حجت الاسلام کاشانی روز یکشنبه نهم مردادماه ۱۴۰۱، مصادف با شب سوم محرم الحرام، به سخنرانی با موضوع «کدام حسین (علیه السلام)؟ کدام کربلا؟» پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.
- مقدّمه
- مرور جلسه گذشته
- مؤمنین و ابلیس در روز غدیر مقابل هم بودند
- پیغمبری که کلام ناحق می‌گوید!
- پیامبر بر همه چیز مقدّم است
- معرفتِ ابورافع نسبت به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و پاداش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به او
- دلیل نبوّت مصطفوی به برکت رفتار مرتضوی
- روضه و توسّل به حضرت رقیّه سلام الله علیها
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم»
«أُفَوِّضُ أَمْری إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِبادِ».[۱]
«رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْری * وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی».[۲]
«اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِی بِالْهُدَى وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَى».[۳]
مقدّمه
هدیه به پیشگاه با عظمت حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه صلواتی هدیه بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
عرض ادب به ساحتِ مقدّس و مبارکِ حضرت بقیه الله اعظم روحی و ارواح العالمین له الفداه و عجّل الله تعالی فرجه الشریف وَ رَزَقَنا الله تعالی رؤیَتَهُ وَ زِیارَتَهُ و الشَّهادَهَ بَینَ یَدَیه صلوات دیگری محبّت بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
مرور جلسه گذشته
عرض کردیم که ما با روایت با کربلا و حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه مواجه هستیم، منظور ما از «روایت» یعنی یک سیر و قصه و نگاه و منظری به موضوع که نه خودمان شاهد بودیم و نه شاهد مستقیمی از حادثه را می‌شناسیم. روایت‌ها هم با یکدیگر در جنگ و نبرد هستند و تفاوت دارند.
در میان شیعیان روایات متعدد است، از قیام، تشکیل حکومت، تا فرار، تا کشته شدن برای شفاعت، از هر منظر سیاسی و اجتماعی وارد بشوند نگاهی به کربلا دارند، یعنی درواقع بخاطر عظمت حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه و نفوذ حضرت در قلب‌ها، هر جریانی به دنبال این است که حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه را برای فکر خودش مصرف کند، حال اینکه چه کسی راست می‌گوید و چه کسی راست نمی‌گوید، باید بحث کرد.
ما با کدام حسین بن علی صلوات الله علیهما، با کدام عاشورا طرف هستیم؟
جلسه گذشته بعنوان ورودیه‌ای که نقطه شروع بحث نیست کمی توضیح دادم.
نکته دوم اینکه اگر حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه قیام کردند، قیام کردند چه طاغوتی را اسلامی کنند؟ کدام موضوع اسلامی نبود؟ کدام فریضه روی زمین مانده بود؟
یا اگر حتّی گفته بشود که حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه قیام نکردند، معلوم است که حضرت در ابتدای امر بیعت نکردند، چرا بیعت نکردند؟ مشکل آن‌ها در چه بود؟
مانند عبدالله بن حنظله غسیل الملائکه، چون یزید نماز اول وقت را به تأخیر می‌انداخت حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه قیام کردند یا بیعت نکردند؟
این دو تلقّی که مقدّمه‌ی بحث است بسیار مهم هستند، برای اینکه بتوانیم بعداً این را تحلیل کنیم، ما از یک نقطه‌ای شروع کردیم.
مجموعه آیاتی از جاهای مختلف قرآن کریم کنار هم عرض کردیم، که مشکل ابلیس «نفهمیدن امر» نبود، مشکل ابلیس این نبود که خیال کرده باشد من مستثنی هستم و لازم نیست سجده کنم، مشکل ابلیس این نبود که فکر کرده باشد وقت دارد بعداً سجده کند، مشکل ابلیس این بود که گفت «أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ»،[۴] یک مغالطه اینجا بود که گفت من بهتر هستم؛ حال تو بهتر هستی یا نیستی چه ربطی به موضوع دارد؟ دوم هم اینکه «خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ» من از آتش هستم و انسان از خاک است؛ واقعاً این هم چه ربطی دارد؟
یعنی می‌خواست به خدای متعال بگوید: فهمیدم چه می‌گویی ولی غلط می‌گویی.
لذا داریم که «وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَهِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَى وَاسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ»،[۵] که عرض کردیم اگر بخواهیم به کسی نسبتِ کفر بدهیم خیلی آداب دارد، ما نمی‌خواهیم در این بحث به کسی نسبت کفر بدهیم، اما حقیقت کفر یعنی اینکه ما حقیقتی را بشناسیم و زیر بار نرویم. بالاترین حقیقت توحید و نبوّت و ولایت است، تا حقوق پایین‌تر، حق همسایه، در حد یک جای پارک، حق همسر، اگر بفهمیم حق است و زیر بار نرویم به همان میزان وارد وادی کفر شده‌ایم که هیچ بخشش و توبه ندارد، برای اینکه جای توجیه ندارد. برای اینکه دانسته خلاف و انکار شده است.
بعد از این مثال قرآنی که قدری توضیح دادیم، عرض کردیم کسانی بودند که…
خدای متعال نمی‌آید در قرآن کریم یک آیه تمثیلی بگوید که هیچ ربطی به ما نداشته باشد، اگر یک شخصی پیدا بشود که یکی از احکام واضح دین را انکار کند، همان مسیر ابلیس است، مانند کسی که بگوید من حجاب را قبول ندارم، من ربا را قبول ندارم، من خمس را قبول ندارم، این همان مسیر است.
الآن نمی‌خواهم وارد نقد بعضی از افراد بشوم، اگر کسی پیدا بشود که بگوید این حرف‌ها باعث دین‌گریزی می‌شود و نباید از جهنّم صحبت کرد، این همان مسیر است، ما در قرآن کریم این همه آیه جهنّم داریم، بالاخره خود خدای متعال تشخیص داده است که از جهنّم هم حرف بزند، اینکه در قرآن کریم گفته است جهنّم پُر می‌شود، برای کسانی جاودانگی در جهنّم هست، ما این‌ها را در قرآن کریم داریم، اگر من بگویم من صلاح نمی‌دانم این‌ها خوانده بشود، این همان وادی است.
زمانی هست که شما در مسئله شک دارید، در تطبیق و مصداق و مورد مسئله شک دارید، جلسه گذشته هم عرض کردیم که موضوع این نیست، آنجایی است که می‌دانی قرآن کریم بیانی دارد، مثلاً طرف بگوید من مصلحت نمی‌دانم جهنّم را محل عذاب بدانم و آن را بیمارستان می‌دانم. در اینصورت باید تکلیف خودت را معلوم کنی که به کدام شیوه عمل می‌کنی.
خدای متعال به ابلیس می‌فرماید سجده کن، ابلیس می‌گوید من بهتر هستم!
عرض کردیم زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم کسانی بودند که نه در امور مادی، حتّی در امور معنوی هم خودشان را کارشناس‌تر از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می‌دانستند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: فلانی! برو و فلانی را که خودش را از همه برتر می‌داند و بعضی خلاف‌ها را کرده است را بکش، رفت و دید او نماز می‌خواند، برگشت و گفت او نماز می‌خواند! «فَقَالَ أَبُو بَکْرٍ فِی نَفْسِهِ: إِنَّ لِلصَّلَاهِ حُرْمَهً وَحَقًّا».[۶]
یعنی وقتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می‌فرمایند او مهدورالدم است، او می‌گوید اشتباه می‌کند، او را پُر کرده‌اند، بد برداشت کرده است، خشمگین است، حال او فلان‌طور است، یعنی درواقع می‌گوید عوارض بیرونی روی تصمیم خدا یا پیغمبر اثر می‌گذارد.
این همان وادی ابلیس است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نفر بعد را می‌فرستد، نفر بعد می‌بیند او به سجده رفته است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرموده است باید او را بکشی، نفر بعد می‌بیند او به سجده رفته است.
ما نمی‌خواهیم موضوع را خیلی تشریح کنیم که همین‌ها بعداً به خانه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها حمله کردند، اما صریح این است که می‌گوید این شخص سجده طولانی دارد!
