ما فهمیده‌ایم که حق چیست و تواصی به حق هم این اندازه مهم است که ضرر نکنیم، تواصی به حق تجارت بزرگی است که حدود هشت شب با یکدیگر گفتگو کردیم، من چکار کنم که ثبات قدم داشته باشم و پای کار بایستم. یکی از راه‌ها کار جهادی است، کار جهادی چیست؟ وقتی شما سر کار می‌روید برای خود اتاقی می‌سازید و یک میزی دارید و از کار خود توقّعاتی دارید، چون می‌پرسند توقّعاتِ شغلیِ شما چیست؟ بیمه داشته باشید و …. اما در کار جهادی اینگونه است که انسان خود را در آن کار نگاه نمی‌کند، ارزان‌تر می‌سازد، منافع شخص خود را نمی‌بیند، بیشتر به هدف توجّه می‌کند، مثلاً بروکراسیِ اداریِ آن کم است، سرعت عمل در آن بالاست، مثلاین کارهایی که می‌کنند. مثلاً شما فرض کنید که اگر بخواهید یک خانه در تهران بسازید باید به شهرداری بروید و بیایید و چقدر هم تشریفات دارد، باید ببینید که آیا نمای آن سنگ باشد یا خیر، حالا سنگِ آن چه باشد… اگر همین انسان‌ها بخواهند به یک روستا بروند و یک مسجد بسازند اصلاً این کارها را نمی‌کنند، شما می‌بینید در عرض دو هفته در یک روستا مسجد می‌سازند، کاری که اگر بخواهید در تهران بسازید حداقل یک سال کار دارد، ده‌ها برابر هم هزینه دارد!
اولاً اگر انسان به کارهای جهادیِ اینگونه برود خیلی خوب است، اصلاً برای خودِ او خوب است، یک هفته برود و در آنجا تماشا کند! از این دنیا فاصله بگیرد، اما فعلاً منظورِ من این نیست. آن کار جهادی خیلی خوب است، مثلاً من شنیده‌ام که این هیئت می‌خواهد ان شاء الله در بعضی از مناطق محروم مجلس روضه برپا کند، این کارِ خیلی خوبی است، اما منظورِ من فقط این نیست، کار جهادی یعنی خود ندیدن. اگر من بخواهم نمونه بگوید مجاهدترین فرد عالَمِ وجود حضرت زهرای اطهر سلام الله علیها است، ممکن است منِ بدبخت در به در به این طرف و آن طرف بزنم که نامِ من را در جایی بزنند، یعنی برای دیده شدن، مردم هم همینطور به وجد می‌آیند، مثلاً می‌گویند: صدا و سیما شما را نشان داده است! این دیده شدن یک آفتِ خطرناکی است، حتّی ممکن است من بخواهم گریه‌ام در قاب عکس دوربین بیفتد، یا نفرِ کناری بگوید که چه گریه‌ای می‌کنی! یعنی ما یک مرض بدبختی‌ای داریم که دوست داریم دیده بشویم که خیلی خطرناک است، کار جهادی خلافِ این است.
شما ببینید بزرگ‌ترین قیام در راه دفاع از ولایت را حضرت زهرای اطهر سلام الله علیها انجام داده است و هیچ اثری از ایشان در دنیا نیست! حتّی قبرِ ایشان مخفی است که علامت غربتِ حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام باشد، هیچ چیزی از ایشان نمانده است، به دنبالِ این نبوده است که خود را معرّفی کند، کارِ جهادی یعنی همه‌ی جهتِ من به سمتِ مولا برود، همه‌ی جهتِ من به سمتِ آن هدف برود. این کار خیلی توسعه دارد، فقط به اینکه فرض کنید فقط اردوی جهادی برویم که بسیار بسیار مهم است، سیرِ آفاق و انفس است، امّا فقط آن نیست، ما در این شب‌ها چند مرتبه عرض کردیم که وقتی به اینجا رسید شما را به آنجا برگردانیم که یادآوری کنیم، آیا در یاد دارید وقتی عرض کردیم تواصی به حق، بعد من فردای آن شب عرض کردم این تواصی به حق فقط مسائل کلانِ اجتماعی نیست، اینطور نیست که شما بگویید: من که رئیس جمهور نیستم! عرض کردیم در مسائل کوچک مثلِ خانواده هم می‌شود تواصی به حق کرد.
