«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏»

الحَمدُللهِ رَبِّ العَالَمِین وَ صَلَّی الله عَلَی سَیّدِنا وَ نَبیّنَا مُحَمَّدٍ وَ أهلِ بَیتِهِ الطّاهِرین

یکی از سنّت‌های الهی در مسئله‌ی جلبِ رزق و روزیِ مادّی و معنوی «صدقه» است، در روایتی از امام صادق علیه الصلاه و السلام نقل شده است که فرمودند: «أَنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ مِفْتَاحاً وَ مِفْتَاحَ اَلرِّزْقِ اَلصَّدَقَهُ»[۱]، هر چیزی یک کلیدی دارد و کلیدِ رزق و روزی «صدقه» است.

یعنی اگر انسان به دنبالِ جلبِ رزق و روزیِ مادّی و معنوی است باید اهلِ انفاق و صدقه باشد. در سوره مبارکه بقره آیه ۲۷۶ ذاتِ باری تعالی می‌فرمایند: «وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ»[۲] یعنی ذات باری تعالی صدقات را برای شما چندبرابر می‌کند و رشد و نمو می‌دهد.

در روایتِ دیگری از امام صادق علیه السلام نقل شده است که «اَلْبِرُّ وَ اَلصَّدَقَهُ یَنْفِیَانِ اَلْفَقْرَ وَ یَزِیدَانِ فِی اَلْعُمُرِ»[۳] نیکوکاری و دست‌گیری از دیگران و صدقه باعث می‌شود که فقر از بین برود و همچنین عمر را زیاد می‌کند.

نکته‌ی بسیار مهمّی که می‌خواهیم اینجا برای شما بیان کنیم این است که «صدقه» صرفاً انفاقِ مال نیست، هر کارِ خوبی که باعثِ رفعِ گرفتاریِ کسی می‌شود می‌تواند مصداقِ صدقه باشد.

از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نقل شده است که فرموده‌اند: «تَبَسُّمُکَ فِی وَجهِ اَخیکَ صَدَقَهٌ»، یعنی لبخندِ شما در مقابلِ دیگران «صدقه» است.

می‌بینید دلِ کسی گرفته است، مشکلی دارد، ناراحت است، اگر با یک لبخند هم دلِ او را شاد کنید «صدقه» است و همین موضوع باعثِ افزایشِ روزی و رزقِ شما می‌شود.

پس تبسّمِ شما هم «صدقه» است.

«وَ إِرْشَادُکَ اَلرَّجُلَ إِلَى اَلطَّرِیقِ صَدَقَهٌ»[۴] یعنی راهنمایی یک کسی که راه را گُم کرده است هم «صدقه» است.

در ادامه‌ی حدیث از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم اینطور نقل شده است که فرمودند: اگر شما دیدید سنگی در راه است، این سنگ را کنار می‌زنید که کسی به آن نخورد، خصوصاً در تاریکی، خاشاکی در مسیر هست و آن را کنار می‌زنید، استخوانی هست یا یک مانعی هست که آن را کنار می‌زنید، همین کارِ شما هم «صدقه» است، «صدقه» صرفاً انفاقِ مال نیست، لبخندِ شما، کمکِ شما، دستگیریِ شما، شاد کردنِ دیگران توسّطِ شما هم صدقه است و موجبِ جلبِ رزق و روزی از سمتِ ذات باری تعالی در زندگی شما و برکت در زندگیِ شما خواهد شد.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

[۱] الکافی، جلد ۴ ، صفحه ۹ (أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ وَهْبَانَ عَنْ عَمِّهِ هَارُونَ بْنِ عِیسَى قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ لِمُحَمَّدٍ اِبْنِهِ یَا بُنَیَّ کَمْ فَضَلَ مَعَکَ مِنْ تِلْکَ اَلنَّفَقَهِ قَالَ أَرْبَعُونَ دِینَاراً قَالَ اُخْرُجْ فَتَصَدَّقْ بِهَا قَالَ إِنَّهُ لَمْ یَبْقَ مَعِی غَیْرُهَا قَالَ تَصَدَّقْ بِهَا فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُخْلِفُهَا أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ مِفْتَاحاً وَ مِفْتَاحَ اَلرِّزْقِ اَلصَّدَقَهُ فَتَصَدَّقْ بِهَا فَفَعَلَ فَمَا لَبِثَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ عَشَرَهَ أَیَّامٍ حَتَّى جَاءَهُ مِنْ مَوْضِعٍ أَرْبَعَهُ آلاَفِ دِینَارٍ فَقَالَ یَا بُنَیَّ أَعْطَیْنَا لِلَّهِ أَرْبَعِینَ دِینَاراً فَأَعْطَانَا اَللَّهُ أَرْبَعَهَ آلاَفِ دِینَارٍ .)

[۲] یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَیُرْبِی الصَّدَقَاتِ ۗ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ کُلَّ کَفَّارٍ أَثِیمٍ

[۳] الکافی، جلد ۴ ، صفحه ۲ (مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ اَلْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ وَ أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ جَمِیعاً عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ غَالِبٍ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: اَلْبِرُّ وَ اَلصَّدَقَهُ یَنْفِیَانِ اَلْفَقْرَ وَ یَزِیدَانِ فِی اَلْعُمُرِ وَ یَدْفَعَانِ تِسْعِینَ مِیتَهَ اَلسَّوْءِ. وَ فِی خَبَرٍ آخَرَ: وَ یَدْفَعَانِ عَنْ شِیعَتِی مِیتَهَ اَلسَّوْءِ .)

[۴] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام، جلد ۷۲ ، صفحه ۵۰ (دَعَوَاتُ اَلرَّاوَنْدِیِّ ، رُوِیَ عَنِ اَلنَّبِیِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ فِی کُلِّ یَوْمٍ صَدَقَهً قِیلَ مَنْ یُطِیقُ ذَلِکَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ إِمَاطَتُکَ اَلْأَذَى عَنِ اَلطَّرِیقِ صَدَقَهٌ وَ إِرْشَادُکَ اَلرَّجُلَ إِلَى اَلطَّرِیقِ صَدَقَهٌ وَ عِیَادَتُکَ اَلْمَرِیضَ صَدَقَهٌ وَ أَمْرُکَ بِالْمَعْرُوفِ صَدَقَهٌ وَ نَهْیُکَ عَنِ اَلْمُنْکَرِ صَدَقَهٌ وَ رَدُّکَ اَلسَّلاَمَ صَدَقَهٌ.)