یعنی نه تنها در امور دنیا، که در امور معنوی هم خودش را کارشناس می‌داند.
اگر می‌گفت: «یا رسول الله! من فکر کردم میگویید اگر نماز نمی‌خواند او را بکشم» مشکلی نبود، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم می‌فرمودند: «نه! در هر حالی که هست او را بکش»، بعد هم او چشم می‌گفت و انجام می‌داد.
اما گفت: فهمیدم چه گفتید، پیام رسید، نمی‌خواهم انجام بدهم، چون غلط می‌گویی.
ممکن است در ذهن شما این باشد که این یک مسیری است که مثلاً قدیمی‌ها اینطور بودند، الآن من سریع بحث را تا معاصر می‌آورم.
مؤمنین و ابلیس در روز غدیر مقابل هم بودند
قبل از آن یک یادگاری از «الاقبال» مرحوم سید به شما عرض کنم.
امام رضا صلوات الله علیه فرمودند: «مَثَلُ الْمُؤْمِنِینَ فِی قَبُولِهِمْ وَلَاءَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ فِی یَوْمِ غَدِیرِ خُمٍّ»[۷] مؤمنینی که ولایت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را با جان و دل پذیرفتند «کَمَثَلِ اَلْمَلاَئِکَهِ فِی سُجُودِهِمْ لِآدَمَ» مانند آن ملائکی هستند که «إِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَهِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا»، «وَ مَثَلُ مَنْ أَبَى وَلاَیَهَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ فِی یَوْمِ اَلْغَدِیرِ» مثال آن کسانی که ولایت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را در روز غدیر نپذیرفتند «مَثَلُ إِبْلِیسَ».
حضرت امروز را نمی‌فرمایند، امروز اختلافات زیادی هست، سند و صدور و… خیلی‌ها از خیلی چیزها خبر ندارند، اما حق برای آنهایی که ایستاده بودند و روز غدیر را می‌دیدند روشن شد، آنهایی که نپذیرفتند و نخواستند که بپذیرند.
پیغمبری که کلام ناحق می‌گوید!
روایتی از کتاب صحیح مسلم برای شما می‌خوانم با یک جمله از شارح صحیح مسلم، بعد در ادامه یک مثال معاصر می‌زنم که شما ببینید اگر کسی به دنبال این باشد که بفهمد برای اینکه اختلافات مسلمین درمان بشود بایستی چکار کرد، باید بداند مسلمین بر سر چه چیزی اختلاف دارند، مسلمین بر سر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم اختلاف دارند، اصلاً مسلمین درواقع بالذات درباره امیرالمؤمنین صلوات الله علیه اختلافی ندارند، اختلاف بر سر امیرالمؤمنین صلوات الله علیه ناشی از اختلاف بر سر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است نه بر سر امیرالمؤمنین صلوات الله علیه. چون امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را ممثل و نماینده تام الاختیار و مشابه و مثل پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می‌دانند بر سر ایشان اختلاف است، وگرنه اختلاف بر سر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است، حال روایت را ببینید.
مسلم بن حجاج که سال ۲۶۱ از دنیا رفته است و نویسنده مشهوری است یک روایتی در «کتاب البر و الصله و الادب» آورده است، به بخش‌های صحیح مسلم «کتاب» می‌گویند، پنجاه و ششمین کتاب، کتاب البر است، باب‌هایی دارد، باب ۲۴ آن «بَابُ مَنْ لَعَنَهُ النَّبِیُّ» است.
بحث این بود که ممکن است گاهی خدا و رسول اشتباه کنند، او می‌گوید غلط می‌گویی که بکش چون نماز می‌خواند.
نام آن «بَابُ مَنْ لَعَنَهُ النَّبِیُّ»[۸] است، یعنی باب اینکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم کسی را لعن کند، «أَوْ سَبَّهُ» یا دشنام بدهد، «أَوْ دَعَا عَلَیْهِ» یا او را نفرین کند، «وَلَیْسَ هُوَ أَهْلًا لِذَلِکَ» ولی آن کسی که مورد لعن و فحش و نفرین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم قرار گرفته است اهل نیست، یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نباید او را لعن و فحش و نفرین می‌کرد، یعنی درواقع نعوذبالله پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم اشتباه کرده است، اگر این کار را کند «کَانَ لَهُ زَکَاهً وَأَجْرًا وَرَحْمَهً»، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هر کسی را بی‌جهت، غیر درست لعن کند، منزلت او بالا می‌رود.
روایت ۶۷۲۰ در این باب این می‌گوید:…
ما در قرآن کریم آیه‌ای داریم مبنی بر «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ»،[۹] یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در همه چیز نسبت به مسلمین اولَی است، که این را بعداً توضیح می‌دهیم.
ابن عباس می‌گوید که «کُنْتُ أَلْعَبُ مَعَ الصِّبْیَانِ»[۱۰] من در خیابان در حال بازی کردن با کودکان بودم «فَجَاءَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَتَوَارَیْتُ خَلْفَ بَابٍ» پیامبر اکرم آمد و من هم رفتم و پشت دری ایستادم، مثلاً چون خجالت کشیدم، «فَجَاءَ فَحَطَأَنِی حَطْأَهً، وَقَالَ: اذْهَبْ وَادْعُ لِی مُعَاوِیَهَ» پیامبر فرمود برو و معاویه را صدا کن «فَجِئْتُ فَقُلْتُ: هُوَ یَأْکُلُ» رفتم و آمدم به پیغمبر گفتم که او در حال خوردن است، «ثُمَّ قَالَ لِیَ: اذْهَبْ فَادْعُ لِی مُعَاوِیَهَ قَالَ: فَجِئْتُ فَقُلْتُ: هُوَ یَأْکُلُ» دوباره به من فرمودند که برو و معاویه را صدا کن، رفتم و برگشتم و گفتم او در حال خوردن است…
در «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ»، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در همه چیز مقدم است، یعنی اگر در حال غذا خوردن هستی و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم تو را صدا می‌کند، حق غذا خوردن نداری، باید سریع بروی تا ببینی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم چه می‌فرمایند.
او نشسته بود و در حال خوردن بود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: «لَا أَشْبَعَ اللهُ بَطْنَهُ» خدا شکم او را سیر نکند.
این روایت را در کدام باب آورده است؟ پیغمبر هر کسی را لعن کند و نفرین کند و دشنام بدهد که نستجیربالله ناحق است؛ این زکات و برکت و قرب به خدا می‌شود!!! پس این نفرین به نفع معاویه است!!!
آیا این فهم من است؟ نخیر! آقای نووی می‌گوید، برای همین شرح مسلم را آوردم که فقط روایت را نخوانم، نووی می‌گوید: «قَدْ فَهِمَ مُسْلِمٌ رَحِمَهُ اللَّهُ مِنْ هَذَا الْحَدِیثِ»،[۱۱] چرا مسلم این روایت را در این باب آورده است؟ فهم او این بوده است: «أَنَّ مُعَاوِیَهَ لَمْ یَکُنْ مُسْتَحِقًّا لِلدُّعَاءِ عَلَیْهِ» معاویه مستحق چنین نفرینی نبود، «فَلِهَذَا أَدْخَلَهُ فِی هَذَا الباب» برای همین در این باب آورده است «وجعله غیره» غیر از مسلم دیگران این روایت را کجا قرار داده‌اند؟ «من مناقب معاویه» در باب مناقب معاویه آورده‌اند که پیغمبر او را نفرین کرده است، «لانه فِی الْحَقِیقَهِ یَصِیرُ دُعَاءً لَهُ» چون درواقع این باعث قرب شد.
ما قبلاً دو جلسه مفصل حرف زده‌ایم، نمی‌خواهم آن‌ها را در اینجا تکرار کنم، گرچه ممکن است شما در یاد نداشته باشید که ما هشت سال قبل چه گفته‌ایم، اما خودم در یاد دارم، که مثلاً گفتند دنیا و آخرت معاویه با این نفرین آباد شد، در دنیا مدام می‌خورد چون سیر نمی‌شد، در آخرت هم بالا می‌رفت!