یکی از کارهای مهمّ جهادی این است که خانواده‌ی خود را حفظ کنیم، ممکن است با لفظِ «جهاد» به ذهنِ ما فقط شمشیر و نیزه خطور کند، البته آن مصداقِ اَتَمِّ جهاد است، ولی شما برای امام حسین علیه السلام می‌گویید: «أَشْهَدُ أَنَّکَ جَاهَدْتَ فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ»، آیا برای امام سجّاد نمی‌گویید؟ آیا برای امام باقر علیه السلام نمی‌گویید؟ معلوم است که می‌گویید، اما آیا این بزرگواران جنگ کرده‌اند؟ آیا امام کاظم علیه السلام جنگیده‌اند؟ ولی شما برای همه‌ی ائمه علیهم السلام می‌گویید «أَشْهَدُ أَنَّکَ جَاهَدْتَ فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ»، این جهاد مهم است که جزوِ شاخص‌های ائمه علیهم السلام است. یک مصداقِ بارزِ آن این است که من شمشیر در دست بگیرم و در خط مقدّم ان شاء الله در راه حضرت حجّت ارواحنا فداه سر بدهم، اما همه‌ی جهاد آن نیست! شاید معنای فقهیِ جهاد چیز دیگری باشد ولی معنایی که قرآن اراده کرده است و ما در زیارات به اهل بیت علیهم السلام می‌گوییم که آن در ذهن‌مان نیست.
جهاد یعنی چه؟ یعنی خود را نبینم، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم این را دارند دیگر، «جِهَادُ الْمَرْأَهِ حُسْنُ التَّبَعُّل»[۱]، زن‌ها گفتند: یا رسول الله! مردها به جهاد می‌روند و این همه ثواب می‌برند، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم هم جایگزین فرمودند، وقتی حضرت جایگزین می‌فرمایند یعنی چه؟ یعنی اینکه اگر تو هم این کار را انجام بدهی جهاد است، تو درست شوهرداری کن! اگر شوهرِ تو بداخلاق است نباید باشد، اگر او بداخلاق باشد چوب خواهد خورد اما تو برای خدا برای اینکه یک هسته‌ی خانواده‌ی شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام از هم متلاشی نشود و کانون زندگی گرم باشد مراعات کن، تو این خانواده را محکم نگه‌دار، آیا می‌خواهی در راه حق ثبات قدم پیدا کنی؟ فعلاً نمی‌خواهد کارهای خاص کنی، فعلاً خانه‌ات را محکم نگه‌دار تا حرارتِ خانواده کم نشود، وقتی شوهرِ تو رسید سریع خود را به مقابل در برسان و بخاطر خدا با او سلام و احوال‌پرسی کن! بگو قرار است در این خانه فرزندانی تربیت بشود که شیعیانِ امیرالمؤمنین علیه السلام هستند، این‌ها باید آرامش داشته باشند، این‌ها باید از جهت محبّت ارضاء باشند، نباید گداییِ محبّت کنند که وقتی یک نفر در خیابان یک لبخند به او زد سریع به سمتِ او غش کنند، تو بخاطر خدا جهاد کن و خوب شوهرداری کن. آن مرد هم همینطور، تو هم بخاطر خدا جهاد کن و خوب همسرداری کن.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم می‌فرماید: «اَلمُؤمِنُ یَأکُلُ بِشَهوَهِ أَهلِهِ»[۲]… مردِ خانه هستی؟ وقتی از شما می‌پرسند غذا چه می‌خورید بگو هرچه شما می‌خواهید! تو هم برو در این فشار اقتصادی بخاطر خدا با شدّتِ بیشتر کار کن؛ نه اینکه من بگویم باید روی سر مردم فشار باشد، خدای متعال مسئولی که کار خود را انجام نمی‌دهد لعنت کند، ولی حالا علی الحساب تو با شدّتِ بیشتر کار کن؛ الآن یک عدّه ازدواج نمی‌کنند، از آن‌ها می‌پرسیم چرا ازدواج نمی‌کنید؟… اگر شما می‌خواهید تواصی به حق کنید کمر همّت ببند و بشدّت کار کن و یک حلقه‌ی خانواده هم شما تشکیل بده، یک فرزند شیعه‌ی امام زمان ارواحنا فداه هم شما تربیت کنید.
