برای اینکه بدانیم چکار کنیم تا ما بتوانیم محکم بایستیم؟ خدای متعال چند ده مرتبه اگر شخصی… اینجاهایی که عرض می‌کنم من بیچاره هستم، فقط آیه‌ی قرآن را برای شما می‌خوانم، جای که ما را محکم نگه‌ می‌دارد که پای ما نلغزد که ضرر کنیم… فهمیده‌ایم که حق ولایت است و قصد داریم پای آن بایستیم و نمی‌توانیم، خدای متعال می‌فرماید: نماز! «اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاهِ»[۱]. اگر نمازِ کسی مانند من هنوز نماز نیست یعنی هنوز هیئت کاری را که باید می‌کرده است را نکرده است. دو شاخص نشان می‌دهد که هیئت هیئت هست یا نه، یا اینکه من درست هیئتی شده‌ام یا نه، یکی اینکه باید ارتباط من با قرآن اصلاح بشود و دیگری اینکه باید نماز من اصلاح بشود، اگر نشود یعنی من هنوز در اشتباه هستم، یک جای دیگری رفتم، هنوز به آن جایی که باید برسم نرسیده‌ام.

 

دیگر وای بحال اینکه من هیئت بروم و نماز من قضاء بشود، یا هیئتی‌ هستم و نمازِ من هنوز نماز نیست، یا مرتب نماز نمی‌خوانم، به همان سیّدالشّهداء صلوات الله علیه این هیئت سرکاری است! یک قدم از نصرت سیّدالشّهداء علیه السلام این است که کمی…. کسی که اهل نماز نیست… خودِ من در این‌ها بیچاره هستم، نمازِ من نماز نیست، اینکه جلوی شما اعتراف به بیچارگی می‌کنم شایسته نیست، جز مقابل حضرت حق انسان نباید اعتراف کند… موضوع بحث به اینجا رسیده است و منِ بیچاره باید این چند آیه را بخوانم، و زود هم از آن خواهم گذشت، ولی بدانید اگر کسی هرچه ولایت ولایت کند، آنجایی که شاخصِ آن معلوم است، چون در برابر ولیّ خدا باید خاصع بود و سر خَم کرد و تحمّل کرد، شاخص آن این است که آیا می‌تواند نماز بخواند یا نه؟ آیا می‌تواند درست نماز بخواند یا نه؟ باید این را بخواهد «وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاهِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَهٌ»[۲]، خیلی بیچاره‌ایم، مگر این چهار رکعت چیست که کبیره است، سخت است، بزرگ است «إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِینَ»! اگر قرار بود که آدرس چیزِ دیگری باشد قرآن کریم باید آن آدرس دیگر را می‌داد، وگرنه از خدای رحیم، کریم، حکیم… شأنِ او اجلّ است از اینکه راه سخت را در قرآن بگوید و در جای دیگری راه آسان‌تر را بگوید! چای روضه در سرِ جای خود خوب است ولی اگر این‌ها را نداشته باشد یعنی اشتباه رفته‌ام! وقتی درست است که نمازِ من تغییر کند، اگر نماز من را تغییر ندهد یعنی من غلط رفته‌ام، سرِ کار هستم، چرا این هیئت‌ها ما را تغییر نمی‌دهد؟ چرا زهیر نمی‌سازد؟ آیا نستجیربالله سیّدالشّهداء علیه السلام از کار افتاده است؟ آیا نستجیر بالله دستگاه سیّدالشّهداء علیه السلام خراب شده است؟ آیا ذکری که می‌گوییم اشتباه است؟ یا نه من هیئت می‌روم که لذّت ببرم؟ آن‌هایی که اهل هیئت هستند می‌دانند، آن کسی که اهل هیئت است می‌داند گریه بر سیّدالشّهداء علیه السلام غم آور نیست و بلکه بهجت افزا است، ذکر اهل بیت علیهم السلام لذّت دارد، خیلی بیچارگی است که من بدبخت فقط به همین اکتفاء کنم، این خیلی بیچارگی است، پناه بر خدا.