یعنی در این دیدگاه باید دعا کنی که نفرین رسول خدا شامل حال انسان بشود!
واقعاً آیا می‌شود توهینی بالاتر از این کرد؟ اگر شما بخواهید نستجیربالله یک نفر را گزافه‌گو کنی آیا می‌توانی از این واضح‌تر بگویی؟
می‌گوید: شیخ! این حرف برای سال ۲۶۱ است، من می‌گویم ذهبی هم که قرن ۸ است، ابن کثیر هم قرن ۸ است، ابن عساکر هم قرن ۵ است، یک کتاب معاصر هم برای شما می‌آورم، نام این کتاب «منزله معاویه بن ابی سفیان عند اهل السنّه و الجماعه» برای وهابیت است، کتاب برای سال ۱۴۳۶ است، نویسنده معاصر است.
البته شایان ذکر است که نووی و ذهبی و… وهابی نیستند، ولی این کتاب برای وهابی‌ها است.
بحث اول «منزلت معاویه من خلال القرآن» یعنی مناقب قرآنی معاویه است، بحث دوم «منزلت معاویه من خلال الاحادیث» است، فضائل معاویه در احادیث را نوشته است.
صفحه ۴۰۵ جلد اول این کتاب همان روایت را آورده است که «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: کُنْتُ أَلْعَبُ مَعَ الصِّبْیَانِ، فَجَاءَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَتَوَارَیْتُ خَلْفَ بَابٍ، قَالَ فَجَاءَ فَحَطَأَنِی حَطْأَهً، وَقَالَ: اذْهَبْ وَادْعُ لِی مُعَاوِیَهَ قَالَ: فَجِئْتُ فَقُلْتُ: هُوَ یَأْکُلُ، قَالَ: ثُمَّ قَالَ لِیَ: اذْهَبْ فَادْعُ لِی مُعَاوِیَهَ قَالَ: فَجِئْتُ فَقُلْتُ: هُوَ یَأْکُلُ، فَقَالَ: لَا أَشْبَعَ اللهُ بَطْنَهُ»، در ادامه می‌گوید: «هذا الحدیث هو اصح» این حدیث صحیح‌ترین روایت «ما روی فی فضل معاویه» در فضیلت معاویه است!
شوخی نکرده است، در مدح معاویه نوشته است! کتاب معاصر است!
«کما ذکر ذلک الحافظ ابن عساکر»، چون این حرف را ابن عساکر گفته است، و…
این حرف یک حرف مشهوری است، یعنی اگر شما در یاد داشتید باید از این به بعد بگویید ای کاش ما زمان پیغمبر بودیم و پیغمبر را اذیت می‌کردیم که ما را لعن کند تا ما به قرب الهی برسیم!
مسئله بر سر این است که پیغمبری را معرفی می‌کنند که دیگران کلام او را ناحق می‌بینند.
پیامبر بر همه چیز مقدّم است
نقطه شروع بحث اینجاست که ابلیس کلام خدا را می‌فهمد که خدای متعال می‌فرماید «سجده کن»، ولی می‌گوید «سجده نمی‌کنم چون غلط می‌گویی».
آنجا آن شخص می‌فهمد که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می‌فرمایند برو و او را بکش، می‌گوید: «شنیدم ولی چون نماز می‌خواند اشتباه می‌گویی».
می‌گوید پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فلانی را نفرین کرد، اما در این دیدگاه می‌گویند خوشا به سعادت نفرین شونده! این منقبت معاویه است!
در حالی که زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم یک منطق دیگری بود که با اخذ این آیه که «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» می‌گفت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در همه‌ی امور مقدّم است، جان و مال و ناموس، در همه چیز، حتّی امور کم ارزش، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در همه چیز مقدّم است.
حال این کتاب را نگاه کنید، این کتاب صحیح بخاری است، حرف خوبی دارد، در باب یک «کتاب التفسیر» صحیح بخاری که سوره فاتحه است، در اولین روایت اینطور است که «أَبِی سَعِیدِ بْنِ المُعَلَّى» می‌گوید: «کُنْتُ أُصَلِّی فِی المَسْجِدِ»[۱۲] من در حال نماز خواندن در مسجد پیامبر بودم که «فَدَعَانِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَلَمْ أُجِبْهُ» پیغمبر مرا دید و صدا زد و من جواب ندادم، چون در حال نماز خواندن بودم، سریع نماز خود را خواندم که نماز را نشکنم، چون شکستن نماز حرام است، سریع نزد پیامبر رفتم و «فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنِّی کُنْتُ أُصَلِّی» عرض کردم در حال نماز خواندن بودم، «فَقَالَ: أَلَمْ یَقُلِ اللَّهُ: اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ» پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: مگر نشنیده بودی که خدای متعال فرموده است «اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ»،[۱۳] چه نمازی را ادامه دادی؟ کدام نماز را؟ وقتی من تو را صدا زدم که دیگر نمازی نبود! من تو را صدا زدم و امر من به آن کار تو مقدّم است، اصلاً این نماز که شکستن نداشت، تو باید می‌آمدی.
درواقع این همان «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» است، باید پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را مقدّم داشت، آن کسی که در جنگ فرار می‌کند، یعنی من به پیغمبر مقدّم هستم.
در کتاب صحیح بخاری هست که یکی از زمامداران بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم گفت: یا رسول الله! من بعد از خودم شما را خیلی دوست دارم.
یعنی «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» کشک!
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: این که به درد نمی‌خورد، نکته اینجاست که وقتی تیر می‌آمد من را سپر خودت می‌کنی یا خودت را سپر من؟ خودت را فدای من می‌کنی یا من را فدای خودت می‌کنی؟
در همه‌ی جنگ‌ها هم روشن بود که چه کسی را فدای چه کسی می‌کردند.
کسی که خودش به «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» مقیّد نیست آیا می‌شود بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» باشد؟ این تناقض است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در روز غدیر فرمودند: «أَ لَسْتُمْ تَعْلَمُونَ أَنِّی أَوْلى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اَللَّهِ»،[۱۴] آیا من در همه چیز مقدّم نیستم؟ گفتند: بله! هستید. بعد فرمودند: «مَنْ کُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلاَهُ» در نتیجه حالا علی هم «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» است.
اگر شما بروید و تاریخ را نگاه کنید، آن کسی که در همه‌ی امور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را مقدّم می‌کرد خودِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بود، فلذا اگر قرار باشد کسی «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» باشد باید حداقل خود او به این «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» ایمان داشته باشد و هم به این «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» عمل کرده باشد، نمی‌شود که خودش به «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» اعتقاد نداشته باشد یا عمل نکرده باشد و بعد خودش مولای دیگران بشود!
کسی که قبول ندارد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم اولَی است، آیا خودش می‌تواند اولَی بشود؟
بحث این است که نظر پیغمبر یا نظر من؟ قول پیغمبر یا قول من؟ تصمیم پیغمبر یا تصمیم من؟ هر چیز پیغمبر مقدّم است یا من؟
گفتم دو طیف بودند، رأی یک طیف امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بودند تا ابوذر و مقداد و سلمان و عمّار و حذیفه و بلال و جویریه و… که این اصحاب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را مقدّم بر همه چیز می‌دانستند، حتّی آن طیف‌های پایینشان که گنهکار بودند. ما هم ممکن است که خدای نکرده گناهی کنیم ولی از نظر عقیده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را بر همه چیز مقدّم می‌دانیم، ولو اینکه ممکن است من در جایی خطا کنم، ولی دستور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را نستجیربالله بر اثر شهوت یا غفلت زیر پا بگذارم و گناهی کنم، اما اگر از من بپرسند چرا این کار را کردی می‌گویم: غلط کردم و دعا کنید که من درست شوم، یعنی از سر استکبار نیست، شیطان به من غلبه کرده است، نه اینکه بگویم نعوذبالله پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم غلط گفت و من بیشتر می‌فهمم، می‌گویم اشتباه کردم و غلط کردم و توبه می‌کنم و گریه می‌کنم.