جهاد که فقط جنگ نیست، که مدام می‌گویند ما را در سوریه راه نمی‌دهند، اینطور نیست که جهاد فقط آن باشد، جهاد انواع دارد، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم هم آموزش داده‌اند، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم به خانم‌ها فرمودند که خوب شوهرداری کنید؛ جالب است که من به هیئت می‌آیم، گریه هم می‌کنم، سیاه هم می‌پوشم، ولی خدا نکند که این شوهر حرفِ چپی بزند! چنان… خدای نکرده از آن طرف هم همینطور. حضرت حق جلّ و اعلی در شصت و نهمین آیه‌ی سوره‌ی عنکبوت اینطور فرموده است:… کلّی فرموده است، نه اینکه فقط نیزه به دست بگیرید، فرمود: «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا»[۳]… در خاطر دارید که ما مطالبی را قبلاً گفته‌ایم که الآن به آن‌ها رجوع کنیم که حالا عرض خواهم کرد، گفتیم: وقتی حضرت موسی سلام الله علیه به دریا رسیدند و پشت سر هم فرعون بود و یاران حضرت موسی علیه السلام بشدّت ترسیده بودند که چکار کنیم، حضرت موسی علیه السلام فرمودند: «إِنَّ مَعِیَ رَبِّی سَیَهْدِینِ»[۴]، خیلی‌ها آن زمان فکر می‌کردند که حضرت موسی علیه السلام شعار می‌دهند، بنده آنجا عرض کردم که چرا خدای متعال به ما می‌فرماید که این آیه را بخوانیم؟ الآن که نه حضرت موسی سلام الله علیه هستند و نه عصایی در کار است، چون وقتی چشمِ من مادّی‌بین است به دنبال آن عصا هستم، در صورتی که آن عصا اصلاً کارهای نبود، آن حضرت حق بود که همه‌کاره بود، ما هم می‌توانیم بگوییم «إِنَّ مَعِیَ رَبِّی سَیَهْدِینِ»، اینجا هم خداوند متعال همین را فرموده است، فرموده: «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا» آن‌هایی که در راه ما جهاد کنند… جهاد کند یعنی چه؟ یعنی خود را نبیند و وظیفه را انجام بدهد، یعنی منافع خود را در نظر نگیرد، من اینطور تصوّر می‌کنم که روح جهاد یعنی منافعِ شخصیِ خود را کنار بگذاریم، وقتی کسی می‌رود برای اینکه جان بقیّه را نجات دهد جان می‌دهد اینطور است دیگر، یعنی خود را نبین، آن کسی که در جنگ احد فرار می‌کرد و پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم در وسطِ معرکه بود چه جهادی انجام داده است؟ این که جهاد نیست، جهاد این است که خود را فدا کنی، حالا اگر میدان جنگ بود اینطور، اگر میدان جنگ نبود حتّی می‌تواند درس خواندنِ تو جهاد باشد، مخصوصاً آن‌هایی که دولتی درس می‌خوانند.
اگر من الآن بگویم خداوند کسانی را که بیت المال را تضییع می‌کنند با شمر محشور کند، همه یکصدا می‌گویند خدا او را لعنت کند، اما تضییع بیت المال که فقط آن نود هزار میلیارد تومان نیست، آن کسی هم که در جای دولتی درس می‌خواند، در حال مصرف کردن پول بیت المال است، اگر وظیفه‌ی خود را انجام ندهد خیلی خطرناک است؛ حالا این توان ندارد نود هزار میلیارد تومان بخورد و درس نمی‌خواند، این هم همان تضییع بیت المال است. فرمود: «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا» آن‌هایی که در راه ما جهاد کنند «لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا» ما راه را باز خواهیم کرد؛ نمی‌خواهد مدام تا انتهای کار بپرسی که بعد از این چه می‌شود، می‌گوید تو یک قدم بردار من راه را باز می‌کنم، بعد می‌فرماید: «وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ»، همانطور که خدای متعال با حضرت موسی علیه السلام است می‌تواند با شما هم باشد. این‌ها چند مورد از کارهایی بود که به ما ثبات قدم می‌بخشد.
[۱] مکارم الأخلاق، جلد ، صفحه ۲۱۵
[۲] کافى(ط-الاسلامیه)، جلد ۴، صفحه ۱۲
[۳] سوره مبارکه عنکبوت، آیه ۶۹ (وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ)
[۴] سوره مبارکه شعراء، آیه ۶۲ (قَالَ کَلَّا ۖ إِنَّ مَعِیَ رَبِّی سَیَهْدِینِ)
پاسخ دهید