حجت الاسلام کاشانی سحر روز جمعه مورخ ۲۵ فروردین ۱۴۰۲ در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی به ادامه ی سخنرانی با موضوع «سیر تکوّن عقاید شیعه» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
🔸 محتوای این جلسه متناسب با شب قدر می باشد
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم»
«أُفَوِّضُ أَمْری إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِبادِ».[۱]
«رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْری * وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی».[۲]
«اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِی بِالْهُدَى وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَى».[۳]
مقدّمه
هدیه به پیشگاه با عظمت اهل بیت رسول مکرّم و اهل بیت ایشان صلی الله علیه و آله و سلّم، خاصّه روح مطهّر سیّدالأوصیا و عمادالأصفیا و رکن الأولیا و خاتم الأوصیا امیرالمؤمنین علیه أفضل صلوات المصلّین صلواتی هدیه بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
عرض ادب و استعانت و التجاء و استغاثه به محضر مبارک حضرت بقیه الله اعظم روحی و ارواح العالمین له الفداه و عجّل الله تعالی فرجه الشریف صلوات دیگری محبّت بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
مقدّمه‌ی بحث
(تا دقیقه ۱۳ بحث متفرّقه می‌باشد)
الحمدلله ان شاء الله ما امشب هر سرِ سفره‌ی سیّدالسّاجدین، أشبه الناس به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه، حضرت علی بن الحسین علیه السلام هستیم.
اگر ما امشب آمده‌ایم و شرمندگی ما از دو شبِ قبل کمتر است، یعنی باید برگردیم و در توحیدمان تجدید نظر کنیم، ما امشب باید بیچاره‌تر از دو شبِ قبل باشیم، چون همه‌ی آن بیچارگی‌ها را دارم، دو مرتبه هم به من فرصت داده است، باز هم معلوم نیست که من چکار کرده‌ام، این مرتبه‌ی سوم است.
ما می‌دانیم که خدای متعال به دنبال شکار ماست، این حجم از وعده‌ی بخشش هم برای ما گنهکاران است، برای امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها که نمی‌گویند اگر شب اول نبخشیدند شب دوم، شب عید فطر هم به اندازه‌ی همه‌ی ماه مبارک رمضان می‌بخشند.
فدای خدایی بشوم که از کرم خودش در این میهمانی عظیم، وقتی دید منِ بدبخت…
بابتِ واجب شدنِ روزه، خدا را شکر کنیم
طول سال خوب‌ها اینطور است، این من هستم که خبر ندارم و دو شب هم بیدار می‌مانم، عدّه‌ای سحرهای آبادی دارند، شب جمعه‌های آباد از عبادت دارند، مدل من اینطور بود که هرچه با تشویق گفت که «نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ»[۴] به بندگانم بگو من غفور و رحیم هستم؛ من سحرها و روزهای خود را از دست داده‌ام.
«هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبَادِهِ»،[۵] فرمود که اگر توبه‌ی ناقص هم کنید من قبول می‌کنم. انگار که منّت ما را می‌کشد، این خیلی عجیب است.
دیده‌اید که وقتی کودک مدام قهر می‌کند، مادر به او می‌گوید بیا و غذا بخور؛ این حتّی ذرّه‌ای از محبّت خدای متعال نیست. خدای متعال دید که ماه رجب و ماه شعبان گذشت و من نفهمیدم که «اَلَّذِی کَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَدْأَبُ فِی صِیَامِهِ وَ قِیَامِهِ فِی لَیَالِیهِ وَ أَیَّامِهِ بُخُوعاً لَکَ فِی إِکْرَامِهِ وَ إِعْظَامِهِ»،[۶] وقتی به ماه مبارک رمضان رسید فرمود که اگر به این میهمانی انسان‌های درست نیایی، تو را جریمه می‌کنم. منِ بدبخت هم بخاطرِ جریمه… وگرنه من همان کسی هستم که ماه رجب را گذرانده‌ام و روزه نگرفته‌ام، ما را با زور واردِ این میهمانی کرد.
روزی اسیرهای جنگ بدر را می‌بردند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم لبخند زدند، آن بت‌پرست با بی‌ادبی به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عرض کرد: با این ادّعای اخلاق به ریش ما می‌خندی که دست ما را بسته‌اید؟ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: خنده‌ی من از این است که می‌خواهیم شما را با زور به سمت بهشت ببریم، اما شما به روی ما شمشیر می‌کشید.
اگر خدای متعال ما را به خودمان واگذار می‌کرد، ما این میهمانی را از دست داده بودیم، خدای متعال یک کارت دعوت برای امام زمان ارواحنا فداه فرستاده است و یک کارت دعوت هم برای من! و اگر خدای متعال این امر را واجب نکرده بود، من می‌دانم که مانند ماه رجب و ماه شعبان غافل بودم، چون همین خبرها در ماه رجب و ماه شعبان هست، در طول سال از این خبرها هست.
زمانی به استادمان عرض کردم که شما گاهی ساعت دوازده شب بعد از دو روز نخوابیدن می‌خوابید، چطور سحر بیدار می‌شوید؟ فرمودند: روح انسان را بیدار می‌کند.
منِ بیچاره‌ی خواب مانده‌ی جامانده‌ی…
الحمدلله که چنین ربّ کریمی است که منّت هم می‌کشد که ما را بر سرِ سفره بیاورد.
پذیرفتنِ توبه هم از کَرَمِ خدای متعال است
اگر خدای نکرده انسان از کسی سرقت کند و مالِ کسی را ببرد، اگر خدای نکرده تصادفی بشود و انسان به ماشین کسی آسیب بزند، می‌گوید عذرخواهی می‌کنم و جبران می‌کنم؛ اما ما چطور می‌خواهیم بی‌ادبی که ما در عصیان خدای متعال کرده‌ایم را جبران کنیم؟ توبه که جبران نیست. پذیرفتنِ توبه هم از کَرَمِ طلبکار است، وگرنه توبه‌ی من به چه دردِ خدای متعال می‌خورد؟ چه چیزی را جبران می‌کنم؟ چه چیزی این بی‌ادبی که در محضر او صورت گرفته است را جبران می‌کند؟
این است که امام سجّاد علیه السلام اینطور به محضر خدای متعال عرض می‌کند: خدایا! با اولین گناهی که از من صادر شد باید مرا به جهنّم می‌انداختی. ولی تحمّل می‌کنی، بعد هم می‌گویی توبه کنید که من تائب را دوست دارم، گناهان شما را به ثواب تبدیل می‌کنم.
اگر حبّ حضرت حق به ما نبود، ما می‌خواستیم چه چیزی را جبران کنیم؟ اصلاً چه چیزی را می‌شود جبران کرد؟ جبرانی در کار نیست، ما یکسره در رحمت او غوطه‌ور هستیم.
لذا اگر دو مرتبه و سه مرتبه اجازه بدهد، بایستی شرمنده‌تر از قبل باشیم.
ان شاء الله خدای متعال به ما روزی کند که باور کنیم امشب امام زمان ارواحنا فداه از ما به خودِ ما پرتلاش‌تر است، و هم ان شاء الله خدای متعال عنایت کند که «وَ صِلِ اللَّهُمَّ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُ وُصْلَهً»[۷] بین ما و امام زمان ارواحنا فداه ارتباطی برقرار شود.
امام زمان ارواحنا فداه آنقدر برای ما کار کرده‌اند و ضجّه زده‌اند، اینکه در ادعیه‌ی ما هست که می‌گوییم «یا وَلِیَّ اللّهِ ! إنّ بَیْنى وَ بَیْنَ اللّهِ عز و جل ذُنُوبا لا یَأْتى عَلَیْها إلّا رِضاکُمْ»[۸] برای زحمتی است که برای ما کشیده است، اگر خدای متعال هم ببخشد ما شرمنده‌ی امام زمان ارواحنا فداه هستیم. این صریح کلام است و روایت دارد که امام زمان ارواحنا فداه برای گناهان ما گریه کرده‌اند.