طیف دیگری هم بودند که همه‌ی آن‌ها منافق نبودند، رأس آن منافقین بودند، بدنه‌ی آن «فی قلوبهم مرض» بودند، پایین‌ترها کسانی بودند که تحت تأثیر این‌ها قرار می‌گرفتند. اشعار شعرای این‌ها را می‌خواندند و باور می‌کردند، تبلیغات این‌ها را نگاه می‌کردند و باور می‌کردند، می‌گفتند عوارض روی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم اثر می‌گذارد، اگر عصبانی باشد یکطور است و اگر خوشحال باشد یکطور است، راجع به اقوام خودش یکطور حکم می‌کند و راجع به غریبه‌ها یکطور، راجع به عرب یکطور و راجع به عجم یکطور، راجع به سیاه یکطور و راجع به سفید یکطور، این‌ها هم یک طیف بودند.
معرفتِ ابورافع نسبت به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و پاداش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به او
ابونُعَیم اصفهانی که حلیه الاولیاء دارد انسان مهمّی است، خیلی هم معمّر است، کتابی به نام «معرفه الصحابه» دارد، در جلد اول این کتاب یک روایتی دارد که روایت بسیار زیبایی است، اصلاً اگر می‌خواهید ببینید «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» یعنی چه، یعنی این.
این روایت را هم از کتاب «معرفه الصحابه» ابونُعَیم اصفهانی می‌خوانم که نگویید فقط بدها را از اهل سنّت خواند، خوب‌ها را هم می‌خوانم، چون ما با کسی دعوا نداریم، ما بحث داریم، بحث منطقی است.
شخصی را داریم که «ابورافع» نام دارد، که خود او و پسران او، همه شیعیان امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هستند، خیلی هم باکلاس هستند.
شما شنیده‌اید که در کربلا آنهایی که ایستادند تا از نماز حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه محافظت کنند، وقتی تیر بیاید انسان خودش را نجات می‌دهد، دست خود را جلوی صورت خود می‌گیرد که صورتش آسیب نخورد، وقتی از یک بلندی می‌افتد دست خود را می‌گیرد، دست بشکند ولی صورتم زمین نخورد، انسان دست و پای خود را سپر می‌کند که صورت خود را حفظ کند، بدن خود را سپر می‌کند که جان خود را نجات بدهد.
این‌هایی که در کربلا ایستادند تا از نماز حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه محافظت کنند، درواقع جانشان امام حسین علیه السلام بود، برای همین خودشان را سپر کردند که جانشان که امام حسین علیه السلام بود را حفظ کنند، برای همین اگر تیر به سمت حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه می‌آمد آنقدر سر خود را جابجا می‌کرد که با صورت خودش جان خودش که حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه بود را حفظ کند.
آن کسی که فرار می‌کند هم درواقع می‌خواهد جان خود را حفظ کند.
تفاوت محبِ عاشق با آن کسی که فرار می‌کند در این است که آن فراری خودش را دوست دارد ولی محبِ عاشق مولا را دوست دارد، این عملاً «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم» را قبول دارد.
کربلا یک جریان استثنائی نیست، این همان جریان زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است.
احد شد و عده‌ای فرار کردند و از کوه و کمر بالا رفتند و عده‌ای هم مانند امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و ابودُجانه و… دور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم ایستادند تا تکه پاره شدند ولی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را حفظ کردند.
درواقع آن فراری جان خود را حفظ کرد و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم جان خودشان که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بود را حفظ کردند. اینطور شد که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نفس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم شد و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم نفس امیرالمؤمنین صلوات الله علیه. وگرنه شانسی نیست که همینطوری القاب را تقسیم کنند. واقعاً نفسِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بود، در همه جا اینطور بود، برای همین هم لقب نفس الرسول را به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه دادند. هم او نفس تو است و هم تو نفس او. مسلّماً به فراری جنگ احد که لقب «نفس الرسول» نمی‌دهند، چون نیست، چون او خودش را حفظ کرده است.
آن کسی که در کربلا صورت خود را به سمت تیر گرفت که به حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه اصابت نکند، پیرو این مکتب است.
ببینید ابورافع چه می‌گوید، می‌گوید: «دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَ نَائِمٌ، أَوْ یُوحَى إِلَیْهِ»،[۱۵] وارد شدم و دیدم پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم خوابیده‌اند یا به ایشان وحی می‌شود، یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم ظاهراً در حال خود نیستند که ملتفت من باشند، «وَإِذَا حَیَّهٌ فِی جَانِبِ الْبَیْتِ» دیدم یک مار در گوشه‌ی خانه است، «فَکَرِهْتُ أَنْ أَقْتُلَهَا وَأُوقِظَهُ» دیدم اگر بخواهم مار را بکشم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را نجات بدهم مزاحم می‌شوم و اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم خواب باشند از خواب می‌پرند، دیدم راه دیگری هم هست، «فَاضْطَجَعْتُ بَیْنَهُ وَبَیْنَ الْحَیَّهِ» رفتم بین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم که خوابیده بودند و آن مار خوابیدم، گفتم اگر آن مار خواست بیاید و من را بزند اما مزاحمتی برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم ایجاد نکند.
این یعنی جان من فدای خواب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، این یعنی «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم».
بین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و این مار خوابیدم، «فَإِنْ کَانَ شَیْءٌ کَانَ بِی دُونَهُ» گفتم اگر آن مار بخواهد کسی را بزند من را می‌زند، «فَاسْتَیْقَظَ وَهُوَ یَتْلُو هَذِهِ الْآیَهَ» پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بیدار شدند و در حال خواندن این آیه بودند، حال یا این آیه وحی شده بود و یا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به مناسبت این آیه را می‌خواندند: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاهَ وَهُمْ رَاکِعُونَ»[۱۶] یعنی ولی شما پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است، یعنی «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم»، ولی شما آن آقایی است که در رکوع زکات می‌دهد.
بعد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: «الْحَمْدُ لِلَّهِ؛ فَرَآنِی إِلَى جَانِبِهِ» الحمدالله، کنار خود را نگاه کردند و دیدند من کنار حضرت خوابیده‌ام، سپس فرمودند: «مَا أَضْجَعَکَ هَا هُنَا؟» چرا اینجا خوابیده‌ای؟ «قُلْتُ: لِمَکَانِ هَذِهِ الْحَیَّهِ» عرض کردم: برای آن مار، فرمودند: «قُمْ إِلَیْهَا فَاقْتُلْهَا، فَقَتَلْتُهَا» برو و آن مرا را بکش. من هم رفتم و آن مار را کشتم، «ثُمَّ أَخَذَ بِیَدِی» دست مرا گرفتند، (این عنایت است)…
بالاخره این ابورافع معرفتی نشان داده است، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بایستی برای این معرفت چه فرموده باشند؟ جایزه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به ابورافع با این کلاس معرفتی چیست؟ فرمودند: «یَا أَبَا رَافِعٍ، سَیَکُونُ بَعْدِی قَوْمٌ یُقَاتِلُونَ عَلِیًّا رَضِیَ اللهُ عَنْهُ» بعد از من عده‌ای با علی می‌جنگند، «حَقًّا عَلَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ جِهَادُهُمْ» از جانب خدا جنگ با دشمنان امیرالمؤمنین صلوات الله علیه حق است، «فَمَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ جِهَادَهُمْ بِیَدِهِ فَبِلِسَانِهِ» اگر توانستی بجنگی می‌جنگی وگرنه با زبان خودت باید از حقانیت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه دفاع کنی، «فَمَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ بِلِسَانِهِ فَبِقَلْبِهِ» اگر نتوانستی با زبان خودت بجنگی، مثلاً جایی زبان تو را می‌برند، اگر در جایی موضع تقیّه بود، باید قلباً مدافع امیرالمؤمنین صلوات الله علیه باشی.
جایزه ابورافع این است که حالا که تو فهمیدی «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم»، باید بفهمی که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم». «لَیْسَ وَرَاءَ ذَلِکَ شَیْءٌ» چیز دیگری هم نیست.