 

شاخصِ آن هم این است، ما از هر کسی که پرسیدیم… که نگاه می‌کردیم و می‌دیدیم انسان حسابی است این را می‌گفت: اگر این مجالس من را به سمت قرآن و نماز بکشاند انگار راه را می‌روم، وگرنه فراوان است… شاید صدها آیه داریم، من دو سه آیه را فقط برای شما می‌خوانم. حضرت حق می‌فرماید: ای پیغمبر! هر چقدر که تذکّر بدهی به خرجِ اینها نمی‌رود، آدم‌ها پند را نمی‌پذیرند، یا رسول الله! تو دستِ خود را دراز کرده‌ای که آن‌ها بگیرند ولی نمی‌گیرند و دستِ خود را عقب می‌کشند. حق به گوشِ چه کسانی می‌رود؟ چه کسانی حق را می‌شنوند و باور می‌کنند و پای آن می‌ایستند؟ چه کسانی استقامت می‌ورزند؟ چه کسانی؟ هجدهمین آیه سوره مبارکه فاطر می‌فرماید: «إِنَّمَا»[۳] فقط این‌ها «تُنْذِرُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَیْبِ» کسانی که با اینکه خدای متعال را نمی‌بینند نسبت به خدا پروا دارند، «وَأَقَامُوا الصَّلَاهَ»… بقیّه تعطیل هستند، کارِ بقیّه فیلم است.

 

ما مدام از جناب زهیر می‌گوییم، می‌گوییم جناب زهیر سلام الله علیه اگر هم عثمانی بود اشکال اعتقادی داشت و… بعد می‌گوییم آمد و امام حسین علیه السلام او را یک نگاه کردند، اینطور خیلی به جناب زهیر سلام الله علیه ظلم می‌کنیم! پس چرا امام حسین علیه السلام مابقی را نگاه نکردند؟ دیگر این را نمی‌گوییم که وقتی جناب زهیر سلام الله علیه حق را فهمیدند توبه کردند، صبح عاشورا سیّدالشّهداء علیه السلام فرمودند هر کسی اموالِ مردم مخلوط به مالِ اوست برود، جناب زهیر سلام الله علیه نرفتند، یعنی جناب زهیر سلام الله علیه اگر مشکل اعتقادی داشتند مال مردم خور نبودند! نفسِ خبیثِ من مرا به دنبال میانبر می‌برد، دیشب هم عرض کردم این مجالس سیّدالشّهداء علیه السلام را فقط مجالس سیّدالشّهداء علیه السلام می‌تواند خراب کند، این مجالس خیلی عظیم الشّأن است، این مجالس الماس است، جز الماس نمی‌تواند بِبُرَد، شیطان لعنت الله علیه برای اینکه این مجالس را از کارکرد بیندازد آن را از مفهوم تُهی می‌کند، که مثلاً من بین نماز و هیئت، یا بین هیئت و یک واجب دیگر… این‌ها با یکدیگر تعارض ندارند، خدای متعال می‌فرماید: حرف را قبول نمی‌کنند جز کسانی که در جایی هم که خدای متعال را نمی‌بینند نسبت به او خشیّت دارند و پروا می‌کنند و نماز اقامه می‌کنند؛ لذا وقتی دعا می‌کنیم و حاجات دنیایی می‌خواهیم از حضرت نماز هم بخواهیم، بخواهیم که به ما کمک کند.

 

در سوره‌ی مبارکه حضرت مریم سلام الله علیها آیاتی داریم که خدای متعال در آن آیات خیلی صریح پیرامون اهمیّت مسئله‌ی نماز صحبت کرده است که خیلی عجیب است؛ خدای متعال درباره‌ی انبیاء خود صحبت می‌کند، مثلاً «وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ إِدْرِیسَ إِنَّهُ کَانَ صِدِّیقًا نَّبِیًّا * وَرَفَعْنَاهُ مَکَانًا عَلِیًّا»[۴]، قبل از آن هم در سوره مبارکه حضرت مریم سلام الله علیها انبیاء گذشته را یاد می‌کند، این پیغمبر اینطور بود، این پیغمبر اینطور بود، این پیغمبر اینطور بود، بعد حضرت حق در آیه ۵۸ جمع‌بندی می‌کند و می‌فرماید: «أُولَٰئِکَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ مِن ذُرِّیَّهِ آدَمَ»[۵]، این‌ها کسانی هستند که خدای متعال از فرزندان آدم به آن‌ها نعمت داده است، به بقیّه هم آب و دانه داده است، آن نعمتی که به آن‌ها داده است را به دیگران نداده است، «وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ» و آن‌هایی که با حضرت نوح علیه السلام در آن ماجرای کشتی نجات پیدا کردند، «وَمِن ذُرِّیَّهِ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْرَائِیلَ» یعنی حضرت یعقوب علیه السلام، «وَمِمَّنْ هَدَیْنَا وَاجْتَبَیْنَا» از آن‌هایی که هدایت کرده‌ایم و آن‌ها را برگزیده‌ایم، بعد می‌فرماید همه‌ی این‌ها یک ویژگی داشتند «إِذَا تُتْلَىٰ عَلَیْهِمْ آیَاتُ الرَّحْمَٰنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُکِیًّا» این‌ها وقتی آیات خدا را می‌شنیدند اهل سجده بودند.