الحمدلله که امشب ما را راه داده‌ای و از ما ناامید نشده‌ای. خدایا! ما را تحمّل کن. «اِلهی لَمْ یَکُنْ لِی حَوْلٌ فَانْتَقِلَ بِهِ عَنْ مَعْصِیَتِکَ»،[۹] به عظمت تو قسم یاد می‌کنم که ما تلاش خودمان را کرده‌ایم ولی نشده است، «إِلا فِی وَقْتٍ أَیْقَظْتَنِی لِمَحَبَّتِکَ»، روزی هم ما را بیدار کن…
پای سفره‌ی امام زین العابدین صلوات الله علیه
چند جمله از مناجات ابوحمزه حضرت سجّاد علیه السلام می‌خوانم.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم».
ان شاء الله فدای امام سجّاد علیه السلام بشوم، اگر شما نبودید که ما اصلاً نمی‌دانستیم باید چه چیزی بگوییم.
«إِلَهِی لا تُؤَدِّبْنِی بِعُقُوبَتِکَ» خدایا! مرا با عذاب کردن ادب نکن، «وَ لا تَمْکُرْ بِی فِی حِیلَتِکَ» آنقدر وضع من خراب نشود که مانند بیچاره‌ها و دشمنانی که صد عن سبیل الله می‌کنند، مشمول مکر تو بشوم، «مِنْ أَیْنَ لِیَ الْخَیْرُ» خیرات و برکات باید از کجا به من برسد؟ «یَا رَبِّ وَ لا یُوجَدُ إِلا مِنْ عِنْدِکَ».
چون دعا طولانی است قدری جلوتر می‌آیم.
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی تَحَبَّبَ إِلَیَّ وَ هُوَ غَنِیٌّ عَنِّی»، چقدر پیغام محبّت فرستادی تا مرا صید کنی، در صورتی که تو هیچ نیازی به من نداشتی. اصلاً بود و نبودِ بنده‌ای مانند من چه تفاوتی در سلطنتِ تو دارد؟ تو بقیّه الله روحی له الفداه داری، تو که نیاز نداری، اگر نستجیربالله کسی می‌خواست توهّم کند هم تو نیاز داری، تو حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه داری.
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی تَحَبَّبَ إِلَیَّ وَ هُوَ غَنِیٌّ عَنِّی»، چقدر محبّت کردی و مدام پیغام محبّت فرستادی و سراغ مرا گرفتی و مرا دعوت کردی، در صورتی که نیازی به من نداشتی.
«وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی یَحْلُمُ عَنِّی حَتَّى کَأَنِّی لا ذَنْبَ لِی» حمد برای توست که اینقدر ندید گرفتی و بردباری کردی، انگار که من گناهکار نیستم!
«فَرَبِّی أَحْمَدُ شَیْ‌ءٍ عِنْدِی وَ أَحَقُّ بِحَمْدِی» خدایا! من بد هستم ولی وقتی فکر می‌کنم می‌بینم که هیچ کسی را مانند تو شایسته‌ی حمد نمی‌بینم.
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَجِدُ سُبُلَ الْمَطَالِبِ إِلَیْکَ مُشْرَعَهً» بابِ حاجت خواستن را باز کردی، «وَ مَنَاهِلَ الرَّجَاءِ إِلَیْکَ مُتْرَعَهً» درهای امید را باز کردی، «وَ الاسْتِعَانَهَ بِفَضْلِکَ لِمَنْ أَمَّلَکَ مُبَاحَهً» گفتی امشب هر کسی هر ظن و گمان و آرزویی به من دارد، من همه را عطا می‌کنم، «وَ أَبْوَابَ الدُّعَاءِ إِلَیْکَ لِلصَّارِخِینَ مَفْتُوحَهً»، امشب هر کسی ناله و فریاد بزند، تو باب را باز کرده‌ای و می‌شنوی. وقتی مجرم به دادگاه می‌رود قاضی حوصله‌ی گوش دادن به حرف او را ندارد، ما آن محکومانی هستیم که طلبکارشان ایستاده است و نگاه می‌کند و می‌شنود، بلکه می‌فرماید به اندازه‌ی امیدی که به من داری می‌بخشم، بلکه تهدید کرده است که اگر از من ناامید باشید شما را نمی‌بخشم.
«وَ أَعْلَمُ أَنَّکَ لِلرَّاجِینَ بِمَوْضِعِ إِجَابَهٍ» یقین دارم هر کسی امید داشته باشد، تو امشب به او توجّه می‌کنی و جواب او را می‌دهی، «وَ لِلْمَلْهُوفِینَ بِمَرْصَدِ إِغَاثَهٍ» هر کسی که غم و گرفتاری و هَمّی دارد، امشب دست خودت را به سمت ما دراز کرده‌ای که ما را نجات بدهی…
«وَ أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیْکَ قَرِیبُ الْمَسَافَهِ»، تو اینطور نیستی که من بخاطر بدی و دوری و حقارت و بیچارگی خودم، خیلی حرکت کنم، قرار است تو کار را انجام بدهی، اگر من یک قدم به سمت تو بیایم، تو مابقی امر را پیش می‌بری، «وَ أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیْکَ قَرِیبُ الْمَسَافَهِ»…
یکی از آموزه‌های عجیبِ ادعیه این است که در ابتدای دعا نشان می‌دهد منِ بیچاره در چه قعرِ سقری هستم، وقتی هنوز به پایان دعا نرسیده، به من هم می‌گوید که بگو «اِلهی هَب لی کَمالَ الاِنقِطاعِ اِلیکَ».[۱۰]
اگر کَرَمِ خدای متعال نباید که اصلاً انسان جرأت نمی‌کند چنین بیان کند، نهایتِ درخواستِ یک محکوم به اعدام این است که مرا اعدام نکنید، دیگر به خودش اجازه نمی‌دهد که بگوید مرا همسایه‌ی کسی قرار بدهید که فرزند او را کشته‌ام و او روزی مرا تا روزی که زنده هستم بدهد. «اِلهی هَب لی کَمالَ الاِنقِطاعِ اِلیکَ»! از همه بِبُرّم به سمتِ تو! «وَ اَنِر اَبصارَ قُلوبِنا بِضِیآءِ نَظَرِها اِلَیک»… اصلاً چه کسی جرأت می‌کرد چنین حرف‌هایی بزند؟
دعای کمیل را نگاه کنید، در ابتدا می‌گوید «کَیْفَ یَتَقَلْقَلُ بَیْنَ أَطْبَاقِهَا»،[۱۱] آیا تو واقعاً می‌خواهی مرا بین طبقات جهنّم، در آن آب جوش و حرارتِ آتش به قُلقُل بیندازی؟ اما در اواخر دعا می‌گوید: «فی هذِهِ اللَّیْلَهِ وَفی هذِهِ السّاعَهِ کُلَّ جُرْم اَجْرَمْتُهُ، وَکُلَّ ذَنْب اَذْنَبْتُهُ»؛ می‌خواهد بگوید بدان با چه کسی طرف هستی، با أرحم الرّاحمین و أکرم الأکرمین طرف هستی، یک حاجت نخواه.
اواخر دعای کمیل بعد از آن جنایاتی که ذکر می‌کنیم می‌گوییم «وَاجْعَلْنی مِنْ اَحْسَنِ عَبیدِکَ نَصیباً عِنْدَکَ» من را کنار یاران امام حسین علیه السلام ببر!
اگر امکانِ این امر نبود که نمی‌گفت. اصلاً قرار نیست ما کاری کنیم، اولِ توحید همین است.