کامل مشخص است که زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دو جریان هستند، آن هم به این معنا که جان من فدای خوابِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، جان من فدای هر چیزی که متعلّق به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است.
وقتی جمل رخ داد امیرالمؤمنین صلوات الله علیه از مدینه به بصره آمدند و از بصره هم به کوفه رفتند، یعنی به مدینه برنگشتند. ابورافع هم با فرزندانش خانه خود را فروختند و به دنبال امیرالمؤمنین صلوات الله علیه آمد و در سپاه حضرت است، ابورافع و فرزندانش کاتب امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هستند. تا وقتی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه زنده بودند که در کوفه محضر حضرت بود، وقتی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به شهادت رسیدند او به محضر امام حسن مجتبی صلوات الله علیه رفت.
اگر شما اهل معرفت باشید، آن بزرگواران معدن وفا هستند.
وقتی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه شهید شدند امام حسن مجتبی صلوات الله علیه شش ماه خلیفه و حاکم ظاهری بودند و بعد مجبور شدند به مدینه بروند، ابورافع هم به مدینه برگشت.
امام حسن مجتبی صلوات الله علیه می‌توانستند یک خانه برای ابورافع بخرند، ولی ثلث خانه امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را دیوار کشیدند و فرمودند: خانه‌ای که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در آن زندگی می‌کردند را به تو می‌بخشم!
اگر کسی اهل مرام و معرفت باشد، به نفع خود اوست، اگر بفهمد «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم»، آن حضرات هم با او به شیوه‌ی خودش رفتار می‌کنند.
امام حسن مجتبی صلوات الله علیه خانه‌ی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را به ابورافع دادند و فرمودند: در خانه‌ی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه زندگی کن، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در اینجا نماز می‌خوانده‌اند.
دلیل نبوّت مصطفوی به برکت رفتار مرتضوی
من تا روز مباهله امسال این روایت را جایی نخوانده بودم، برای اینکه بیان مناسبی برای آن پیدا نمی‌کردم که برای مردم روشن باشد.
این روایت در جاهای زیادی آمده است، من آن را از «شرح مشکل الآثار» طحاوی که یک حنفی مهم است و مانند ما شیعیان قبول دارد این روایت درست است نقل می‌کنم.
«اَسْماء بِنت عُمَیس» می‌گوید که وقتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نماز ظهر را خواندند امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را پی کاری فرستادند، بعد نماز عصر را خواندند، یعنی دیگر امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نبودند، بعد امیرالمؤمنین صلوات الله علیه برگشتند، «فَوَضَعَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ رَأْسَهُ فِی حِجْرِ عَلِیٍّ»[۱۷] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در آغوش امیرالمؤمنین صلوات الله علیه یا روی پای مبارک امیرالمؤمنین صلوات الله علیه آرمیده بودند و استراحت می‌کرند، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در پی امر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به دنبال کاری بودند و نماز عصر نخوانده بودند، «فَلَمْ یُحَرِّکْهُ حَتَّى غَابَتِ الشَّمْسُ» پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم خوابیدند، اگر امیرالمؤمنین صلوات الله علیه می‌خواستند بلند شوند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را از خواب بیدار می‌کردند، از آن طرف هم نماز واجب است…
بر طبق بعضی از روایات مانند این روایتی که نوشته‌اند، «مَنْ فَاتَتْهُ صَلاَهُ اَلْعَصْرِ فَکَأَنَّمَا وُتِرَ أَهْلَهُ وَ مَالَهُ»[۱۸] انگار همه‌ی کس و کار خود را از دست داده است، قضا شدن نماز عصر اینقدر خسارت دارد.
امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نماز عصر نخوانده‌اند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم در آغوش امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هستند.
با آن منطقی که می‌گوید اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم شاد باشد یکطور است و اگر غمگین باشد یکطور است، باید بگوید بلند شو که نماز من قضا شد. اما با آن منطق دوم «النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِم»، نماز خودت را هم رها کن و بیا و ببین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم چه می‌فرماید.
امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در اینجا حُباً نباید تکان می‌خوردند، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه از جای خود تکان نخوردند، «لَمْ یُحَرِّکْهُ حَتَّى غَابَتِ الشَّمْسُ»، در منابع ما آمده است و در اینجا هم شبیه به آن‌ها آمده است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عرض کرد: «اللَّهُمَّ اِنَّ عَلِیّاً کَانَ فِی طَاعَتِکَ وَ طَاعَهِ رَسُولِکَ»[۱۹]…
نماز نخواندن عصیان است اما امیرالمؤمنین صلوات الله علیه واجب اهم را انجام داده‌اند…
«اللَّهُمَّ اِنَّ عَلِیّاً کَانَ فِی طَاعَتِکَ وَ طَاعَهِ رَسُولِکَ فَارْدُدْ عَلَیْهِ الشَّمْسَ»؛ این از دلایل نبوّت است، از معجزات نبوی است، دلایل نبوّت مصطفوی به برکت رفتار مرتضوی. یعنی معجزه نبوّت است و فضیلتِ امامت. لذا بعضی‌ها سعی کرده‌اند که با این روایت دربیفتند و قبول نکنند، خیلی‌ها هم قبول کرده‌اند.
موضوع این است که خواب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برای امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به همه چیز اولَی است، چه برسد به امر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، چه برسد به دستور دینی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، چه برسد به امر و نهی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم.
اگر شما مسئله را دقیق ندانید و منقطع ببینید، خیال می‌کنید یک مرتبه استثنائاً در آن پنجشنبه‌ی قبل از شهادتِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم ناگهان یک نفر مخالفت کرد. نه! دو مسیرِ پُرتکرار بود، بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم پُرتکرار بود، اصلاً رده‌بندی مسلمین بر اساس نگاهشان به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است نه امیرالمؤمنین صلوات الله علیه، مسلمین نسبت به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم رده‌بندی می‌شوند که چه نگاهی به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دارند، نه نسبت به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه.
کسی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را دارای خطا ببیند معلوم است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را هم دارای خطا می‌بیند، تعجّب نکنید که کسانی به حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه عرض کردند که به کوفه نرو. یک جریانی زمانی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نهی می‌کردند و می‌گفتند خطا و اشتباه کردی، و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را توبیخ می‌کردند! معلوم است که به حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه هم چنین می‌گویند. وقتی موضوع را به سراغ حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه ببریم نمی‌توانیم موضوع را حل کنیم، باید برویم و مسئله را سر جای آن ببینیم.
حال شما نگاه کنید، اگر کسی این ماجرا را فهمیده باشد و درست متوجه شده باشد، اگر به سراغ غدیر برود می‌بیند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم آنجا در بین همه جملات یک چیز اصلی فرمودند، نفرمودند علی حاکم و خلیفه و امام است، بالاتر از آن را فرمودند، فرمودند: «أَلَسْتُ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ من أَنْفُسِهِمْ»؟ گفتند: بله! فرمودند: «فَمَنْ کُنتُ مَوْلاهُ فَهَذَا عَلِیٌ مَوْلاهُ».
اگر امیرالمؤمنین صلوات الله علیه «أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ من أَنْفُسِهِمْ» است یعنی چه کسی امام است؟ چه کسی حاکم است؟ چه کسی مقدّم است؟ چه کسی تصمیم بگیرد؟ چه کسی مدیر است؟ چه کسی مربّی است؟
در همه چیز مولا اوست نه کس دیگری، اتفاقاً پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم لفظ خیلی دقیقی انتخاب کرده‌اند، اگر می‌فرمودند شاه بعد از من علی است که فایده نداشت.
در علم و عمل و عبادت و ایثار و… یک نفر مولاست، همانطور که زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم او مولاست.
اینجا اختلاف پیدا شد، زمان خود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هم بود. ان شاء الله مابقی موضوع را بعداً عرض می‌کنم.
روضه و توسّل به حضرت رقیّه سلام الله علیها
روضه امشب روضه خیلی سختی است، یا اباعبدالله…
برای عده‌ای مکرر تشرّف حاصل شده است و گرفتار بوده‌اند و حضرت آن‌ها را به این دخترشان حواله داده‌اند، دیگر جزئیات آن را عرض نمی‌کنم.