 

هر پیغمبری اوصافِ خاصِّ خود را دارد و ممکن است بعضی از اوصاف برخی پیامبران را پیامبران دیگر نداشته باشند و اوصافِ دیگری داشته باشند، مشترک این است که این‌ها در برابر آیات خدای متعال اهل سجده بودند. بیچاره‌ها چه کسانی بودند؟ در آیه‌ی ۵۹ می‌فرماید: «فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاهَ»[۶]، بعد از این‌ها یک عدّه‌ای آمدند که نماز را ضایع کردند، «وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ» شهوت‌ران بودند، «فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا» این‌ها گمراه شدند؛ خیلی صریح صحبت می‌کند، می‌بینید که ملاک را نماز قرار می‌دهد، نماز شاخص خیلی مهمّی است، مثلِ کسی که بیماری پوستی می‌گیرد و از روی ظاهر هم می‌فهمد که بیمار شده است و خود را به دکتر نشان می‌دهد، اگر نمازِ من نماز نیست باید خود را به دکتر نشان بدهم! من شصت روز سیاه پوشیده‌ام و گریه کرده‌ام اما هنوز در نماز من مشکل است؟! حضرت حق خیلی صریح می‌فرماید: همه‌ی این انبیاء در برابر آیات خدا سجده کردند و آن‌های دیگر نماز را ضایع کردند و گمراه شدند!

 

حتّی در جای دیگری می‌فرماید: آیا کسانی را که دین را تکذیب کرده‌اند را دیده‌اید؟ دروغ می‌گویند دین‌دار هستیم، یکی از علائمِ آن‌ها این است که نستجیربالله نمازشان نماز نیست. بحث این است که ثبات قدم پیدا کنیم، حضرت حق می‌فرماید: این نماز است که از فحشاء و منکر حفظ می‌کند؛ و صدها آیه و روایت که در این زمینه داریم. ان شاء الله خدای متعال برای شما روزی کند که یک انسان حسابی روی این منبر در یک زمانی در جلسه‌ی هیئت حضرت عبدالله بن الحسن علیه السلام یک دهه راجع به نماز صحبت کند، دعا کنید ان شاء الله نمازِ من هم نماز شود. برای ثبات قدم دیگر چکار کنیم؟ مرحله‌ی بعد کار جهادی است، این‌ها از آیاتِ قرآنی است، حتّی لفظِ آن را هم از قرآن گرفته‌اند.


[۱] سوره مبارکه بقره، آیه ۱۵۳ (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ)

[۲] سوره مبارکه بقره، آیه ۴۵ (وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاهِ ۚ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَهٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِینَ)

[۳] سوره مبارکه فاطر، آیه ۱۸ (وَلَا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۚ وَإِنْ تَدْعُ مُثْقَلَهٌ إِلَىٰ حِمْلِهَا لَا یُحْمَلْ مِنْهُ شَیْءٌ وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۗ إِنَّمَا تُنْذِرُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَیْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاهَ ۚ وَمَنْ تَزَکَّىٰ فَإِنَّمَا یَتَزَکَّىٰ لِنَفْسِهِ ۚ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِیرُ)

[۴] سوره مبارکه مریم، آیه ۵۶ و ۵۷

[۵] سوره مبارکه مریم، آیه ۵۸ (أُولَٰئِکَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ مِن ذُرِّیَّهِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِن ذُرِّیَّهِ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْرَائِیلَ وَمِمَّنْ هَدَیْنَا وَاجْتَبَیْنَا ۚ إِذَا تُتْلَىٰ عَلَیْهِمْ آیَاتُ الرَّحْمَٰنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُکِیًّا)

[۶] سوره مبارکه مریم، آیه ۵۹ (فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاهَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ ۖ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا)