روز چهارشنبه مورخ ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ و مصادف با روز اول ماه مبارک رمضان، «حجت الاسلام محسنی» مدیریت محترم مدرسه علمیه امام خمینی(ره) تهران در گفتگو با پرتال علوم اسلامی ثقلین به ایراد بیاناتی با موضوع «موانع تربیت نفس از دیدگاه آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام» پرداختند؛ مشروح این جلسه تقدیم حضورتان می گردد.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»
الحَمدُللهِ رَبِّ العَالَمِین وَ صَلَّی الله عَلَی سَیّدِنا وَ نَبیّنَا مُحَمَّدٍ وَ أهلِ بَیتِهِ الطّاهِرین
فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، ماه تجدید قوای معنوی و تمرین بندگی و ماه تمرین پاکیزه زیستن را به شما عزیزان تبریک عرض می کنم. ان شاء الله این ماه مبارک رمضان، ماهی پُر از نور و معنویت و پاکیزگی و ماه درک لیله القدر و نشستن سر سفره ی کریمانه حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه که رمز لیله القدر هستند، باشد.
بحثی که خدمت شما عزیزان بیان خواهیم کرد، راجع به موانع تربیت نفس از دیدگاه آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام می باشد. از دیدگاه قرآن کریم، انسان دارای استعدادهای بسیار زیادی است که باید این استعدادها شکوفا شوند. «إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَهٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِیهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِیعًا بَصِیرًا»[۱]؛ انسان استعدادهای بسیار زیادی دارد که یکی از این استعدادها این است که «إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً»[۲] یعنی این استعداد را دارد که جانشین خداوند در عالم آفرینش باشد؛ می تواند تا ابد جانشین خداوند در علم، جانشین خداوند در قدرت، جانشین خداوند در جاودانگی و خلود باشد اما برای رسیدن به این اهداف باید حرکت کند. انسان باید این استعدادهای بالقوه را شکوفا کند و مسیر شکوفایی این استعدادها، تربیت است. انسان در سیر و سلوک تربیتی از ابتدا تا رسیدن به قلّه که مقصد آن رضوان الهی است، «وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ»[۳] باید مراحلی را طی کند، باید از جای خود برخیزد.
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُمْ بِوَاحِدَهٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ»[۴] باید برای خداوند از جا برخیزید و حرکت کنید. در ادامه هم می فرماید که حرکت کفایت نمی کند، بلکه باید در حرکت سرعت هم بگیرید «سَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَهٍ»[۵]. ذات باری تعالی به این نکته هم اکتفا نمی کنند و می فرمایند: «سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَهٍ»[۶]؛ در این مسیر تربیت سبقت بگیرید.
سپس خداوند متعال می فرماید بعد از اینکه به قلّه رضوان الهی رسیدید، وقت آن رسیده است که برگردید. «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهُ * ارْجِعِی إِلَى رَبِّکِ رَاضِیَهً مَرْضِیَّهً»[۷]؛ دیگر وقتش رسیده است که به سوی خداوند برگردید. «ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِینَ»[۸]؛ حال دیگر در سلامتی و امنیت در بهشت برین در جوار اولیای الهی سکونت گزینید. پس باید حرکت کرد. این حرکت دارای منازلی است؛ دارای مراحلی است؛ دارای ایستگاه هایی در مسیر است و در کنار این مراحل، موانعی نیز دارد که ان شاء الله قصد داریم در این جلسات به این موانع اشاره کنیم زیرا علمای اخلاق و اساتید عرفان نیز فرموده اند که انسان اول باید موانع را بزُداید تا بتواند در مراحل و در منازل حرکت کند تا به آن قلّه ی رضوان الهی نائل شود. ان شاء الله در جلسات بعدی این موانع را مورد بررسی و تبیین قرار خواهیم داد.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
[۱] سوره انسان، آیه ۲
[۲] سوره بقره، آیه ۳۰
[۳] سوره توبه، آیه ۷۲
[۴] سوره سبأ، آیه ۴۶
[۵] سوره آل عمران، آیه ۱۳۳
[۶] سوره حدید، آیه ۲۱
[۷] سوره فجر، آیه ۲۷ و ۲۸
[۸] سوره حجر، آیه ۴۶
پاسخ دهید