بنده در این موضوع تجربه‌ی شخصی دارم، اینجا از آن جاهایی است که می‌توانید امتحان کنید، گرچه امتحان کردن حضرات ائمه علیهم السلام و اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین خوب نیست.
جان من است او…
هم برای اینکه نمی‌توانم خیلی به حادثه نزدیک بشود و هم باید فضای آنجا را به شما منتقل کنم، از زاویه‌ای می‌گویم که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه روضه امشب را خوانده باشند.
برای اینکه شما ببینید چه کرده‌اند، اصلاً لازم نبود… اصلاً تعجّب است که این بی‌بی چطور تا اوایل صَفَر ماندند، نباید زنده می‌ماندند…
فقط یک مورد را می‌گویم تا شما ببینید، ما اصلاً درکی از این موضوع نداریم که چه بلایی بر سر فرزندان حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه آورده‌اند… روضه‌ای که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه خوانده‌اند را می‌خوانم و اشاره می‌کنم.
عرب جاهلی یک اخلاق بسیار زشت شنیعی داشت که بنی امیه این کار را زیاد تکرار می‌کرد، اگر بنی امیه می‌خواست از کسی انتقام بگیرد با ناموس او انتقام می‌گرفت، این اخلاق عرب جاهلی بود، در قرآن کریم دو مرتبه به آن اشاره شده است، اگر یک نفر مثلاً خیلی سخاوت داشت و خیلی به چشم می‌آمد و وضع مالی او خیلی خوب بود، خود او را یا زن و بچه‌ی او را می‌دزدیدند، که این شخص نداند زن و بچه‌ی او کجا هستند و چه بلایی بر سرشان آمده است، که این تشویش اعصاب او را خرد کند، قرآن کریم «تَخَافُونَ أَنْ یَتَخَطَّفَکُمُ النَّاسُ»[۲۰] دارد. خدای متعال می‌فرماید: در یاد داشته باشید زمانی که در جاهلیت قرار داشتید آنقدر در ناامنی بودید که می‌ترسیدید مردم شما را بدزدند. این از عادات عرب جاهلی و حرامیان بود.
می‌خواستند «عمرو بن حمق خزاعی» که از یاران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه است را بگیرند، او فرار کرد، زن او را گرفتند و شکنجه کردند.
«سعید بن قیس حمدانی» که از چهار رکن لشگر امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بود، برای اینکه او را بشکنند، او را مضطر کردند که دختر خود را به یک ناصبی بدهد.
«غصب ناموس» از عادات بنی امیه به تبع عرب جاهلی است.
این روایت خیلی عجیب است، در حاشیه باب ۸۸ کامل الزیارات، شاگرد ابن قولویه رضوان الله تعالی علیه این روایت را نوشته است، داستان طولانی است، من به این قسمت می‌روم که حضرت زینب کبری سلام الله علیها می‌فرمایند: من چیزهایی از اُمِّ أیمَن، از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و مادرم حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها شنیده بودم، که با ما چه خواهند کرد، ولی دلم نمی‌آمد که از پدرم بپرسم، چون پدرم یک مرتبه مصیبت هجوم به خانه را درک کرده بود، این داغ در دل من بود و از پدرم نمی‌پرسیدم، تا اینکه پدرم ضربت خورد و در بستر بیماری بود و وصیت کرد و رنگ چهره مبارک پدرم تغییر کرد، فهمیدم که پدرم ساعتی بیشتر زنده نیست، مدام از هوش می‌رفت و به هوش می‌آمد. به محضر پدرم رفتم و عرض کردم: بابا! اُمِّ أیمَن از مادرم و جدّمان چیزهایی نقل کرده است، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند: چه نقل کرده است؟
معلوم است که اُمِّ أیمَن هم همه چیز را نگفته بوده است…
حضرت زینب کبری سلام الله علیها عرض کردند: اُمِّ أیمَن گفته است که با حسین سفری به عراق می‌روی، وسط روز، با تکبیر، او را احاطه می‌کنند، با لب تشنه، او را می‌کشند و ناموس پیغمبر را به اسارت می‌برند…
حضرت زینب کبری سلام الله علیها می‌فرمایند: همینکه من این را عرض کردم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند: «تَخَافُونَ أَنْ یَتَخَطَّفَکُمُ النَّاسُ»، در این مسیر اسارت کاری با شما می‌کنند، فضایی ایجاد می‌کنند که شما هر لحظه میگویید می‌خواهند بچه‌ها را بدزدند… زینبم! «کَأَنِّی بِکِ وَ بِنِسَاءِ أَهْلِکِ»[۲۱] تو و دخترانم را می‌بینم که «أَذِلَّاءَ خَاشِعِینَ»…
من از این فضا رد می‌شوم…
این بزرگواران را در این فضا بردند، یعنی سعی کردند به نگاه خودشان تحقیر کنند، «إِنَّ الْعِزَّهَ لِلَّهِ جَمِیعًا»،[۲۲] اما آن‌ها از هر کاری توانستند کردند… تا به دروازه شام رسیدند، لذا ناموس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم خیلی آسیب خورده بود، روحشان خسته بود.
در خطبه حضرت زینب کبری سلام الله علیها هست، اما طاقت ندارم جمله‌ی ایشان را بگویم…
این بزرگواران را به این شکل از دهم محرّم تا یکم صفر… یعنی بیست روز این عملیات روانی بود و این دختربچه در فراق پدر می‌سوخت.
گاهی انسان یک صحنه را می‌پندارد و نمی‌داند چه بلایی بر سر این بزرگواران آوردند، تا اینکه یک ماه صفر رسید، این بزرگواران را پشت دروازه نگه داشتند، بدن‌ها خسته بود…
وقتی ابوذر را از شام با شتر بی جهاز به مدینه آوردند، با اینکه او عرب بادیه‌نشین بود و قَدَر قدرت بود دیگر نمی‌توانست روی پای خود بایستد…
کدام حرامزاده جلو می‌آمد و دست این بزرگواران را می‌بست و باز می‌کرد؟…
تا اینکه یکم صفر وارد شام شدند، همه‌ی شام استقبال و پذیرایی کردند، به یکی از آن‌ها اشاره می‌کنم که گفتن آن آسانتر است، حضرت زین العابدین صلوات الله علیه فرمودند: ما را با داستانی که واقعاً گفتنی نیست از ورودی شهر به جلوی کاخ آوردند، رأس مطهّر حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه را به درِ ورودی کاخ آویزان کردند و تاب می‌دادند، هر یک از این دخترها می‌خواست گریه کند او را با چوبه‌ی نیزه می‌زدند… حضرت زین العابدین صلوات الله علیه فرمودند: عمه‌ام ام کلثوم سلام الله علیها همینکه گریه کرد یک حرامزاده…
خلاصه اینکه سعی کردند غرور این‌ها را بشکنند، این بزرگواران را با این وضع واردِ مجلس کردند، چه مجلسی!
