهل اختیار هستند (مانند معتزله) با آیات قرآن کریم می‌گویند اختیار هست و جبر نیست، همه با استناد به آیات حرف می‌زنند.

برای همین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمود: «إِنَّ مِنْکُمْ مَنْ یُقَاتِلُ عَلَی‌ التَّأْوِیلِ‌ القُرآن کَمَا قَاتَلهُ عَلَی تَنْزِیلِهِ‌»… اگر فهمیده بودند این روایت را هم مانند خیلی روایات دیگر، سعی می‌کردند کمتر نقل کنند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمود: من جنگیدم که معلوم شود کدام کتاب، کتابِ خداست و نازل شده است، بعد از من یک نفر می‌جنگد که کدام معنا درست است.

همه ادعای قرآن می‌کنند، هم خوارج و هم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه، هم زبیر و هم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه.

ناموس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را به کاخ یزید آوردند، گفت: «قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ»،[۱۰] یزید هم آیه خواند! ذلیل‌‌ترین انسان هستی از قرآن کریم عزّت خودش و (نعوذبالله) ذلّتِ اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین را خواند!

اینجا باید چکار کرد؟ اینجا که فهم‌ها اینقدر مختلف است باید چکار کرد؟ شاخص این فهم مختلف که ما زمین نخوریم چیست؟

خیلی از اوقات غیردقیق با ما صحبت کرده‌اند، گیر شمر و عمرسعد چه چیزی بود که این‌ها زمین خوردند؟ آیا صرفاً دوست داشتنِ پول؟ البته پول‌دوستی خیلی خطرناک است، اما آیا مشکل آن‌ها فقط این بود؟

مشکلِ «سلیمان صُرَد خُزاعی» که نیامد چه بود؟ تا جلسه‌ی بعد به این موضوع فکر کنید. اینجا که همه آیه می‌خوانند باید چکار کرد؟ موضوع به این سادگی نیست.

روضه و توسّل به حضرت علی اصغر سلام الله علیه

شب اول جلسه است، و چون بنده خودم نذر دارم، شب اول جلسه به جایی می‌روم که خودم گرفتار هستم.

بزرگان ما وقتی گرفتار می‌شدند، از بین همه‌ی این عظمتِ کربلا، به یک جایی خیلی امید داشتند.

در کربلا خیلی‌ها مثلاً با دویست نفر جنگیده‌اند… این کار خیلی عجیبی است، یک نفر در مقابل سی هزار نفر قرار بگیرد و با دویست نفر مباشرتاً بجنگد تا کشته شود!

بعضی‌ها هنگام نماز خواندنی امام حسین علیه السلام خودشان را سپر حضرت کردند و تیر خوردند.

برخی شمشیر زدند، نافع بن هلال دوازده تیر انداخت، خبرنگار دشمن می‌گوید: من نگاه کردم، یازده تیر را که چشم من ردیابی کرد به فرمانده‌ها و بزرگان ما اصابت کرد، یک تیر هم نتوانستم ردیابی کنم.

اما در کربلا یک شهید هست که کاری کرد که مابقی شهدا درمجموع نتوانستند نسبت به امام حسین علیه السلام انجام دهند.

دشمنانی که در مقابل امام حسین علیه السلام ایستادند خیلی ادّعا کردند، آن‌ها هم نماز اول وقت خواندند، آن‌ها هم به لشگرشان «لشگریان خدا» می‌گفتند، عمر سعد افتخار کرد و گفت: اولین کسی که در لشگر خدا تیر می‌اندازد من هستم، بگذارید من اولین تیر را پرت کنم. قاری قرآن داشتند، نماز خواندند، به نماز امام حسین علیه السلام تیر انداختند و گفتند: تو نباید نماز بخوانی که با نماز خواندن تو به نماز بی‌حرمتی می‌شود. خیلی ادا درآوردند، تظاهرشان این بود که قربه الی الله آمده‌ایم.

اما اتفاقی رخ داد که با هیچ فقه و منطق و آیه‌ای سازگار نیست، در هیچ جای عالم کسی طفل شیرخوار را مقصر نمی‌داند. این طفل یک تیر خورد و (برای آن کسانی که شک داشتند) پرده از مظلومیت امام حسین علیه السلام برداشت. اگر کسی تا آن لحظه هر شکی هم داشت… دو یا سه صحنه در کربلا هست که اینطور است، یکی اینکه اگر امام حسین علیه السلام نعوذبالله نستجیربالله هر اشتباهی کرده باشد، معنا ندارد دخترِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و ناموسِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم اسیر گرفته شود، این موضوع با هیچ فقهی سازگار نبود، چون جنگ با امام حسین علیه السلام بود، نه با دخترِ پیغمبر. یک مورد هم ماجرای این آقازاده بود. این آقازاده یک تیر خورد، ولی انگار صدهزار تیر زد.

آقای دو عالم به میدان آمده بود، وقتی وسط میدان بود، دید پشت سر صدای گریه می‌آید، به سمت خیمه‌ها برگشت… سیّدالشّهداء صلوات الله علیه خیلی حساس بود که صدای این بانوان بلند نشود، امام حسین علیه السلام خیلی غیور بود، نمی‌خواست صدای این بانوان بین این نامحرمان بلند شود…

امام حسین علیه السلام سریع برگشت، وقتی برگشت دید این مخدّرات طفلی را دست به دست می‌کنند و دیگر نمی‌دانند باید چکار کنند…

ان شاء الله خدای متعال برای شما نیاورد، گاهی انسان در یک سفری، بچه‌ی کوچک در ماشین دارد و بچه تشنه می‌شود، تا شما به جایی برسید که آب تهیه کنید… اگر کسی این تجربه را داشته باشد می‌داند که پدر چقدر مضطر می‌شود…

سیّدالشّهداء صلوات الله علیه دید دیگر سر افتاده است و چشم‌ها رفته است، گاهی لب‌های خود را آرام آرام باز و بسته می‌کند، دیگر نای گریه کردن هم ندارد، رنگ او پریده است…

طبق نقل بچه را گرفت تا با او وداع کند، فرمود: یا زینب! «نَاوِلِینِی وَلَدِیَ اَلصَّغِیرَ حَتَّى أُوَدِّعَهُ»،[۱۱] بچه را به من بده تا با او وداع کنم…

حال نمی‌دانم «وداع کنم» به این معناست که وداع کنم که من می‌خواهم به میدان بروم، یا «وداع کنم» بدین معناست که دیگر این بچه محتضر است…

اینجا توضیح برای من است، اگر در جایی بچه‌ای اینطور محتضر باشد، به هیچ طریقی نمی‌توان مادر طفل را آرام کرد، هیچ کسی نمی‌تواند جلوی مادر را بگیرد.

وقتی سیّدالشّهداء صلوات الله علیه طفل را از دست خواهر خود گرفت، دید عجیب است، اصلاً مادر این بچه نیست! مادر بچه در خیمه نشسته بود…

ان شاء الله خدای متعال روزی کند ما باور کنیم که امام حسین علیه السلام بدهکارِ کسی نمی‌شود…

سیّدالشّهداء صلوات الله علیه دید مادرِ این طفل ادب کرده است و برای اینکه امام حسین علیه السلام خجالت نکشد، از خیمه بیرون نیامده است… این خانواده بدهکار کسی نمی‌شوند…

سیّدالشّهداء صلوات الله علیه این طفل را زیر عبا گرفت که تیغ آفتاب او را اذیت نکند، بچه را به میدان برد و سرِ‌دست گرفت، «یا قَومِ ، إن لَم تَرحَمونی فَارحَموا هذَا الطِّفلَ»،[۱۲] اگر به من رحم نمی‌کنید به این طفل رحم کنید، لب‌های او را ببینید…

هنوز فرمایش حضرت تمام نشده بود که خون به صورت حضرت پاشید… حضرت دیگر سخن خود را ادامه نداد…

برگشت و به گلوی این طفل نگاه کرد، دست زیر گلو گرفت و به آسمان پاشید… به محضر خدای متعال ادب کرد، وقتی جگر حضرت خیلی آتش گرفت به محضر خدای متعال اینطور عرض کرد: خدایا! چون تو می‌بینی، تحمّل کردن برای ما آسان است…

اواخر عمر امیرالمؤمنین صلوات الله علیه یک نفر آمد و به حضرت عرض کرد: چرا محاسن خودتان را خضاب نمی‌کنید؟ حضرت فرمود: ما عزادار هستیم، اما بالای سرِ قبرِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها ادب کرد، از بس قلبِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه آتش گرفته بود، به خدای متعال عرض کرد: خدایا! چون تو نگاه می‌کنی، ما تحمّل می‌کنیم و برای ما آسان است…

اینجا هم سیّدالشّهداء صلوات الله علیه عرض کرد: خدایا! چون تو دیدی برای من آسان است… اما در ملأ أعلی دیدند امام حسین علیه السلام چشم از گلوی بچه برنمی‌دارد، هاتفی از غیبت صدا زد: «دَعهُ یا حُسَینُ» حسین جان! روی برگردان و دل بِکَن… «فَإِنَّ لَهُ مُرضِعاً فِی الجَنَّهِ» الآن او را در بهشت سیراب می کنند…

[۱] سوره مبارکه رعد، آیه ۲۸ (الَّذِینَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ)

[۲] مناقب آل أبی طالب – ط علامه، جلد ۲ ، صفحه ۳۳ (وَ رُوِّینَا عَنْ سَعِیدِ بْنِ أَبِی الْخَضِیبِ وَ غَیْرِهِ‌ أَنَّهُ قَالَ الصَّادِقُ ع لِابْنِ أَبِی لَیْلَى أَ تَقْضِی بَیْنَ النَّاسِ یَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ قَالَ نَعَمْ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ بِأَیِّ شَیْ‌ءٍ تَقْضِی قَالَ بِکِتَابِ اللَّهِ قَالَ فَمَا لَمْ تَجِدْ فِی کِتَابِ اللَّهِ قَالَ مِنْ سُنَّهِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ مَا لَمْ أَجِدْهُ فِیهِمَا أَخَذْتُهُ عَنِ الصَّحَابَهِ بِمَا اجْتَمَعُوا عَلَیْهِ قَالَ فَإِذَا اخْتَلَفُوا فَبِقَوْل مَنْ تَأْخُذُ مِنْهُمْ قَالَ بِقَوْلِ مَنْ أَرَدْتُ وَ أُخَالِفُ الْبَاقِینَ قَالَ فَهَلْ تُخَالِفُ عَلِیّاً فِیمَا بَلَغَکَ أَنَّهُ قَضَى بِهِ قَالَ رُبَّمَا خَالَفْتُهُ إِلَى غَیْرِهِ مِنْهُمْ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَا تَقُولُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِذَا رَسُولُ اللَّهِ قَالَ أَیْ رَبِّ إِنَّ هَذَا بَلَغَهُ عَنِّی قَوْلٌ فَخَالَفَهُ قَالَ وَ أَیْنَ خَالَفْتُ قَوْلَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ فَبَلَغَکَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ أَقْضَاکُمْ عَلِیٌّ قَالَ نَعَمْ قَالَ فَإِذَا خَالَفْتَ قَوْلَهُ أَ لَمْ تُخَالِفْ قَوْلَ رَسُولِ اللَّهِ فَاصْفَرَّ وَجْهُ ابْنِ أَبِی لَیْلَى وَ سَکَتَ.)