ان شاء الله خدای متعال امام خمینی رضوان الله تعالی علیه را رحمت کند که می‌فرمود «آمریکا نمی‌تواند هیچ غلطی کند». هیچ کسی نمی‌تواند هیچ غلطی کند، منتها آن پُررو فکر می‌کرد می‌تواند، امام خمینی رضوان الله تعالی علیه هم بر دهان او زدند.
در این عالم کسی نمی‌تواند کاری کند، همه کار به دست اوست…
خدایا! اول نگاه ما را به خودت اصلاح بفرما.
اگر ما به اندازه‌ی فهم ناقص خودمان بدانیم با چه کسی طرف هستیم، خدای متعال شاهد است که بجای بخشش گناهانمان، از خجالتِ بی‌ادبی‌مان می‌سوزیم، از گستاخی‌مان در محضر او آتش می‌گیریم.
همین الآن به شما عرض می‌کنم، خدایا! من که نمی‌فهمم عذاب تو، آتش جهنّم تو، چقدر می‌سوزاند، ولی اگر به من بگویند نامه‌ی اعمال مرا در مقابل حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها پخش کنند، سختیِ بیشتری دارد؛ بلکه اگر از غفلت بیدار بشوم و بفهمم که همه‌ی رفتار من در برابر چشم امام زمان ارواحنا فداه بوده است…
گاهی ما از کسی اشکال پیدا می‌کنیم، تا زمانی که آبروی او را نبریم رها نمی‌کنیم، اما این بزرگواران آنقدر پرده‌پوشی کرده‌اند که ما راحت زندگی می‌کنیم.
اگر انسان بفهمد پرده از روی اعمال او کنار رفته است، دیگر حتّی نمی‌تواند با نزدیک‌ترینِ نزدیکانِ خود حرف بزند…
«إلَهِی قَدْ قَصَدْتُ إِلَیْکَ بِطَلِبَتِی» امشب هم که آمده‌ام آنقدر حاجت دارم، هم گنهکار هستم… «وَ تَوَجَّهْتُ إِلَیْکَ بِحَاجَتِی وَ جَعَلْتُ بِکَ اسْتِغَاثَتِی» می‌دانم کسی نمی‌تواند به فریاد من برسد، این‌ها را می‌گوییم که زمینه‌ی بخشش و پذیرش فراهم شود، «وَ بِدُعَائِکَ تَوَسُّلِی مِنْ غَیْرِ اسْتِحْقَاقٍ لاسْتِمَاعِکَ مِنِّی» اصلاً من استحقاق ندارم که تو اجازه بدهی من حرف بزنم، ولی من به تو متوسّل می‌شوم که خودت گوش بدهی، من از عذاب تو به رحمت و کَرَمِ تو فرار می‌کنم، «هَارِبٌ مِنْکَ إِلَیْکَ» اگر بخواهم از تو فرار کنم جایی ندارم که بروم…
بچه را دیده‌اید، ان شاء الله خدای متعال اموات شما را رحمت کند، شاید سی سال قبل مادر من با گریه می‌گفت من این موضوع را فهمیدم، وقتی خودت کوچک بودی اگر کار بدی می‌کردی و فرار می‌کردی، وقتی ناامید می‌شدی به سمت من برمی‌گشتی…
«هَارِبٌ مِنْکَ إِلَیْکَ» من به کجا فرار کنم؟…
«بِدُعَائِکَ تَوَسُّلِی مِنْ غَیْرِ اسْتِحْقَاقٍ لاسْتِمَاعِکَ مِنِّی» با اینکه لایق نیستم تو بشنوی، ولی به همین دعایی که تو را صدا می‌زنم متوسّل می‌شوم، «وَ لا اسْتِیجَابٍ لِعَفْوِکَ عَنِّی» لازم نیست تو مرا ببخشی، منتها «بَلْ لِثِقَتِی بِکَرَمِکَ» پشت‌گرمی من کَرَمِ تو است، «وَ سُکُونِی إِلَى صِدْقِ وَعْدِکَ» آرامشِ من این است که تو وعده داده‌ای… ای پیامبر! «نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ»[۱۲] به بندگانم بگو من غفور و رحیم هستم.
بنده در سالی بصورت مفصل این آیه را توضیح دادم که این عبارت «بندگان من» خطاب اختصاصیِ ختمی‌مرتبت است، ما که بنده‌ی او نیستیم، من بنده‌ی نفس و شهوت و غضب و حرف مردم و ریا و… هستم، عبدِ خدای متعال پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه است، اگر تخفیف بدهم می‌گویم حضرت ابراهیم علیه السلام و حضرت موسی علی نبیّنا و آله و علیه السلام عبد خدا هستند. فرمود: «إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ وَکَفَى بِرَبِّکَ وَکِیلًا»،[۱۳] اگر کسی بنده‌ی من باشد که اصلاً شیطان به او تسلّط ندارد که بخواهند گناه کنند.
شیطان در میان دعوا گفت: «بِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ»،[۱۴] البته در مورد بندگان مخلص نمی‌توانم! یعنی شیطان در وسطِ آن لاف‌زنیِ بی‌ادبانه، بندگان مخلص را کنار گذاشت،[۱۵] خود شیطان گفت که من در مورد بندگان مخلص نمی‌توانم غلطی کنم.
وقتی خدای متعال می‌خواهد با مجرم صحبت کند، به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمود به بندگان من بگو «قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا»،[۱۶] به بندگان من بگو ای بندگان من که در گناه اصراف کردید، از رحمت خدا ناامید نشوید، خدا همه‌ی گناهان شما را می‌بخشد.
خدایا! بالاخره این ما هستیم که بعضی از صفات تو را محقق می‌کنیم نه پیغمبر، «أَنْتَ السَّاتِرُ عَوْرَتِی» تو هستی که زشتی‌های مرا می‌پوشانی؛ بالاخره باید بدبختی باشد که این صفتِ تو معلوم بشود، «یَا مَنْ أَظْهَرَ الْجَمِیلَ وَ سَتَرَ الْقَبِیحَ»، بالاخره ما هم در بروز اسماء و صفات تو نقش داریم…
«وَ سُکُونِی إِلَى صِدْقِ وَعْدِکَ وَ لَجَئِی إِلَى الْإِیمَانِ بِتَوْحِیدِکَ» من غلط کرده‌ام ولی خودت می‌دانی که دوست دارم موحد باشم، خودت می‌دانی که امشب هر طور که شد مرا کمک کردی و خودم را رساندم، «وَ یَقِینِی بِمَعْرِفَتِکَ مِنِّی» تو خبر داری که وقتی من به خودم رجوع می‌کنم می‌دانم که «أَنْ لا رَبَّ لِی غَیْرُکَ» خدایی غیر از تو ندارم.
«وَ لَیْسَ مِنْ صِفَاتِکَ یَا سَیِّدِی» آقای من! این از اخلاق تو نیست که شبانه ما را صدا بزنی، «أَنْ تَأْمُرَ بِالسُّؤَالِ» بگویی از من بخواهید «وَ تَمْنَعَ الْعَطِیَّهَ»… می‌خواستی ببخشی که ما را صدا زدی…
«مَا أَنَا یَا رَبِّ وَ مَا خَطَرِی» وقتی من به خودم نگاه می‌کنم، من ارزشی نداشتم که تو مرا مورد خطاب خودت قرار بدهی، «فَلَوِ اطَّلَعَ الْیَوْمَ عَلَى ذَنْبِی»… دنیا را نگاه کنید، وقتی کسی حرفی می‌زند، انسان‌های زیادی به او حمله می‌کنند، کأنّه همه معصوم هستند، انگار همه به دنبال این هستند که اشکالات یکدیگر را پیدا کنند، راست یا دروغ یا با تهمت آبرو ببرند، اگر روزگار گذشته اینطور نبود، الان که این امر خیلی راحت است، ایام ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر و…
می‌گویند اگر کسی حرف خطا هم زد تأویل خیر کنید، اما قربه الی الله دروغ می‌گویند و بهتان می‌زنند…
این‌ها اوصاف خدای متعال را به ما یادآوری می‌کند…
«فَلَوِ اطَّلَعَ الْیَوْمَ عَلَى ذَنْبِی غَیْرُکَ مَا فَعَلْتُهُ» اگر همین بزرگوارانی که امشب آمده‌اند و «التماس دعا» می‌گویند بدانند که من چه خبیثی هستم و چه کارهایی کرده‌ام، «وَ لَوْ خِفْتُ تَعْجِیلَ الْعُقُوبَهِ لاجْتَنَبْتُهُ»… از آن طرف می‌گوید اگر من باور می‌کردم و احتمال می‌دادم که آن زمانی که می‌خواستم خطا کنم، یک نفر از این آدم‌ها مرا نگاه می‌کند، از حرمت او یا حفظ خودم این کارها را نمی‌کردم و اجتناب می‌کردم.
