یکی از اخباری که شیعیان از آن برای اثبات هجوم اصحاب سقیفه به خانهی حضرت زهرا سلام الله علیها استفاده میکنند، خبری است که در کتابهای متعدد تاریخی و روایی نقل شده که در آن خلیفهی اول در آخرین روزهای زندگی خود از چند چیز از جمله هجوم به خانهی حضرت زهرا سلام الله علیها اظهار پشیمانی نمود. اما از آنجایی که همواره در طول تاریخ افرادی وجود داشتهاند که در صدد کتمان حقایق تاریخی بودند، این خبر مورد تحریف جزئی یا کلی قرار گرفته است.
ابو عبید قاسم بن سلام عالم قرن دوم و سوم هجری با عبارت : “لا أرید ذکرها” از نقل این اظهار پشیمانی خودداری میکند.
محقق کتاب “الأحادیث المختاره” نیز عبارت را دقیق ثبت نکرده است.
#ویژه_محققان
🤔 پشیمانی پُر دردسر
🔷 در منابع بسیاری از کتب حدیثی و تاریخی، خبری نقل شده که در آن خلیفهی اوّل در آخرین لحظات عمر خویش، از هجوم به خانهی حضرت زهرا سلام الله علیها اظهار پشیمانی و ندامت نموده است.
🔶 طبعا این نقل به مذاق بسیاری خوش نیامده و سعی کردهاند به گونهای آن را انکار نموده و متنش را تغییر دهند.
🔆 بخش اصلی متن مورد نظر این است:
…فَوَدِدْتُ أَنِّی لَمْ أَکُنْ کَشَفْتُ بَیْتَ فَاطِمَهَ وَتَرَکْتُهُ، وَإنْ أغْلِقَ عَلَیّ الْحَرْب
ای کاش دستور هجوم به خانهی فاطمه را نمیدادم هر چند اگر آنها درِ خانه را به عنوان مرکز جنگی بر روی من بسته بودند.
(در برخی مصادر به جای “أغلق”، “أغلقوه” یا “غلقوه” _از همان ماده غ ل ق_ ثبت شده است که در معنا تفاوت چندانی ندارد، همینطور تغییر برخی کلمات یا خوانش آنها مثل “عَلِیٌّ، علَیَّ، عَلَی” ، “أن،إن” تأثیر قابل ملاحظهای در معنا ندارد)
📚 برخی از بزرگان غیر شیعه مانند ابن زنجویه (تصویر ۲) ، طبری (تصویر ۲) ، ابن عبد ربّه (تصویر ۳)، طبرانی (تصویر ۴)، ابن عساکر (تصویر ۵)، ضیاء مقدسی (تصویر۶) و … این خبر را نقل کرده و برخی مانند ضیاء مقدسی این خبر را معتبر دانستهاند. (تصویر ۶)
(البته یکی از دلقکهای وهابی اخیراً در یکی از شبکههای ماهوارهای سعی کرده نظر “ضیاء مقدسی” را وارونهنمایی کند.)
هرچند “ابو عبید” در تحریفی آشکار با نوشتن عبارت “نمیخواهم آن را نقل کنم!” ، ماجرای پشیمانی از هجوم را ذکر نمیکند! (تصویر ۷)
برخی نیز به عادت معهود سعی در جا به جایی الفاظ خبر داشتهاند. مثلا “دکتر عبد الملک دهیش” محقق کتاب “الأحادیث المختاره” که سابقهی خوبی هم در امانت علمی ندارد (تصویر ۱۰)، کلمهی “أغلق” را “أعلق” ضبط کرده است!! (تصویر ۶)
در حالی که:
۱. “أعلق” معنای مشخصی افاده نمیکند.
۲. “مقدسی” همچون “ابن عساکر” این خبر را از “طبرانی” نقل کرده که طبعا سندش نیز با او مشترک است. در حالی که هم “طبرانی” و هم “ابن عساکر” آن را “أغلق” نگاشتهاند. (تصاویر ۴،۵)
۳. ابن زنجویه، طبری و ابن عبد ربه نیز آن را از ریشهی “غلق” ثبت کردهاند نه “علق” ! (تصاویر ۲،۳)
۴. در نسخهی کتاب “تاریخ الإسلام” که به خطّ خود نویسنده یعنی “شمس الدین ذهبی” دانشمند نامآشنا در کتابخانهی (ایاصوفیا – ترکیه به شماره ۳۰۰۵) نگهداری میگردد، “أغلق” نگاشته شده است.(تصویر ۸)
۵. در تنها نسخه از کتاب “ضیاء مقدسی” نیز که پسر برادرش کتابت نموده است ، این کلمه به گونهای است که گویی نقطه “غ” کمی کشیده شده است.(تصویر ۹)
۶ . همانطور که گفته شد “ضیاء مقدسی” همچون “ابن عساکر” این روایت را از “طبرانی” نقل کرده و به نظر میرسد در اینجا “دکتر دهیش” محقق کتاب “الأحادیث المختاره” برای انحراف ذهن مخاطب کلمهی “أغلق” را “أعلق” درج کرده است. علاوه بر اینکه “أعلق” در این عبارت فاقد معنا است، اگر “دهیش” به این دو کتاب و کتابهای دیگری که این خبر را نقل کردهاند، رجوع میکرد عبارت صحیح را درج مینمود. البته نباید فراموش کرد که در نسخهی خطی نیز کلمه به گونهای است که گویی نقطه “غ” کمی کشیده شده است. (تصویر ۹)
✂️ جالب اینجاست که “دکتر دهیش” سابقهی یک تحریف آشکار نیز دارد؛ او کتاب «المستوعب» تألیف «نصیرالدین حنبلی» از فقهای حنبلی مذهب قرن ۶ و ۷ هـ ق را تصحیح نموده است. «نصیرالدین حنبلی» در ذیل بیان احکام و مناسک حج، در بابی با عنوان «باب زیاره قبر الرسول صلّی الله علیه و آله و سلم» به پیامبر استغاثه مینماید و چنین میگوید:
«خداوندا ! من با حالت پشیمانی و استغفار به سوی “پیامبرت” آمدهام، پس از تو تقاضا دارم که مرا مورد مغفرت خود قرار دهی، همانگونه که کسانی را که در زمان حیات پیامبر«صلی الله علیه و آله وسلم» خدمت ایشان میرسیدند و تقاضای استغفار می کردند را میبخشیدی.
«…وإنّی قد أتَـیتُ “نَـبِـیَّـکَ” تائباً مستغفراً ، فَأسألُکَ أن توجِبَ لی المَغفِرَهَ کما أوجَبـتَها لمَن أتاه فی حَیـاته.»
😳 اما آقای “دهیش” ، با وجود اینکه از نسخهی خطی کتابخانهی ظاهریه استفاده نموده، ولی عبارت «اللهمّ… إنّی أتیت “نـبـیّـک” تائباً مستغفراً» را به «الّلهمّ…إنّی قد أتیتُکَ تائباً مستغفراً» تحریف نموده است تا واسطه شدن رسول خدا «صلی الله علیه و آله و سلّم» را کتمان کند ! (تصویر ۱۰)
پاسخ دهید