[۳] الغیبه (للطوسی)، جلد ۱، صفحه ۲۴۶ (جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِی نُعَیْمٍ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ اَلْأَنْصَارِیِّ قَالَ: وَجَّهَ قَوْمٌ مِنَ اَلْمُفَوِّضَهِ وَ اَلْمُقَصِّرَهِ کَامِلَ بْنَ إِبْرَاهِیمَ اَلْمَدَنِیَّ إِلَى أَبِی مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ کَامِلٌ – فَقُلْتُ فِی نَفْسِی – أَسْأَلُهُ لاَ یَدْخُلُ اَلْجَنَّهَ إِلاَّ مَنْ عَرَفَ مَعْرِفَتِی وَ قَالَ بِمَقَالَتِی قَالَ فَلَمَّا دَخَلْتُ عَلَى سَیِّدِی أَبِی مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ نَظَرْتُ إِلَى ثِیَابٍ بَیَاضٍ نَاعِمَهٍ عَلَیْهِ فَقُلْتُ فِی نفْسِی وَلِیُّ اَللَّهِ وَ حُجَّتُهُ یَلْبَسُ اَلنَّاعِمَ مِنَ اَلثِّیَابِ وَ یَأْمُرُنَا نَحْنُ بِمُوَاسَاهِ اَلْإِخْوَانِ وَ یَنْهَانَا عَنْ لُبْسِ مِثْلِهِ فَقَالَ مُتَبَسِّماً یَا کَامِلُ وَ حَسَرَ عَنْ ذِرَاعَیْهِ فَإِذَا مِسْحٌ أَسْوَدُ خَشِنٌ عَلَى جِلْدِهِ فَقَالَ هَذَا لِلَّهِ وَ هَذَا لَکُمْ فَسَلَّمْتُ وَ جَلَسْتُ إِلَى بَابٍ عَلَیْهِ سِتْرٌ مُرْخًى فَجَاءَتِ اَلرِّیحُ فَکَشَفَتْ طَرَفَهُ فَإِذَا أَنَا بِفَتًى کَأَنَّهُ فِلْقَهُ قَمَرٍ مِنْ أَبْنَاءِ أَرْبَعِ سِنِینَ أَوْ مِثْلِهَا. فَقَالَ لِی یَا کَامِلَ بْنَ إِبْرَاهِیمَ فَاقْشَعْرَرْتُ مِنْ ذَلِکَ وَ أُلْهِمْتُ أَنْ قُلْتُ لَبَّیْکَ یَا سَیِّدِی فَقَالَ جِئْتَ إِلَى وَلِیِّ اَللَّهِ وَ حُجَّتِهِ وَ بَابِهِ تَسْأَلُهُ هَلْ یَدْخُلُ اَلْجَنَّهَ إِلاَّ مَنْ عَرَفَ مَعْرِفَتَکَ وَ قَالَ بِمَقَالَتِکَ فَقُلْتُ إِی وَ اَللَّهِ قَالَ إِذَنْ وَ اَللَّهِ یَقِلُّ دَاخِلُهَا وَ اَللَّهِ إِنَّهُ لَیَدْخُلُهَا قَوْمٌ یُقَالُ لَهُمُ اَلْحَقِّیَّهُ قُلْتُ یَا سَیِّدِی وَ مَنْ هُمْ قَالَ قَوْمٌ مِنْ حُبِّهِمْ لِعَلِیٍّ یَحْلِفُونَ بِحَقِّهِ وَ لاَ یَدْرُونَ مَا حَقُّهُ وَ فَضْلُهُ. ثُمَّ سَکَتَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِ عَنِّی سَاعَهً ثُمَّ قَالَ وَ جِئْتَ تَسْأَلُهُ عَنْ مَقَالَهِ اَلْمُفَوِّضَهِ کَذَبُوا بَلْ قُلُوبُنَا أَوْعِیَهٌ لِمَشِیَّهِ اَللَّهِ فَإِذَا شَاءَ شِئْنَا وَ اَللَّهُ یَقُولُ وَ مٰا تَشٰاؤُنَ إِلاّٰ أَنْ یَشٰاءَ اَللّٰهُ  ثُمَّ رَجَعَ اَلسِّتْرُ إِلَى حَالَتِهِ فَلَمْ أَسْتَطِعْ کَشْفَهُ فَنَظَرَ إِلَیَّ أَبُو مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ مُتَبَسِّماً فَقَالَ یَا کَامِلُ مَا جُلُوسُکَ وَ قَدْ أَنْبَأَکَ بِحَاجَتِکَ اَلْحُجَّهُ مِنْ بَعْدِی فَقُمْتُ وَ خَرَجْتُ وَ لَمْ أُعَایِنْهُ بَعْدَ ذَلِکَ. قَالَ أَبُو نُعَیْمٍ فَلَقِیتُ کَامِلاً فَسَأَلْتُهُ عَنْ هَذَا اَلْحَدِیثِ فَحَدَّثَنِی بِهِ .)

[۴] الکافی، جلد ۸، صفحه ۵۸ (عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ سُلَیْمِ بْنِ قَیْسٍ اَلْهِلاَلِیِّ قَالَ: خَطَبَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَیْهِ ثُمَّ صَلَّى عَلَى اَلنَّبِیِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ قَالَ أَلاَ إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَیْکُمْ خَلَّتَانِ اِتِّبَاعُ اَلْهَوَى وَ طُولُ اَلْأَمَلِ أَمَّا اِتِّبَاعُ اَلْهَوَى فَیَصُدُّ عَنِ اَلْحَقِّ وَ أَمَّا طُولُ اَلْأَمَلِ فَیُنْسِی اَلْآخِرَهَ أَلاَ إِنَّ اَلدُّنْیَا قَدْ تَرَحَّلَتْ مُدْبِرَهً وَ إِنَّ اَلْآخِرَهَ قَدْ تَرَحَّلَتْ مُقْبِلَهً وَ لِکُلِّ وَاحِدَهٍ بَنُونَ فَکُونُوا مِنْ أَبْنَاءِ اَلْآخِرَهِ وَ لاَ تَکُونُوا مِنْ أَبْنَاءِ اَلدُّنْیَا فَإِنَّ اَلْیَوْمَ عَمَلٌوَ لاَ حِسَابَ وَ إِنَّ غَداً حِسَابٌ وَ لاَ عَمَلَ وَ إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ اَلْفِتَنِ مِنْ أَهْوَاءٍ تُتَّبَعُ وَ أَحْکَامٍ تُبْتَدَعُ یُخَالَفُ فِیهَا حُکْمُ اَللَّهِ یَتَوَلَّى فِیهَا رِجَالٌ رِجَالاً أَلاَ إِنَّ اَلْحَقَّ لَوْ خَلَصَ لَمْ یَکُنِ اِخْتِلاَفٌ وَ لَوْ أَنَّ اَلْبَاطِلَ خَلَصَ لَمْ یَخْفَ عَلَى ذِی حِجًى لَکِنَّهُ یُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَیُمْزَجَانِ فَیُجَلَّلاَنِ مَعاً فَهُنَالِکَ یَسْتَوْلِی اَلشَّیْطَانُ عَلَى أَوْلِیَائِهِ وَ نَجَا اَلَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَ اَللَّهِ اَلْحُسْنَى إِنِّی سَمِعْتُ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَقُولُ کَیْفَ أَنْتُمْ إِذَا لَبَسَتْکُمْ فِتْنَهٌ یَرْبُو فِیهَا اَلصَّغِیرُ وَ یَهْرَمُ فِیهَا اَلْکَبِیرُ یَجْرِی اَلنَّاسُ عَلَیْهَا وَ یَتَّخِذُونَهَا سُنَّهً فَإِذَا غُیِّرَ مِنْهَا شَیْءٌ قِیلَ قَدْ غُیِّرَتِ اَلسُّنَّهُ وَ قَدْ أَتَى اَلنَّاسُ مُنْکَراً ثُمَّ تَشْتَدُّ اَلْبَلِیَّهُ وَ تُسْبَى اَلذُّرِّیَّهُ وَ تَدُقُّهُمُ اَلْفِتْنَهُ کَمَا تَدُقُّ اَلنَّارُ اَلْحَطَبَ وَ کَمَا تَدُقُّ اَلرَّحَى بِثِفَالِهَا وَ یَتَفَقَّهُونَ لِغَیْرِ اَللَّهِ وَ یَتَعَلَّمُونَ لِغَیْرِ اَلْعَمَلِ وَ یَطْلُبُونَ اَلدُّنْیَا بِأَعْمَالِ اَلْآخِرَهِ ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ وَ حَوْلَهُ نَاسٌ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ خَاصَّتِهِ وَ شِیعَتِهِ فَقَالَ قَدْ عَمِلَتِ اَلْوُلاَهُ قَبْلِی أَعْمَالاً خَالَفُوا فِیهَا رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مُتَعَمِّدِینَ لِخِلاَفِهِ نَاقِضِینَ لِعَهْدِهِ مُغَیِّرِینِ لِسُنَّتِهِ وَ لَوْ حَمَلْتُ اَلنَّاسَ عَلَى تَرْکِهَا وَ حَوَّلْتُهَا إِلَى مَوَاضِعِهَا وَ إِلَى مَا کَانَتْ فِی عَهْدِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لَتَفَرَّقَ عَنِّی جُنْدِی حَتَّى أَبْقَى وَحْدِی أَوْ قَلِیلٌ مِنْ شِیعَتِیَ اَلَّذِینَ عَرَفُوا فَضْلِی وَ فَرْضَ إِمَامَتِی مِنْ کِتَابِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سُنَّهِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَ رَأَیْتُمْ لَوْ أَمَرْتُ بِمَقَامِ إِبْرَاهِیمَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فَرَدَدْتُهُ إِلَى اَلْمَوْضِعِ اَلَّذِی وَضَعَهُ فِیهِ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ رَدَدْتُ فَدَکاً إِلَى وَرَثَهِ فَاطِمَهَ عَلَیْهَا اَلسَّلاَمُ وَ رَدَدْتُ صَاعَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَمَا کَانَ وَ أَمْضَیْتُ قَطَائِعَ أَقْطَعَهَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لِأَقْوَامٍ لَمْ تُمْضَ لَهُمْ وَ لَمْ تُنْفَذْ وَ رَدَدْتُ دَارَ جَعْفَرٍ إِلَى وَرَثَتِهِ وَ هَدَمْتُهَا مِنَ اَلْمَسْجِدِ وَ رَدَدْتُ قَضَایَا مِنَ اَلْجَوْرِ قُضِیَ بِهَا وَ نَزَعْتُ نِسَاءً تَحْتَ رِجَالٍ بِغَیْرِ حَقٍّ فَرَدَدْتُهُنَّ إِلَى أَزْوَاجِهِنَّ وَ اِسْتَقْبَلْتُ بِهِنَّ اَلْحُکْمَ فِی اَلْفُرُوجِ وَ اَلْأَحْکَامِ وَ سَبَیْتُ ذَرَارِیَّ بَنِی تَغْلِبَ وَ رَدَدْتُ مَا قُسِمَ مِنْ أَرْضِ خَیْبَرَ وَ مَحَوْتُ دَوَاوِینَ اَلْعَطَایَا وَ أَعْطَیْتُ کَمَا کَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یُعْطِی بِالسَّوِیَّهِ وَ لَمْ أَجْعَلْهَا دُولَهً بَیْنَ اَلْأَغْنِیَاءِ وَ أَلْقَیْتُ اَلْمِسَاحَهَ وَ سَوَّیْتُ بَیْنَ اَلْمَنَاکِحِ وَ أَنْفَذْتُ خُمُسَ اَلرَّسُولِ کَمَا أَنْزَلَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ فَرَضَهُ وَ رَدَدْتُ مَسْجِدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ إِلَى مَا کَانَ عَلَیْهِ وَ سَدَدْتُ مَا فُتِحَ فِیهِ مِنَ اَلْأَبْوَابِ وَ فَتَحْتُ مَا سُدَّ مِنْهُ وَ حَرَّمْتُ اَلْمَسْحَ عَلَى اَلْخُفَّیْنِ وَ حَدَدْتُ عَلَى اَلنَّبِیذِ وَ أَمَرْتُ بِإِحْلاَلِ اَلْمُتْعَتَیْنِ وَ أَمَرْتُ بِالتَّکْبِیرِ عَلَى اَلْجَنَائِزِ خَمْسَ تَکْبِیرَاتٍ وَ أَلْزَمْتُ اَلنَّاسَ اَلْجَهْرَ بِ‍ «بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِیمِ »  وَ أَخْرَجْتُ مَنْ أُدْخِلَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فِی مَسْجِدِهِ مِمَّنْ کَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَخْرَجَهُ وَ أَدْخَلْتُ مَنْ أُخْرِجَ بَعْدَ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مِمَّنْ کَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَدْخَلَهُ وَ حَمَلْتُ اَلنَّاسَ عَلَى حُکْمِ اَلْقُرْآنِ وَ عَلَى اَلطَّلاَقِ عَلَى اَلسُّنَّهِ وَ أَخَذْتُ اَلصَّدَقَاتِ عَلَى أَصْنَافِهَا وَ حُدُودِهَا وَ رَدَدْتُ اَلْوُضُوءَ وَ اَلْغُسْلَ وَ اَلصَّلاَهَ إِلَى مَوَاقِیتِهَا وَ شَرَائِعِهَا وَ مَوَاضِعِهَا وَ رَدَدْتُ أَهْلَ نَجْرَانَ إِلَى مَوَاضِعِهِمْ وَ رَدَدْتُ سَبَایَا فَارِسَ وَ سَائِرِ اَلْأُمَمِ إِلَى کِتَابِ اَللَّهِ وَ سُنَّهِ نَبِیِّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ إِذاً لَتَفَرَّقُوا عَنِّی وَ اَللَّهِ لَقَدْ أَمَرْتُ اَلنَّاسَ أَنْ لاَ یَجْتَمِعُوا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ إِلاَّ فِی فَرِیضَهٍ وَ أَعْلَمْتُهُمْ أَنَّ اِجْتِمَاعَهُمْ فِی اَلنَّوَافِلِ بِدْعَهٌ فَتَنَادَى بَعْضُ أَهْلِ عَسْکَرِی مِمَّنْ یُقَاتِلُ مَعِی یَا أَهْلَ اَلْإِسْلاَمِ غُیِّرَتْ سُنَّهُ عُمَرَ یَنْهَانَا عَنِ اَلصَّلاَهِ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ تَطَوُّعاً وَ لَقَدْ خِفْتُ أَنْ یَثُورُوا فِی نَاحِیَهِ جَانِبِ عَسْکَرِی مَا لَقِیتُ مِنْ هَذِهِ اَلْأُمَّهِ مِنَ اَلْفُرْقَهِ وَ طَاعَهِ أَئِمَّهِ اَلضَّلاَلَهِ وَ اَلدُّعَاهِ إِلَى اَلنَّارِ وَ أَعْطَیْتُ مِنْ ذَلِکَ سَهْمَ ذِی اَلْقُرْبَى اَلَّذِی قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: «إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللّٰهِ وَ مٰا أَنْزَلْنٰا عَلىٰ عَبْدِنٰا یَوْمَ اَلْفُرْقٰانِ یَوْمَ اِلْتَقَى اَلْجَمْعٰانِ »  فَنَحْنُ وَ اَللَّهِ عَنَى بِذِی اَلْقُرْبَى اَلَّذِی قَرَنَنَا اَللَّهُ بِنَفْسِهِ وَ بِرَسُولِهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ تَعَالَى «فَلِلّٰهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی اَلْقُرْبىٰ وَ اَلْیَتٰامىٰ وَ اَلْمَسٰاکِینِ وَ اِبْنِ اَلسَّبِیلِ»  فِینَا خَاصَّهً: «کَیْ لاٰ یَکُونَ دُولَهً بَیْنَ اَلْأَغْنِیٰاءِ مِنْکُمْ وَ مٰا آتٰاکُمُ اَلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مٰا نَهٰاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اِتَّقُوا اَللّٰهَ»  فِی ظُلْمِ آلِ مُحَمَّدٍ : «إِنَّ اَللّٰهَ شَدِیدُ اَلْعِقٰابِ »  لِمَنْ ظَلَمَهُمْ رَحْمَهً مِنْهُ لَنَا وَ غِنًى أَغْنَانَا اَللَّهُ بِهِ وَ وَصَّى بِهِ نَبِیَّهُ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ لَمْ یَجْعَلْ لَنَا فِی سَهْمِ اَلصَّدَقَهِ نَصِیباً أَکْرَمَ اَللَّهُ رَسُولَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ أَکْرَمَنَا أَهْلَ اَلْبَیْتِ أَنْ یُطْعِمَنَا مِنْ أَوْسَاخِ اَلنَّاسِ فَکَذَّبُوا اَللَّهَ وَ کَذَّبُوا رَسُولَهُ وَ جَحَدُوا کِتَابَ اَللَّهِ اَلنَّاطِقَ بِحَقِّنَا وَ مَنَعُونَا فَرْضاً فَرَضَهُ اَللَّهُ لَنَا مَا لَقِیَ أَهْلُ بَیْتِ نَبِیٍّ مِنْ أُمَّتِهِ مَا لَقِینَا بَعْدَ نَبِیِّنَا صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ «وَ اَللّٰهُ اَلْمُسْتَعٰانُ»  عَلَى مَنْ ظَلَمَنَا وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِیِّ اَلْعَظِیمِ .)

[۵] دعای ندبه

[۶] سوره مبارکه مائده، آیه ۶۴ (وَقَالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَهٌ ۚ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا ۘ بَلْ یَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ یُنْفِقُ کَیْفَ یَشَاءُ ۚ وَلَیَزِیدَنَّ کَثِیرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ طُغْیَانًا وَکُفْرًا ۚ وَأَلْقَیْنَا بَیْنَهُمُ الْعَدَاوَهَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَىٰ یَوْمِ الْقِیَامَهِ ۚ کُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ ۚ وَیَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَسَادًا ۚ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ)

[۷] سوره مبارکه انعام، آیه ۵۷ (قُلْ إِنِّی عَلَىٰ بَیِّنَهٍ مِنْ رَبِّی وَکَذَّبْتُمْ بِهِ ۚ مَا عِنْدِی مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ ۚ إِنِ الْحُکْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ یَقُصُّ الْحَقَّ ۖ وَهُوَ خَیْرُ الْفَاصِلِینَ)

[۸] سوره مبارکه فتح، آیه ۲۰ (وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَهً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَکُمْ هَٰذِهِ وَکَفَّ أَیْدِیَ النَّاسِ عَنْکُمْ وَلِتَکُونَ آیَهً لِلْمُؤْمِنِینَ وَیَهْدِیَکُمْ صِرَاطًا مُسْتَقِیمًا)

[۹] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۹۸ ، صفحه ۳۵۹ (قَالَ اَلشَّیْخُ اَلْمُفِیدُ وَ اَلسَّیِّدُ وَ اَلشَّهِیدُ قَدَّسَ اَللَّهُ أَرْوَاحَهُمْ: إِذَا أَرَدْتَ زِیَارَتَهُ فِی هَذَا اَلْیَوْمِ فَاغْتَسِلْ مِنَ اَلْفُرَاتِ إِنْ أَمْکَنَکَ وَ إِلاَّ فَمِنْ حَیْثُ أَمْکَنَکَ وَ اِلْبَسْ أَطْهَرَ ثِیَابِکَ وَ اِقْصِدْ حَضْرَتَهُ اَلشَّرِیفَهَ وَ أَنْتَ عَلَى سَکِینَهٍ وَ وَقَارٍ فَإِذَا بَلَغْتَ بَابَ اَلْحَائِرِ فَکَبِّرِ اَللَّهَ تَعَالَى وَ قُلِ اَللَّهُ أَکْبَرُ کَبِیراً وَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ کَثِیراً وَ سُبْحَانَ اَللَّهِ بُکْرَهً وَ أَصِیلاً وَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ اَلَّذِی هَدٰانٰا لِهٰذٰا وَ مٰا کُنّٰا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لاٰ أَنْ هَدٰانَا اَللّٰهُ لَقَدْ جٰاءَتْ رُسُلُ رَبِّنٰا بِالْحَقِّ  اَلسَّلاَمُ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ اَلسَّلاَمُ عَلَى فَاطِمَهَ اَلزَّهْرَاءِ سَیِّدَهِ نِسَاءِ اَلْعَالَمِینَ اَلسَّلاَمُ عَلَى اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَیْنِ اَلسَّلاَمُ عَلَى عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ اَلسَّلاَمُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ اَلسَّلاَمُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلسَّلاَمُ عَلَى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ اَلسَّلاَمُ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُوسَى اَلسَّلاَمُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ اَلسَّلاَمُ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلسَّلاَمُ عَلَى اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ اَلسَّلاَمُ عَلَى اَلْخَلَفِ اَلصَّالِحِ اَلْمُنْتَظَرِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ عَبْدُکَ وَ اِبْنُ عَبْدِکَ وَ اِبْنُ أَمَتِکَ اَلْمُوَالِی لِوَلِیِّکَ اَلْمُعَادِی لِعَدُوِّکَ اِسْتَجَارَ بِمَشْهَدِکَ وَ تَقَرَّبَ إِلَى اَللَّهِ بِقَصْدِکَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِی هَدَانَا لِوَلاَیَتِکَ وَ خَصَّنِی بِزِیَارَتِکَ وَ سَهَّلَ لِی قَصْدَکَ ثُمَّ اُدْخُلْ فَقِفْ مِمَّا یَلِی اَلرَّأْسَ وَ قُلِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ آدَمَ صَفْوَهِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ نُوحٍ نَبِیِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُوسَى کَلِیمِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ عِیسَى رُوحِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ مُحَمَّدٍ حَبِیبِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ فَاطِمَهَ اَلزَّهْرَاءِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ مُحَمَّدٍ اَلْمُصْطَفَى اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ عَلِیٍّ اَلْمُرْتَضَى اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ فَاطِمَهَ اَلزَّهْرَاءِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ خَدِیجَهَ اَلْکُبْرَى اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا ثَارَ اَللَّهِ وَ اِبْنَ ثَارِهِ وَ اَلْوِتْرَ اَلْمَوْتُورَ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ اَلصَّلاَهَ وَ آتَیْتَ اَلزَّکَاهَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ اَلْمُنْکَرِ وَ أَطَعْتَ اَللَّهَ حَتَّى أَتَاکَ اَلْیَقِینُ فَلَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً قَتَلَتْکَ وَ لَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً ظَلَمَتْکَ وَ لَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً سَمِعَتْ بِذَلِکَ فَرَضِیَتْ بِهِ یَا مَوْلاَیَ یَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ أُشْهِدُ اَللَّهَ وَ مَلاَئِکَتَهُ وَ أَنْبِیَاءَهُ وَ رُسُلَهُ أَنِّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ وَ بِإِیَابِکُمْ مُوقِنٌ بِشَرَائِعِ دِینِی وَ خَوَاتِیمِ عَمَلِی وَ مُنْقَلَبِی إِلَى رَبِّی فَصَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِکُمْ وَ عَلَى أَجْسَادِکُمْ وَ عَلَى شَاهِدِکُمْ وَ غَائِبِکُمْ وَ ظَاهِرِکُمْ وَ بَاطِنِکُمْ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ خَاتِمِ اَلنَّبِیِّینَ وَ اِبْنَ سَیِّدِ اَلْوَصِیِّینَ وَ اِبْنَ إِمَامِ اَلْمُتَّقِینَ وَ اِبْنَ قَائِدِ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِینَ إِلَى جَنَّاتِ اَلنَّعِیمِ وَ کَیْفَ لاَ تَکُونُ کَذَلِکَ وَ أَنْتَ بَابُ اَلْهُدَى وَ إِمَامُ اَلْتُّقَى وَ اَلْعُرْوَهُ اَلْوُثْقَى وَ اَلْحُجَّهُ عَلَى أَهْلِ اَلدُّنْیَا وَ خَامِسُ أَهْلِ اَلْکِسَاءِ غَذَّتْکَ یَدُ اَلرَّحْمَهِ وَ رَضَعْتَ مِنْ ثَدْیِ اَلْإِیمَانِ وَ رُبِّیتَ فِی حَجْرِ اَلْإِسْلاَمِ فَالنَّفْسُ غَیْرُ رَاضِیَهٍ بِفِرَاقِکَ وَ لاَ شَاکَّهٍ فِی حَیَاتِکَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْکَ وَ عَلَى آبَائِکَ وَ أَبْنَائِکَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا صَرِیعَ اَلْعَبْرَهِ اَلسَّاکِبَهِ وَ قَرِینَ اَلْمُصِیبَهِ اَلرَّاتِبَهِ لَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً اِسْتَحَلَّتْ مِنْکَ اَلْمَحَارِمَ فَقُتِلْتَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْکَ مَقْهُوراً وَ أَصْبَحَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ بِکَ مَوْتُوراً وَ أَصْبَحَ کِتَابُ اَللَّهِ بِفَقْدِکَ مَهْجُوراً اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ وَ عَلَى جَدِّکَ وَ أَبِیکَ وَ أُمِّکَ وَ أَخِیکَ وَ عَلَى اَلْأَئِمَّهِ مِنْ بَنِیکَ وَ عَلَى اَلْمُسْتَشْهَدِینَ مَعَکَ وَ عَلَى اَلْمَلاَئِکَهِ اَلْحَافِّینَ بِقَبْرِکَ وَ اَلشَّاهِدِینَ لِزُوَّارِکَ اَلْمُؤَمِّنِینَ بِالْقَبُولِ عَلَى دُعَاءِ شِیعَتِکَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ لَقَدْ عَظُمَتِ اَلرَّزِیَّهُ وَ جَلَّتِ اَلْمُصِیبَهُ بِکَ عَلَیْنَا وَ عَلَى جَمِیعِ أَهْلِ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ فَلَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً أَسْرَجَتْ وَ أَلْجَمَتْ وَ تَهَیَّأَتْ لِقِتَالِکَ یَا مَوْلاَیَ یَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ قَصَدْتُ حَرَمَکَ وَ أَتَیْتُ مَشْهَدَکَ أَسْأَلُ اَللَّهَ بِالشَّأْنِ اَلَّذِی لَکَ عِنْدَهُ وَ بِالْمَحَلِّ اَلَّذِی لَکَ لَدَیْهِ أَنْ یُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ یَجْعَلَنِی مَعَکُمْ فِی اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَهِ بِمَنِّهِ وَ جُودِهِ وَ کَرَمِهِ ثُمَّ قَبِّلِ اَلضَّرِیحَ وَ صَلِّ عِنْدَ اَلرَّأْسِ رَکْعَتَیْنِ تَقْرَأُ فِیهِمَا مَا أَحْبَبْتَ فَإِذَا فَرَغْتَ فَقُلِ اَللَّهُمَّ إِنِّی صَلَّیْتُ وَ رَکَعْتُ وَ سَجَدْتُ لَکَ وَحْدَکَ لاَ شَرِیکَ لَکَ لِأَنَّ اَلصَّلاَهَ وَ اَلرُّکُوعَ وَ اَلسُّجُودَ لاَ تَکُونُ إِلاَّ لَکَ لِأَنَّکَ أَنْتَ اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَبْلِغْهُمْ عَنِّی أَفْضَلَ اَلتَّحِیَّهِ وَ اَلسَّلاَمِ وَ اُرْدُدْ عَلَیَّ مِنْهُمُ اَلتَّحِیَّهَ وَ اَلسَّلاَمَ اَللَّهُمَّ وَ هَاتَانِ اَلرَّکْعَتَانِ هَدِیَّهٌ مِنِّی إِلَى مَوْلاَیَ وَ سَیِّدِی وَ إِمَامِیَ اَلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَلَیْهِ السَّلاَمُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْ ذَلِکَ مِنِّی وَ أْجُرْنِی عَلَى ذَلِکَ أَفْضَلَ أَمَلِی وَ رَجَائِی فِیکَ وَ فِی وَلِیِّکَ یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ ثُمَّ صِرْ إِلَى عِنْدِ رِجْلَیِ اَلْحُسَیْنِ وَ زُرْ عَلِیَّ بْنَ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِمَا السَّلاَمُ وَ قُلِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ نَبِیِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا اِبْنَ اَلْحُسَیْنِ اَلشَّهِیدَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَا اَلشَّهِیدُ بْنَ اَلشَّهِیدِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَا اَلْمَظْلُومُ لَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً قَتَلَتْکَ وَ لَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً ظَلَمَتْکَ وَ لَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً سَمِعَتْ بِذَلِکَ فَرَضِیَتْ بِهِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اَللَّهِ وَ اِبْنَ وَلِیِّهِ لَقَدْ عَظُمَتِ اَلْمُصِیبَهُ وَ جَلَّتِ اَلرَّزِیَّهُ بِکَ عَلَیْنَا وَ عَلَى جَمِیعِ اَلْمُؤْمِنِینَ فَلَعَنَ اَللَّهُ أُمَّهً قَتَلَتْکَ وَ أَبْرَأُ إِلَى اَللَّهِ وَ إِلَیْکَ مِنْهُمْ فِی اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَهِ ثُمَّ اُخْرُجْ مِنَ اَلْبَابِ اَلَّذِی عِنْدَ رِجْلِ عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِمَا السَّلاَمُ فَتَوَجَّهْ هُنَاکَ إِلَى اَلشُّهَدَاءِ وَ زُرْهُمْ فَقُلْ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ یَا أَوْلِیَاءَ اَللَّهِ وَ أَحِبَّاءَهُ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ یَا أَصْفِیَاءَ اَللَّهِ وَ أَوِدَّاءَهُ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ دِینِ اَللَّهِ وَ أَنْصَارَ نَبِیِّهِ وَ أَنْصَارَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ أَنْصَارَ فَاطِمَهَ سَیِّدَهِ نِسَاءِ اَلْعَالَمِینَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ أَبِی مُحَمَّدٍ اَلْحَسَنِ اَلْوَلِیِّ اَلنَّاصِحِ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ اَلْحُسَیْنِ اَلشَّهِیدِ اَلْمَظْلُومِ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ بِأَبِی أَنْتُمْ وَ أُمِّی طِبْتُمْ وَ طَابَتِ اَلْأَرْضُ اَلَّتِی فِیهَا دُفِنْتُمْ وَ فُزْتُمْ وَ اَللَّهِ فَوْزاً عَظِیماً فَیَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَکُمْ فَأَفُوزَ مَعَکُمْ فِی اَلْجِنَانِ مَعَ اَلشُّهَدٰاءِ وَ اَلصّٰالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولٰئِکَ رَفِیقاً  وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ ثُمَّ عُدْ إِلَى عِنْدِ رَأْسِ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ أَکْثِرْ مِنَ اَلدُّعَاءِ لِنَفْسِکَ وَ لِأَهْلِکَ وَ لِإِخْوَانِکَ اَلْمُؤْمِنِینَ .)

[۱۰] سوره مبارکه آل عمران، آیه ۲۶ (قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ ۖ بِیَدِکَ الْخَیْرُ ۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ)

[۱۱] اللهوف علی قتلی الطفوف، صفحه ۱۰۲

[۱۲] تذکره الخواص، سبط این جوزی، صفحه ٢۵٢ (لَمّا رَآهُمُ الحُسَینُ علیه السلام مُصِرّینَ عَلى قَتلِهِ، أخَذَ المُصحَفَ ونَشَرَهُ، وجَعَلَهُ عَلى رَأسِهِ، ونادى: بَینی وبَینَکُم کِتابُ اللّه، وجَدّی مُحَمَّدٌ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله، یا قَومِ! بِمَ تَستَحِلّونَ دَمی؟!… فَالتَفَتَ الحُسَینُ علیه السلام فَإِذا بِطِفلٍ لَهُ یَبکی عَطَشاً، فَأَخَذَهُ عَلى یَدِهِ، وقالَ: یا قَومِ ، إن لَم تَرحَمونی فَارحَموا هذَا الطِّفلَ، فَرَماهُ رَجُلٌ مِنهُم بِسَهمٍ فَذَبَحَهُ، فَجَعَلَ الحُسَینُ علیه السلام یَبکی ویَقولُ: اللّهُمَّ احکُم بَینَنا وبَینَ قَومٍ دَعَونا لِیَنصُرونا فَقَتَلونا. فَنودِیَ مِنَ الهَوا: دَعهُ یا حُسَینُ؛ فَإِنَّ لَهُ مُرضِعاً فِی الجَنَّهِ.)