«لا لِأَنَّکَ أَهْوَنُ النَّاظِرِینَ إِلَیَ» نمی‌خواستم تو را خفیف کنم، «وَ أَخَفُّ الْمُطَّلِعِینَ عَلَیَ» من می‌دانم که اطلاع و علم تو با بقیه تفاوت دارد، «بَلْ لِأَنَّکَ یَا رَبِّ خَیْرُ السَّاتِرِینَ» چون یقین داشتم تو آبروی مرا نگه می‌داری، «وَ أَکْرَمُ الْأَکْرَمِینَ» هیچ کسی مانند تو اینقدر اهلِ کَرَم نیست، «سَتَّارُ الْعُیُوبِ غَفَّارُ الذُّنُوبِ عَلامُ الْغُیُوبِ» هم باطن را می‌داند، «تَسْتُرُ الذَّنْبَ بِکَرَمِکَ» از کَرَمَت مدام پرده انداختی، بلکه گفتی اگر کسی عیب‌های این بنده را برملا کند، او را مجازات می‌کنم، مدام سعی کردی پشتیبان من باشی، «وَ تُؤَخِّرُ الْعُقُوبَهَ بِحِلْمِکَ» مدام عقب انداختی، منتظر هستی که ببینی عبدِ فراریِ بدبخت برمی‌گردد یا نه، «فَلَکَ الْحَمْدُ عَلَى حِلْمِکَ بَعْدَ عِلْمِکَ وَ عَلَى عَفْوِکَ بَعْدَ قُدْرَتِکَ» تو توان داری و عفو کردی و بخشیدی، «وَ یَحْمِلُنِی وَ یُجَرِّئُنِی عَلَى مَعْصِیَتِکَ حِلْمُکَ عَنِّی» آن چیزی که مرا واداشت و بر معصیت تو گستاخ کرد این بود که مطمئن بودم تو حلم داری…
امام سجّاد علیه السلام به ما می‌آموزد که ما با خدایی طرف هستیم که وقتی در این دادگاه دفاعی نداریم، جرم خود را به گردن قاضی می‌اندازیم!
حلم تو زیاد است، من بخاطر حلم و بردباری و کَرَم تو خطا کردم!
«وَ یَدْعُونِی إِلَى قِلَّهِ الْحَیَاءِ سَتْرُکَ عَلَیَّ» بی‌حیایی من بخاطر حیا و بردباری و پوشش تو بود، «وَ یُسْرِعُنِی إِلَى التَّوَثُّبِ عَلَى مَحَارِمِکَ مَعْرِفَتِی بِسَعَهِ رَحْمَتِکَ وَ عَظِیمِ عَفْوِکَ یَا حَلِیمُ یَا کَرِیمُ یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ» آن چیزی که مرا تشجیع کرد که باسرعت به کارهای زشت بیفتم این بود که من به رحمت وسیع تو ایمان داشتم. خدایا همین علم را به تو داشتم که غلط کردم، من اسماء و صفات تو را قبول دارم، «یَا غَافِرَ الذَّنْبِ یَا قَابِلَ التَّوْبِ یَا عَظِیمَ الْمَنِّ»…
«أَیُّ زَمَانٍ أَطْوَلُ مِنْ أَنَاتِکَ» طولانی‌ترین زمان در این عالم، زمانِ أنات و بردباری تو بر مجازات من است…
اگر خود ما کسی را به زندگی خودمان بیاوریم و برای او خانه و ماشین بخریم و برای او همسری بگیریم، صد مرتبه به روی او می‌آوریم که من این کار را کرده‌ام…
«وَ مَا قَدْرُ أَعْمَالِنَا فِی جَنْبِ نِعَمِکَ» ما اصلاً عملی در برابر این نعمت‌های تو نداریم، چیزی هم ما به ازاء نداریم که به تو بدهیم، «وَ کَیْفَ نَسْتَکْثِرُ أَعْمَالا نُقَابِلُ بِهَا کَرَمَکَ» من هرچه فکر می‌کنم در برابر کَرَمِ تو…
ان شاء الله خدای متعال علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه را رحمت کند، می‌گویند این اواخر به ایشان گفتند که پدر و مادر شما از شما گله دارند، تو تفسیر المیزان نوشته‌ای و پدر و مادر خودت را در ثواب آن شریک نکرده‌ای. ایشان فرموده بودند وقتی من این تفسیر را نوشتم به ذهنم خطور نکرد که این کار اجر دارد که بخواهم کسی را در این اجر شریک کنم، الآن آن‌ها را شریک می‌کنم. بعد به ایشان گفتند که پدر و مادر شما از شما راضی شدند.
می‌گویند علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه اواخر عمر شریف خود قدری حافظه‌ی خود را از دست داده بودند، بعضی از ادعیه را حفظ بودند ولی بعضی از دوستان را نمی‌شناختند. مثلاً لاطائلات را کنار گذاشته بودند. مدام به ایشان می‌گفتند که در لحظات احتضار بگو «یَا مَنْ یَقْبَلُ الْیَسِیرَ، وَیَعْفُو عَنِ الْکَثِیرِ» ای کسی که ذره را می‌پذیری و از گناهان زیاد می‌گذری. ایشان جمله‌ی اول را نمی‌گفتند، اول فکر می‌کردند که نمی‌تواند بگویند، فقط می‌گفتند «یَا مَنْ یَعْفُو عَنِ الْکَثِیرِ» ای کسی که گناهان زیان را می‌بخشی. من یَسیر هم ندارم، من اصلاً هیچ چیزی ندارم…
من اعمال خود را در برابرِ کَرَمِ تو زیاد می‌دانم، «بَلْ کَیْفَ یَضِیقُ عَلَى الْمُذْنِبِینَ مَا وَسِعَهُمْ مِنْ رَحْمَتِکَ» همه‌ی سرمایه‌ی مذنبین رحمتِ تو است، «یَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَهِ»…
«یَا سَیِّدِی» آقای من! «لَوْ نَهَرْتَنِی مَا بَرِحْتُ مِنْ بَابِکَ» به تو بگویم، اگر امشب مرا نبخشی من از اینجا نمی‌روم، «وَ لا کَفَفْتُ عَنْ تَمَلُّقِکَ لِمَا انْتَهَى إِلَیَّ» من آنقدر این اسماء را می‌گویم تا بگویی من قبول کردم، «مِنَ الْمَعْرِفَهِ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ» من قبول دارم که تو کریم هستی، همین موضوع کافی است، از اول هم قرار نبود ما کاری کنیم، کارها به دست توست، «وَ أَنْتَ الْفَاعِلُ لِمَا تَشَاءُ تُعَذِّبُ مَنْ تَشَاءُ بِمَا تَشَاءُ کَیْفَ تَشَاءُ» کار به دست تو است…
«أَ فَتَرَاکَ یَا رَبِّ تُخْلِفُ ظُنُونَنَا» واقعاً یعنی اگر ما امشب از اینجا برویم، تو دوست داری که من مشکوک باشم و بگویم که آیا مرا بخشید یا نه؟ «أَوْ تُخَیِّبُ آمَالَنَا» آیا یعنی بگویم ما با امیدی به درِ خانه‌ی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها آمدیم و خدای حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها ما را ناامید برگرداند؟ «کَلا یَا کَرِیمُ» ابداً اینطور نیست! من این موضوع را از زشتی‌های قبلیِ خودم بدتر می‌دانم، من با امید آمده‌ام و یقین هم دارم، «هَذَا ظَنَّنَا بِکَ» این معرفت ما به تو است، ما در مورد تو اینطور فکر می‌کنیم.
«یَا رَبِّ إِنَّ لَنَا فِیکَ أَمَلا طَوِیلا کَثِیرا» خدایا! امشب من فقط بخشش نمی‌خواهم، من امشب آمده‌ام و می‌گویم دوست دارم امام زمان ارواحنا فداه را ببینم و جزو یاران ایشان باشم و شهید بشوم، من می‌خواهم در بهشت کنارِ خانه‌ی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها باشم. درست است که نعمت‌های بهشت تو را نمی‌فهمم، ولی به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه قسم یاد می‌کنم که اگر قرار باشد ما را کنار امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نبری، نعمت‌های بهشتی برای ما جذّابیت ندارد…
«یَا رَبِّ إِنَّ لَنَا فِیکَ أَمَلا طَوِیلا کَثِیرا إِنَّ لَنَا فِیکَ رَجَاءً عَظِیما» امید من خیلی بیشتر از این حرف‌هاست، من تو را می‌شناسم، «عَصَیْنَاکَ» درست است که غلط کرده‌ام و گناه کرده‌ام ولی «وَ نَحْنُ نَرْجُو أَنْ تَسْتُرَ عَلَیْنَا» تو خدا هستی و باید ببخشی و بپوشانی. توقع دارم که مرا هم ببخشی و هم آبروی مرا نبری، «وَ دَعَوْنَاکَ» آمده‌ام و حاجات خودم را می‌خواهم، «وَ نَحْنُ نَرْجُو أَنْ تَسْتَجِیبَ لَنَا» می‌دانم حاجات مرا می‌دهی، «فَحَقِّقْ رَجَاءَنَا مَوْلانَا» امشب این امید ما را محقق کن، «فَقَدْ عَلِمْنَا مَا نَسْتَوْجِبُ بِأَعْمَالِنَا» ما می‌دانیم چه کسی هستیم…
«إِنْ کُنَّا غَیْرَ مُسْتَوْجِبِینَ لِرَحْمَتِکَ» اگر من کلاه خود را قاضی کنم می‌دانم که من امشب شایستگی رحمت تو را ندارم، اگر فقط به سمت من بود، من می‌دانم که شایسته نیستم ولی «فَأَنْتَ أَهْلٌ أَنْ تَجُودَ عَلَیْنَا» چرا تو نام خودت را جواد گذاشته‌ای؟ تو جواد هستی که به بدبخت‌ها برسی…
«فَإِنَّا مُحْتَاجُونَ إِلَى نَیْلِکَ» من امشب هم که آمده‌ام، گرفتار هستم که آمده‌ام، مرا آنطور تربیت نکرده‌ای که هر شب به درِ خانه‌ی تو بیایم، من کم‌صبر هستم، همین چند جلسه که آمده‌ام توقع دارم دست مرا پُر کنی، مابقی امور هم باید تو درست کنی، اصلاً چرا تو کاری نکردی که من سحرهای دیگر هم بیایم؟
«تَتَحَبَّبُ إِلَیْنَا بِالنِّعَمِ» مدام تو شروع کردی، با نعمت‌های خودت پیام محبّت دادی، مادر و پدر مهربان به من عطا کردی، حبّ اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین به من عطا کردی…
«وَ نُعَارِضُکَ بِالذُّنُوبِ» من هم در جواب این خوبی‌ها مدام گناه کردم، «خَیْرُکَ إِلَیْنَا نَازِلٌ» مدام از تو به ما خیر رسید «وَ شَرُّنَا إِلَیْکَ صَاعِدٌ» و من مدام نافرمانی کردم، «وَ لَمْ یَزَلْ وَ لا یَزَالُ مَلَکٌ کَرِیمٌ یَأْتِیکَ [عَنَّا] بِعَمَلٍ قَبِیحٍ» مأمور گناهان من دائم و لحظه به لحظه از طرف من قبائح به سمت تو فرستاد، «فَلا یَمْنَعُکَ ذَلِکَ مِنْ أَنْ تَحُوطَنَا بِنِعَمِکَ وَ تَتَفَضَّلَ عَلَیْنَا بِآلائِکَ» اما تو کوتاهی نکردی، «فَسُبْحَانَکَ مَا أَحْلَمَکَ وَ أَعْظَمَکَ وَ أَکْرَمَکَ مُبْدِئاً وَ مُعِیداً» چقدر بردبار هستی…
خدایا! ما همان بیچاره‌هایی هستیم که حتّی الآن هم که محتاج هستیم نمی‌توانیم خوب ادای بیچاره‌ها را دربیاوریم.
روضه و توسّل به امام حسین علیه السلام
امشب فکر کردم و دیدم که شبِ آخرِ این بحث‌هاست، کاری با ما کرده‌ای که، آنقدر غرق هستیم… نمی‌توانم حرف بزنم، انسان باید برای یک جمله از این دعاها بیهوش شود…
برای اینکه هیچ راه چاره‌ای نداشتم، دیدم خودت کاری کرده‌ای که ما هرجا کمی و کاستی داریم، امام حسین علیه السلام را به میان می‌آوریم، ان شاء الله او دست ما را بگیرد و شفاعت کند…
حسین جان! وقتی ما قصه‌ی حرّ را می‌خوانیم خیلی به تو امیدوار می‌شویم…
امام حسین علیه السلام شخصی را به خیمه‌ی عبیدالله حرّ جُعفی فرستاد و او بی‌ادبی کرد، سپس خود حضرت با حضرت علی اکبر علیه السلام رفتند، مجدداً او بی‌ادبی کرد…
اگر کسی نداند فکر می‌کند امام حسین علیه السلام لحظه‌ای که شکست ظاهری خورد با خدای متعال اینطور صحبت کرد، اما ائمه‌ی ما در خیلی از سحرها این دعا را می‌خواندند، این من هستم که وقتی گیر کنم به درِ خانه‌ی خدا می‌روم، آن بزرگواران در اوج نعمت مانند اوج بلا هستند، برای همین دعای حضرت زین العابدین صلوات الله علیه را می‌خوانم که با دعای امام حسین علیه الصلاه والسلام روز عاشورا در قتلگاه خوانده‌اند مقایسه کنید، خواهید دید که بیش از نود درصد مشترک است.
انسان فکر می‌کند تا زمانی که جمعیتی دور او هستند، پول دارد، لشگر دارد، عزیزهای او سالم هستند، خدا او را اکرام کرده است، «وَأَمَّا إِذَا مَا ابتَلَیهُ فَقَدَرَ عَلَیهِ رِزقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهَنَ»،[۱۷] وقتی زندگی او بهم بخورد می‌گوید خدا به من اهانت کرد…
راوی می‌گوید دیگر بدترین حالت ممکن این بود که فرزندان او را یک به یک کشتند، خود حضرت هم آن‌ها را به خیمه‌ی دارالحرب بردند، اصلاً نتوانست حضرت اباالفضل العباس علیه السلام را برگرداند، بعد به وسط میدان رفت، بعد افتاد، در قتلگاه قرار گرفت، چند مرتبه سعی کرد صورت مبارک خود را از روی خاک بلند کند، دوباره برگشت… راوی می‌گوید فکر کردم که الآن می‌خواهد گله کند، رفتم تا ببینم چه می‌گوید…
راوی می‌گوید جلو رفتم و دیدم این دعا را می‌خواند…
حضرت زین العابدین صلوات الله علیه هم این دعا را می‌خواندند، این دعای اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است، این دعا مهم هست، رفتار اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین چه در اوج بلا و چه در اوج نعمت با خدای متعال بدهکارانه است.
من دعای امام سجّاد علیه السلام را می‌خوانم، این دعا از حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه هم هست.
برای این بود که این دعا را انتخاب کردم که من عرضه‌ی مناجات کردن ندارم، شاید با یادِ مصیبت حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه نگاهی به ما کنند…
راوی می‌گوید جلو رفتم و دیدم صورت حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه روی خاک است و حضرت نمی‌تواند صورت خود را بلند کند، در حال زمزمه کردن بود، فکر کردم در حال نفرین کردن است، اما دیدم می‌گوید: «اللّهُمَّ أَنْتَ مُتَعالِی المَکانِ عَظِیمُ الجَبَروتِ»،[۱۸] چه کسی می‌تواند به الوهیت تو خدشه کند؟ «شَدِیدُ المِحال» قدرت به دست تو است، «عَظِیمُ الْکِبْرِیَاءِ» کبریایی تو عظمت دارد، «قَادِرٌ قَاهِرٌ» تو قادر هستی، «قَرِیبُ الرَّحْمَهِ» من خودم را به رحمت تو نزدیک می‌بینم، «صَادِقُ الْوَعْدِ» هرچه وعده دادی عمل کردی، «وَفِیُّ الْعَهْدِ» به هر عهدی که بستی وفا کردی، «قَرِیبٌ مُجِیبٌ» هم نزدیک هستی و هم جواب می‌دهی، «سَامِعُ الدُّعَاءِ» می‌شنوی من چه می‌گویم، شأن تو أجل است که با من حرف بزنی، «قَابِلُ التَّوْبَهِ مُحْصٍ لِمَا خَلَقْتَ» اینطور نیست که مرا بخاطر بندگان زیاد دیگری که داری فراموش کنی، (همانقدر که خدای حسین بن علی با همه‌ی التفات هستی، خدای من هم هستی)، «قَادِرٌ عَلَى مَا أَرَدْتَ» اگر بخواهی کاری کنی نیازی به کمک نداری، «مُدْرِکٌ مَنْ طَلَبْتَ» می‌توانی هر کسی را در هر جایی که بخواهی طلب کنی، «رَازِقٌ مَنْ خَلَقْتَ» روزی به دست تو است، «شَکُورٌ إِنْ شُکِرْتَ» اگر تشکر کنند تو بیشتر می‌بخشی، «ذَاکِرٌ إِنْ ذُکِرْتَ» تو کسی را فراموش نمی‌کنی، «فَأَسْأَلُکَ یَا إِلَهِی مُحْتَاجاً» الآن خیلی به تو نیاز دارم، «وَ أَرْغَبُ إِلَیْکَ فَقِیراً» با همه‌ی فقر خود به تو رو کرده‌ام، «وَ أَبْکِی إِلَیْکَ مَکْرُوباً» با دلِ شکسته صدایت می‌زنم…
اینجا در متن منسوب به امام زمان ارواحنا فداه دارد که «تُدیرُ طَرْفاً خَفِیّاً إِلى رَحْلِکَ وَ بَیْتِک» با گوشه‌ی چشم…
«أَتَضَرَّعُ إِلَیْکَ خَائِفاً» فقط از تو می‌ترسم، «وَ أَبْکِی إِلَیْکَ مَکْرُوباً» دلم را شکسته‌اند ولی من به تو گریه می‌کنم، «وَ أَرْجُوکَ نَاصِراً» نصرت خودت را از من برندار، «وَ أَسْتَغْفِرُکَ ضَعِیفاً» من ناتوان هستم، «وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ مُحْتَسِباً» تمام توجّه من به تو است…
«إِلَهِی ضَعُفْتُ فَلَا قُوَّهَ لِی» دیگر توان ندارم… «وَ عَجَزْتُ فَلَا حَوْلَ لِی»…
روضه‌ی خودم را هم همینجا قرار می‌دهم، انسان غریق به هر جایی که بتواند چنگ می‌کشد، یا رحمه الله الواسعه…
وقتی تنهای تنها شد، فقط یک دغدغه داشت، وظیفه‌ی حضرت دفاع از ناموسِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است، حتّی آنجایی هم که اعتراض کرد که «تا زمانی که من زنده هستم به خیمه‌ها حمله نکنید»، برای این بود که تا جایی که می‌تواند از ناموس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دفاع کند…
وقتی تنهای تنها شد، دغدغه‌ی خود را در وسط میدان به زبان آورد، «هَلْ مِنْ ذَابٍّ یَذُبُّ عَنْ حَرَمِ رَسُولِ اللَّهِ»…
بالاخره حضرت یک مرتبه تجربه‌ی تلخِ کوچه را داشتند… با برادر خود امام حسن مجتبی صلوات الله علیه در شرایطی قرار گرفته بودند که نمی‌دانستند باید امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را کمک کنند یا حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها را…
حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه صدا زد: «هَلْ مِنْ ذَابٍّ یَذُبُّ عَنْ حَرَمِ رَسُولِ اللَّهِ»… «هَلْ مِنْ مُوَحِّدٍ یَخَافُ اللَّهَ فِینَا هَلْ مِنْ مُغِیثٍ یَرْجُو اللَّه» آیا یک موحد نیست که بداند ما چه کسانی هستیم؟ این‌ها ناموسِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هستند…
دشمن هلهله کرد… گفتند بالاخره او را نگران کردیم…
«ارْتَفَعَتْ أَصْوَاتُ النِّسَاءِ بِالْعَوِیلِ وَالبُکَاء» صدای گریه‌ی بانوان بلند شد…
حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه برگشت…
یا اباعبدالله! شب جمعه است، مادرتان را به فریاد ما برسانید…
حضرت برگشتند و دیدند بانوان گریه می‌کنند، این بانوان را آرام کردند… حضرت بارها رفته بودند و برگشته بودند، این مرتبه‌ی آخر از خیلی از نقاط بدن مبارک حضرت خون می‌جوشید، ولی بچه‌ها و حضرت زینب کبری سلام الله علیها هنوز امید داشتند، چون علامت داشتند و می‌دانستند که هنوز می‌شود آقا را دید، تا اینکه حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه فرمودند: «اِیتینی بِثَوْبٍ عَتیقٍ لا یَرْغَبُ اَحَدٌ فیهِ مِنَ القَوْمِ اَجْعَلْهُ تَحْتَ ثِیابی لِئَلاَّ اُجَرَّدَ مِنْهُ بَعْدَ قَتلی»… لباس کهنه‌ای به من بده که کسی به آن طمع نکند، دوست ندارم مرا برهنه کنند…
این اسم رمز بود، همه آمدند و دور حضرت را گرفتند، سکینه خاتون شروع کرد به جیغ زدن، حضرت او را به سینه‌ی مبارک خود چسباند و فرمود: «لَا تُحْرِقِی قَلْبِی بِدَمْعِکِ حَسْرَهً مَا دَامَ مِنِّی الرُّوحُ فِی جُثْمَانِی» دخترم! اینطور مانند یتیم‌ها مقابل چشم من گریه نکن، تا من زده هستم اینطور گریه نکن…
اما وصیت می‌کنم که بعد از من اجازه نده عمّه تنها به قتلگاه بیاید… «وَ إِذَا قُتِلْتُ فَأَنْتِ أَوْلَى بِالَّذِی تَأْتِینَهُ یَا خَیْرَهَ النِّسْوَان»…
دخترها را جمع کرد، آن‌ها را یک به یک نگاه کرد، تا آخرِ عمرِ همه‌ی بانوان را دید، بعد فرمودند: ای دختران پیامبر! خودتان را برای بلا آماده کنید، خدا نگهدار شما باشد…
بانوان شروع کردند به گریه کردن، حضرت فرمودند: یک تقاضا هم دارم، نمی‌خواهم دشمنان گریه‌ی شما را ببینند، حداقل تا زمانی که من زنده هستم به داخل خیمه‌ها بروید… این بانوان اعتراض نکردند و یک به یک به خیمه‌ها رفتند و از شکافِ پرده‌ی خیمه‌ها نگاه می‌کردند… خدا می‌داند که به این‌ها چه گذشت…
از اینجا منسوب به امام زمان ارواحنا فداه است که حضرت اینطور روضه خوانده‌اند، تا دیدند اسب همهمه‌کنان می‌آید، «فَلَمّا رَأینَ النِّّساءَ جَوادَکَ مَخزِیاً» دیدند اسب در حال آمدن است ولی همه چیز این اسب بهم ریخته است، «وَ نَظَرنَ سرَجَکَ عَلَیهِ مَلوِیّاً» دیدند زین واژگون شده است، فهمیدند چه شده است، «خَرجنَ مِن الخُدُورِ» همه از خیمه‌ها بیرون دویدند، «لِلوُجُوهِ لَاطِمَات» به صورت می‌زدند، با سرعت به سمت قتلگاه می‌دویدند، همینکه می‌دویدند دیدند «وَالشّمرُ جَالِسٌ»…
مراسم قرآن به سر
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ ذُو الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ مِنْ جَمِیعِ ظُلْمِی وَ جُرْمِی وَ إسْرَافِی عَلَی نََفْسِی وَ أتُوبُ إلَیْه، إلَهِی ألْعَفْو… یَا کَرِیمُ یَا رَبّ… یَا أرْحَمَ الرَّاحِمِینْ… یَا إلَهَ الْعَاصِینْ… یَا صَاحِبَ الزَّمَان…
قرآن‌ها را مقابل صورت قرار می‌گیریم، «اللّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِکِتابِکَ الْمُنْزَلِ وَمَا فِیهِ وَفِیهِ اسْمُکَ الْأَکْبَرُ وَأَسْماؤُکَ الْحُسْنى وَمَا یُخافُ وَیُرْجى أَنْ تَجْعَلَنِى مِنْ عُتَقائِکَ مِنَ النّارِ».
اگر حاجتی دارید با حضرت درمیان بگذارید.
قرآن‌ها را روی سرمان می‌گذاریم.
«اللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَبِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَبِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِیهِ وَبِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ فَلَا أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ». ده مرتبه «بِکَ یَا اللّهُ» و ده مرتبه «بِمُحَمَّدٍ» و ده مرتبه «بِعَلِیٍّ» و ده مرتبه «بِفَاطِمَهَ» و ده مرتبه «بِالْحَسَنِ» و ده مرتبه «بِالْحُسَیْنِ» و ده مرتبه «بِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ» و ده مرتبه «بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ» و ده مرتبه «بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ» و ده مرتبه «بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ» و ده مرتبه «بِعَلِیِّ بْنِ مُوسَى» و ده مرتبه «بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ» و ده مرتبه «بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ» و ده مرتبه «بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ» و ده مرتبه «بِالْحُجَّهِ».
امشب یکی از افضلِ قُرُبات سلام بر حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه است:
«اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللهِ، وَعَلَى الاَْرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِنآئِکَ، عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللهِ اَبَداً ما بَقیتُ وَبَقِىَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ، وَلا جَعَلَهُ اللهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ، اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ، وَعَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ، وَعَلى اَوْلادِ الْحُسَیْنِ، وَعَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ».
[۱]– سوره مبارکه غافر، آیه ۴۴٫
[۲]– سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸٫
[۳]– الصّحیفه السّجّادیّه، ص ۹۸٫
[۴] سوره مبارکه حجر، آیه ۴۹
[۵] سوره مبارکه شوری، آیه ۲۵ (وَهُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبَادِهِ وَیَعْفُو عَنِ السَّیِّئَاتِ وَیَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ)
[۶] صلوات شعبانیه
[۷] دعای ندبه
[۸] زیارت جامعه کبیره
[۹] مناجات شعبانیه
[۱۰] مناجات شعبانیه
[۱۱] دعای کمیل
[۱۲] سوره مبارکه حجر، آیه ۴۹
[۱۳] سوره مبارکه اسراء، آیه ۶۵
[۱۴] سوره مبارکه ص، آیه ۸۲ (قالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ)
[۱۵] سوره مبارکه ص، آیه ۸۳ «إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ»
[۱۶] سوره مبارکه زمر، آیه ۵۳ (قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ)
[۱۷] سوره مبارکه فجر، آیه ۱۶
[۱۸] إقبال الأعمال – ط القدیمه ، جلد ۱ ، صفحات ۱۶۷ تا ۱۶۹ (و إن قویت على ذلک فاعمل علیه و اغتنم أیها العبد المیت الفانی ما یبلغ اجتهادک إلیه فإن سم الفناء یسری فی الأعضاء مذ خرجت إلى دار الفناء و آخره هجوم الممات و انقطاع الأعمال الصالحات و أن تصیر من جمله القبور الدارسات المهجورات فبادر إلى السعادات الدائمات فصل ما تقدم ذکره من العشرین رکعه و أدعیتها [بأدعیتها] و سبح تسبیح الزهراء ع بین کل رکعتین من جمیع الرکعات ثم قم فصل الثمانین رکعه الباقیات فتصلی رکعتین و تقول. یَا حَسَنَ الْبَلَاءِ عِنْدِی یَا قَدِیمَ الْعَفْوِ عَنِّی یَا مَنْ لَا غِنَى بِشَیْ‌ءٍ [لِشَیْ‌ءٍ] عَنْهُ یَا مَنْ لَا بُدَّ لِشَیْ‌ءٍ مِنْهُ یَا مَنْ مَرَدُّ کُلِّ شَیْ‌ءٍ إِلَیْهِ یَا مَنْ مَصِیرُ کُلِّ شَیْ‌ءٍ إِلَیْهِ تَوَلَّنِی سَیِّدِی وَ لَا تُوَلِّ أَمْرِی شِرَارَ خَلْقِکَ أَنْتَ خَالِقِی وَ رَازِقِی یَا مَوْلَایَ فَلَا تُضَیِّعْنِی ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِی مِنْ أَوْفَرِ عِبَادِکَ نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ أَنْزَلْتَهُ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ أَوْ أَنْتَ مُنْزِلُهُ مِنْ نُورٍ تَهْدِی بِهِ أَوْ رَحْمَهٍ تَنْشُرُهَا وَ مِنْ رِزْقٍ تَبْسُطُهُ وَ مِنْ ضُرٍّ تَکْشِفُهُ وَ مِنْ بَلَاءٍ تَرْفَعُهُ وَ مِنْ سُوءٍ تَدْفَعُهُ وَ مِنْ فِتْنَهٍ تَصْرِفُهَا وَ اکْتُبْ لِی مَا کَتَبْتَ لِأَوْلِیَائِکَ الصَّالِحِینَ الَّذِینَ اسْتَوْجَبُوا مِنْکَ الثَّوَابَ وَ أَمِنُوا بِرِضَاکَ عَنْهُمْ مِنْکَ الْعَذَابَ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ اغْفِرْ لِی ذَنْبِی وَ بَارِکْ لِی فِی کَسْبِی وَ قَنِّعْنِی بِمَا رَزَقْتَنِی وَ لَا تَفْتِنِّی بِمَا زَوَیْتَ عَنِّی ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ- اللَّهُمَّ إِلَیْکَ نَصَبْتُ [نُصِبَتْ] یَدِی وَ فِیمَا عِنْدَکَ عَظُمَتْ رَغْبَتِی فَاقْبَلْ یَا سَیِّدِی [وَ مَوْلَایَ] تَوْبَتِی [قُرْبَتِی] وَ ارْحَمْ ضَعْفِی وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ اجْعَلْ لِی فِی کُلِّ خَیْرٍ نَصِیباً وَ إِلَى کُلِّ خَیْرٍ سَبِیلًا اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْکِبْرِ وَ مَوَاقِفِ الْخِزْیِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِی وَ اعْصِمْنِی فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِی وَ أَوْرِدْ [وَ ارْدُدْ] عَلَیَّ أَسْبَابَ طَاعَتِکَ وَ اسْتَعْمِلْنِی بِهَا وَ اصْرِفْ عَنِّی أَسْبَابَ مَعْصِیَتِکَ وَ حُلْ بَیْنِی وَ بَیْنَهَا وَ اجْعَلْنِی وَ أَهْلِی وَ وُلْدِی [وَ وَلَدِی] وَ مَالِی فِی وَدَائِعِکَ الَّتِی لَا تَضِیعُ وَ اعْصِمْنِی مِنَ النَّارِ وَ اصْرِفْ عَنِّی شَرَّ فَسَقَهِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ وَ شَرَّ فَسَقَهِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ شَرَّ کُلِّ ذِی شَرٍّ وَ شَرَّ کُلِّ ضَعِیفٍ أَوْ شَدِیدٍ مِنْ خَلْقِکَ وَ شَرَّ کُلِّ دَابَّهٍ أَنْتَ آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ أَنْتَ مُتَعَالِی الشَّأْنِ عَظِیمُ الْجَبَرُوتِ شَدِیدُ الْمِحَالِ عَظِیمُ الْکِبْرِیَاءِ قَادِرٌ قَاهِرٌ قَرِیبُ الرَّحْمَهِ صَادِقُ الْوَعْدِ وَفِیُّ الْعَهْدِ قَرِیبٌ مُجِیبٌ سَامِعُ الدُّعَاءِ قَابِلُ التَّوْبَهِ مُحْصٍ لِمَا خَلَقْتَ قَادِرٌ عَلَى مَا أَرَدْتَ مُدْرِکٌ مَنْ طَلَبْتَ رَازِقٌ مَنْ خَلَقْتَ شَکُورٌ إِنْ شُکِرْتَ ذَاکِرٌ إِنْ ذُکِرْتَ فَأَسْأَلُکَ یَا إِلَهِی مُحْتَاجاً وَ أَرْغَبُ إِلَیْکَ فَقِیراً وَ أَتَضَرَّعُ [مُتَضَرِّعاً] إِلَیْکَ خَائِفاً وَ أَبْکِی إِلَیْکَ مَکْرُوباً وَ أَرْجُوکَ نَاصِراً وَ أَسْتَغْفِرُکَ ضَعِیفاً وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ مُحْتَسِباً وَ أَسْتَرْزِقُکَ مُتَوَسِّعاً وَ أَسْأَلُکَ یَا إِلَهِی أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لِی ذُنُوبِی وَ تَتَقَبَّلَ عَمَلِی وَ تُیَسِّرَ مُنْقَلَبِی وَ تُفَرِّجَ قَلْبِی إِلَهِی أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَدِّقَ ظَنِّی وَ تَعْفُوَ عَنْ خَطِیئَتِی وَ تَعْصِمَنِی مِنَ الْمَعَاصِی إِلَهِی ضَعُفْتُ فَلَا قُوَّهَ لِی وَ عَجَزْتُ فَلَا حَوْلَ لِی إِلَهِی جِئْتُکَ مُسْرِفاً عَلَى نَفْسِی مُقِرّاً بِسُوءِ عَمَلِی قَدْ ذَکَرْتُ غَفْلَتِی وَ أَشْفَقْتُ مِمَّا کَانَ مِنِّی فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْضَ عَنِّی وَ اقْضِ لِی جَمِیعَ حَوَائِجِی مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْعَافِیَهَ مِنْ جَهْدِ الْبَلَاءِ وَ شَمَاتَهِ الْأَعْدَاءِ وَ سُوءِ الْقَضَاءِ وَ دَرَکِ الشَّقَاءِ وَ مِنَ الضَّرَرِ فِی الْمَعِیشَهِ وَ أَنْ تَبْتَلِیَنِی بِبَلَاءٍ لَا طَاقَهَ لِی بِهِ أَوْ تُسَلِّطَ عَلَیَّ طَاغِیاً أَوْ تَهْتِکَ لِی سِتْراً أَوْ تُبْدِیَ لِی عَوْرَهً أَوْ تُحَاسِبَنِی یَوْمَ الْقِیَامَهِ مُقَاصّاً أَحْوَجَ مَا أَکُونُ إِلَى عَفْوِکَ وَ تَجَاوُزِکَ عَنِّی فَأَسْأَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ کَلِمَاتِکَ التَّامَّهِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَنِی مِنْ عُتَقَائِکَ وَ طُلَقَائِکَ مِنَ النَّارِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّهَ وَ اجْعَلْنِی مِنْ سُکَّانِهَا وَ عُمَّارِهَا اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ سَفَعَاتِ النَّارِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ارْزُقْنِی الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ وَ الصِّیَامَ وَ الصَّدَقَهَ لِوَجْهِکَ ثُمَّ تَسْجُدُ وَ تَقُولُ فِی سُجُودِکَ یَا سَامِعَ کُلِّ صَوْتٍ وَ یَا بَارِئَ النُّفُوسِ بَعْدَ الْمَوْتِ وَ یَا مَنْ لَا تَغْشَاهُ الظُّلُمَاتُ وَ یَا مَنْ لَا تَتَشَابَهُ عَلَیْهِ الْأَصْوَاتُ وَ یَا مَنْ لَا یَشْغَلُهُ شَیْ‌ءٌ عَنْ شَیْ‌ءٍ أَعْطِ مُحَمَّداً أَفْضَلَ مَا سَأَلَکَ وَ أَفْضَلَ مَا سَأَلْتُ لَهُ وَ أَفْضَلَ مَا أَنْتَ مَسْئُولٌ لَهُ وَ أَسْأَلُکَ أَنْ تَجْعَلَنِی مِنْ عُتَقَائِکَ وَ طُلَقَائِکَ مِنَ النَّارِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلِ الْعَافِیَهَ شِعَارِی وَ دِثَارِی وَ نَجَاهً لِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ یَوْمَ الْقِیَامَهِ ثُمَّ تُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ وَ تَقُولُ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ رَبُّ الْعَالَمِینَ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ مَلِکُ یَوْمِ الدِّینِ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ مِنْکَ بَدَءَ الْخَلْقُ [بَدْءُ الْخَلْقِ] وَ إِلَیْکَ یَعُودُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ خَالِقُ الْجَنَّهِ وَ النَّارِ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ خَالِقُ الْخَیْرِ وَ الشَّرِّ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ لَمْ تَزَلْ وَ لَا تَزَالُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْوَاحِدُ الْأَحَدُ الصَّمَدُ الَّذِی لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ عالِمُ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَهِ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ [لَکَ] الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى یُسَبِّحُ لَکَ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ أَنْتَ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَ الْکِبْرِیَاءُ رِدَاؤُکَ ثُمَّ تُصَلِّی عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَدْعُو بِمَا أَحْبَبْتَ.)
پاسخ دهید