این بزرگواران خانواده‌ای نیستند که گله کنند، اما حضرت زینب کبری سلام الله علیها گله کردند… وارد شدند و دیدند آن ملعونِ مست نشسته است و یک طرفِ مجلس را پرده زده‌اند، سفرای کشورها نشسته‌اند، آنجا پرده زده‌اند، خواهر و همسر و کنیزان آن ملعون پشت پرده بودند، این طرف… برای اینکه این بزرگواران را بشکند مِخصَرِه بدست گرفت، مِخصَره چوب دستی است که پایین آن از آهن است… دیگر نیاز نیست چیزی بگویم… کار به جایی رسید که دل دختر آب شد… مدام روی پا ایستاد و دید چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است…
وقتی به خرابه رفتند دیگر این دختر خانم مانند مارگزیده به خود می‌پیچید…
دیده‌اید وقتی دختربچه‌ها ناراحت بشوند و قهر کنند به گوشه‌ای می‌روند و می‌خوابند… حضرت رقیّه سلام الله علیها صورت مبارک خود را کف خرابه گذاشتند…
وقتی هتک حرمت صورت می‌گیرد عفیفه‌ها با هم حرف نمی‌زنند، همه ساکت هستند، هر کسی در گوشه‌ای نشسته است، ناگهان دیدند این دختر بلند شد، سراسیمه گفت پدرم را می‌خواهم…
مقابل ایشان یک تشت گذاشتند… باید خودتان بروید و ببینید چه نوشته‌اند… وقتی این روبند را کنار زد در ابتدا عقب عقب رفت، باورنکردنی بود… ترسید، خوف کرد، صحنه‌ی دلخراش برای نزدیکان آدم اینطور است که از شدّت دلخراشی قابل دیدن نیست… عقب عقب رفت… ولی همانطور که پدرش به خانه می‌رفت و به مادرش می‌گفت: «اِنّی اَشَمُّ عِنْدَک راَّئِحَهً طَیبَهً کاَنَّها راَّئِحَهُ جَدّی»،[۲۳] جلو آمد، دست به صورت کشید، «مَنْ ذَا الَّذی أَیتمنی علی صِغَر سِنّی»…
[۱]– سوره مبارکه غافر، آیه ۴۴٫
[۲]– سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸٫
[۳]– الصّحیفه السّجّادیّه، ص ۹۸٫
[۴] سوره مبارکه اعراف، آیه ۱۲ (قَالَ مَا مَنَعَکَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُکَ ۖ قَالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ)
[۵] سوره مبارکه بقره، آیه ۳۴
[۶] مسند أبی یعلى الموصلی ، جلد ۶ ، صفحه ۳۴۰ (۳۶۶۸ – حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَکَّارٍ، حَدَّثَنَا أَبُو مَعْشَرٍ، عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ زَیْدِ بْنِ طَلْحَهَ، عَنْ زَیْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ: ذُکِرَ رَجُلٌ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ لَهُ نِکَایَهٌ فِی الْعَدُوِّ وَاجْتِهَادٌ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «لَا أَعْرِفُ هَذَا»، قَالَ: بَلْ نَعْتُهُ کَذَا وَکَذَا، قَالَ: «مَا أَعْرِفُهُ»، فَبَیْنَمَا نَحْنُ کَذَلِکَ إِذْ طَلَعَ الرَّجُلُ فَقَالَ: هُوَ هَذَا یَا رَسُولَ اللَّهِ، قَالَ: «مَا -[۳۴۱]- کُنْتُ أَعْرِفُ هَذَا، هَذَا أَوَّلُ قَرْنٍ رَأَیْتُهُ فِی أُمَّتِی، إِنَّ فِیهِ لَسَفْعَهً مِنَ الشَّیْطَانِ»، فَلَمَّا دَنَا الرَّجُلُ سَلَّمَ فَرَدَّ عَلَیْهِ السَّلَامَ، فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «أَنْشُدُکَ بِاللَّهِ هَلْ حَدَّثْتَ نَفْسَکَ حِینَ طَلَعْتَ عَلَیْنَا أَنْ لَیْسَ فِی الْقَوْمِ أَحَدٌ أَفْضَلَ مِنْکَ؟»، قَالَ: اللَّهُمَّ نَعَمْ، قَالَ: فَدَخَلَ الْمَسْجِدَ فَصَلَّى، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ لِأَبِی بَکْرٍ: «قُمْ فَاقْتُلْهُ»، فَدَخَلَ أَبُو بَکْرٍ فَوَجَدَهُ قَائِمًا یُصَلِّی، فَقَالَ أَبُو بَکْرٍ فِی نَفْسِهِ: إِنَّ لِلصَّلَاهِ حُرْمَهً وَحَقًّا، وَلَوْ أَنِّی اسْتَأْمَرْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَجَاءَ إِلَیْهِ، فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «أَقَتَلْتَهُ؟»، قَالَ: لَا، رَأَیْتُهُ یُصَلِّی، وَرَأَیْتُ لِلصَّلَاهِ حُرْمَهً وَحَقًّا، وَإِنْ شِئْتَ أَنْ أَقْتُلَهُ قَتَلْتُهُ، قَالَ: «لَسْتَ بِصَاحِبِهِ، اذْهَبْ أَنْتَ یَا عُمَرُ فَاقْتُلْهُ»، فَدَخَلَ عُمَرُ الْمَسْجِدَ فَإِذَا هُوَ سَاجِدٌ فَانْتَظَرَهُ طَوِیلًا ثُمَّ قَالَ فِی نَفْسِهِ: إِنَّ لِلسُّجُودِ حَقًّا، وَلَوْ أَنِّی اسْتَأْمَرْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَقَدِ أَسْتَأْمَرَهُ مَنْ هُوَ خَیْرٌ مِنِّی، فَجَاءَ إِلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: «أَقَتَلْتَهُ؟» قَالَ: لَا، رَأَیْتُهُ سَاجِدًا، وَرَأَیْتُ لِلسُّجُودِ حَقًّا، وَإِنْ شِئْتَ أَنْ أَقْتُلَهُ قَتَلْتُهُ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «لَسْتُ بِصَاحِبِهِ، قُمْ یَا عَلِیُّ أَنْتَ صَاحِبُهُ إِنْ وَجَدْتَهُ»، فَدَخَلَ فَوَجَدَهُ قَدْ خَرَجَ مِنَ الْمَسْجِدِ، فَرَجَعَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: «أَقَتَلْتَهُ؟» قَالَ: لَا، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «لَوْ قُتِلَ الْیَوْمَ مَا اخْتَلَفَ رَجُلَانِ مِنْ أُمَّتِی حَتَّى یَخْرُجَ الدَّجَّالُ»)
[۷] إقبال الأعمال ، جلد ۱ ، صفحه ۴۶۴ (رَوَاهُ عَنِ اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِذَا کَانَ یَوْمُ اَلْقِیَامَهِ زُفَّتْ أَرْبَعَهُ أَیَّامٍ إِلَى اَللَّهِ کَمَا تُزَفُّ اَلْعَرُوسُ إِلَى خِدْرِهَا قِیلَ مَا هَذِهِ اَلْأَیَّامُ قَالَ یَوْمُ اَلْأَضْحَى وَ یَوْمُ اَلْفِطْرِ وَ یَوْمُ اَلْجُمُعَهِ وَ یَوْمُ اَلْغَدِیرِ وَ إِنَّ یَوْمَ اَلْغَدِیرِ بَیْنَ اَلْأَضْحَى وَ اَلْفِطْرِ وَ اَلْجُمُعَهِ کَالْقَمَرِ بَیْنَ اَلْکَوَاکِبِ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی نَجَا فِیهِ إِبْرَاهِیمُ اَلْخَلِیلُ مِنَ اَلنَّارِ فَصَامَهُ شُکْراً لِلَّهِ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی أَکْمَلَ اَللَّهُ بِهِ اَلدِّینَ فِی إِقَامَهِ اَلنَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عَلِیّاً أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَماً وَ أَبَانَ فَضِیلَتَهُ وَ وِصَاءَتَهُ فَصَامَ ذَلِکَ اَلْیَوْمَ وَ إِنَّهُ لَیَوْمُ اَلْکَمَالِ وَ یَوْمُ مَرْغَمَهِ اَلشَّیْطَانِ وَ یَوْمُ تُقْبَلُ أَعْمَالُ اَلشِّیعَهِ وَ مُحِبِّی آلِ مُحَمَّدٍ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی أَکْمَلَ اَللَّهُ اَلدِّینَ یَعْمَدُ اَللَّهُ فِیهِ إِلَى مَا عَمِلَهُ اَلْمُخَالِفُونَ فَیَجْعَلُهُ هَبٰاءً مَنْثُوراً وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی یَأْمُرُ جَبْرَئِیلَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنْ یَنْصِبَ کُرْسِیَّ کَرَامَهِ اَللَّهِ بِإِزَاءِ بَیْتِ اَلْمَعْمُورِ وَ یَصْعَدُهُ جَبْرَئِیلُ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ تَجْتَمِعُ إِلَیْهِ اَلْمَلاَئِکَهُ مِنْ جَمِیعِ اَلسَّمَاوَاتِ وَ یُثْنُونَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِشِیعَهِ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ اَلْأَئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ وَ مُحِبِّیهِمْ مِنْ وُلْدِ آدَمَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی یَأْمُرُ اَللَّهُ فِیهِ اَلْکِرَامَ اَلْکَاتِبِینَ أَنْ یَرْفَعُوا اَلْقَلَمَ عَنْ مُحِبِّی أَهْلِ اَلْبَیْتِ وَ شِیعَتِهِمْ ثَلاَثَهَ أَیَّامٍ مِنْ یَوْمِ اَلْغَدِیرِ وَ لاَ یَکْتُبُونَ عَلَیْهِمْ شَیْئاً مِنْ خَطَایَاهُمْ کَرَامَهً لِمُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ اَلْأَئِمَّهِ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی جَعَلَهُ اَللَّهُ لِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ [ عَلِیٍِّّ ] وَ ذَوِی رَحْمَتِهِ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی یَزِیدُ اَللَّهُ فِی حَالِ مَنْ عَبَدَ فِیهِ وَ وَسَّعَ عَلَى عِیَالِهِ وَ نَفْسِهِ وَ إِخْوَانِهِ وَ یُعْتِقُهُ اَللَّهُ مِنَ اَلنَّارِ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی یَجْعَلُ اَللَّهِ فِیهِ سَعْیَ اَلشِّیعَهِ مَشْکُوراً وَ ذَنْبَهُمُ مَغْفُوراً وَ عَمَلَهُمْ مَقْبُولاً وَ هُوَ یَوْمُ تَنْفِیسِ اَلْکَرْبِ وَ یَوْمُ تَحْطِیطِ اَلْوِزْرِ وَ یَوْمُ اَلْحَبَاءِ وَ اَلْعَطِیَّهِ وَ یَوْمُ نَشْرِ اَلْعِلْمِ وَ یَوْمُ اَلْبِشَارَهِ وَ اَلْعِیدِ اَلْأَکْبَرِ وَ یَوْمٌ یُسْتَجَابُ فِیهِ اَلدُّعَاءُ وَ یَوْمُ اَلْمَوْقِفِ اَلْعَظِیمِ وَ یَوْمُ لُبْسِ اَلثِّیَابِ وَ نَزْعِ اَلسَّوَادِ وَ یَوْمُ اَلشَّرْطِ اَلْمَشْرُوطِ وَ یَوْمُ نَفْیِ اَلْغُمُومِ [اَلْهُمُومِ] وَ یَوْمُ اَلصَّفْحِ عَنْ مُذْنِبِی شِیعَهِ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ هُوَ یَوْمُ اَلسُّبْقَهِ وَ یَوْمُ إِکْثَارِ اَلصَّلاَهِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ یَوْمُ اَلرِّضَا وَ یَوْمُ عِیدِ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَ یَوْمُ قَبُولِ اَلْأَعْمَالِ وَ یَوْمُ طَلَبِ اَلزِّیَادَهِ وَ یَوْمُ اِسْتِرَاحَهِ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ یَوْمُ اَلْمُتَاَجَرَهِ وَ یَوْمُ اَلتَّوَدُّدِ وَ یَوْمُ اَلْوُصُولِ إِلَى رَحْمَهِ اَللَّهِ وَ یَوْمُ اَلتَّزْکِیَهِ وَ یَوْمُ تَرْکِ اَلْکَبَائِرِ وَ اَلذُّنُوبِ وَ یَوْمُ اَلْعِبَادَهِ وَ یَوْمُ تَفْطِیرِ اَلصَّائِمِینَ فَمَنْ فَطَّرَ فِیهِ صَائِماً مُؤْمِناً کَانَ کَمَنْ أَطْعَمَ فِئَاماً وَ فِئَاماً إِلَى أَنْ عَدَّ عَشْراً ثُمَّ قَالَ أَ وَ تَدْرِی مَا اَلْفِئَامُ قَالَ لاَ قَالَ مِائَهُ أَلْفٍ وَ هُوَ یَوْمُ اَلتَّهْنِیَهِ یُهَنِّی بَعْضُکُمْ بَعْضاً فَإِذَا لَقِیَ اَلْمُؤْمِنُ أَخَاهُ یَقُولُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِی جَعَلَنَا مِنَ اَلْمُتَمَسِّکِینَ بِوَلاَیَهِ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ وَ اَلْأَئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ وَ هُوَ یَوْمُ اَلتَّبَسُّمِ فِی وُجُوهِ اَلنَّاسِ مِنْ أَهْلِ اَلْإِیمَانِ فَمَنْ تَبَسَّمَ فِی وَجْهِ أَخِیهِ یَوْمَ اَلْغَدِیرِ نَظَرَ اَللَّهُ إِلَیْهِ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ بِالرَّحْمَهِ وَ قَضَى لَهُ أَلْفَ حَاجَهٍ وَ بَنَى لَهُ قَصْراً فِی اَلْجَنَّهِ مِنْ دُرَّهٍ بَیْضَاءَ وَ نَضَّرَ وَجْهَهُ وَ هُوَ یَوْمُ اَلزِّینَهِ فَمَنْ تَزَیَّنَ لِیَوْمِ اَلْغَدِیرِ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ کُلَّ خَطِیئَهٍ عَمِلَهَا صَغِیرَهً أَوْ کَبِیرَهً وَ بَعَثَ اَللَّهُ إِلَیْهِ مَلاَئِکَهً یَکْتُبُونَ لَهُ اَلْحَسَنَاتِ وَ یَرْفَعُونَ لَهُ اَلدَّرَجَاتِ إِلَى قَابِلِ مِثْلِ ذَلِکَ اَلْیَوْمِ فَإِنْ مَاتَ مَاتَ شَهِیداً وَ إِنْ عَاشَ عَاشَ سَعِیداً وَ مَنْ أَطْعَمَ مُؤْمِناً کَانَ کَمَنْ أَطْعَمَ جَمِیعَ اَلْأَنْبِیَاءِ وَ اَلصِّدِّیقِینَ وَ مَنْ زَارَ فِیهِ مُؤْمِناً أَدْخَلَ اَللَّهُ قَبْرَهُ سَبْعِینَ نُوراً وَ وَسَّعَ فِی قَبْرِهِ وَ یَزُورُ قَبْرَهُ کُلَّ یَوْمٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ وَ یُبَشِّرُونَهُ بِالْجَنَّهِ وَ فِی یَوْمِ اَلْغَدِیرِ عَرَضَ اَللَّهُ اَلْوَلاَیَهَ عَلَى أَهْلِ اَلسَّمَاوَاتِ اَلسَّبْعِ فَتَسْبِقُ إِلَیْهَا أَهْلُ اَلسَّمَاءِ اَلسَّابِعَهِ فَزَیَّنَ بِهَا اَلْعَرْشَ ثُمَّ سَبَقَ إِلَیْهَا أَهْلُ اَلسَّمَاءِ اَلرَّابِعَهِ فَزَیَّنَهَا بِالْبَیْتِ اَلْمَعْمُورِ ثُمَّ سَبَقَ إِلَیْهَا أَهْلُ اَلسَّمَاءِ اَلدُّنْیَا فَزَیَّنَهَا بِالْکَوَاکِبِ ثُمَّ عَرَضَهَا عَلَى اَلْأَرَضِینَ فَسَبَقَتْ مَکَّهُ فَزَیَّنَهَا بِالْکَعْبَهِ ثُمَّ سَبَقَتْ إِلَیْهَا اَلْمَدِینَهُ فَزَیَّنَهَا بِالْمُصْطَفَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ثُمَّ سَبَقَتْ إِلَیْهَا اَلْکُوفَهُ فَزَیَّنَهَا بِأَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ عَرَضَهَا عَلَى اَلْجِبَالِ فَأَوَّلُ جَبَلٍ أَقَرَّ بِذَلِکَ ثَلاَثَهُ أَجْبُلٍ [أَجْبَالٍ] اَلْعَقِیقُ وَ جَبَلُ اَلْفَیْرُوزَجِ وَ جَبَلُ اَلْیَاقُوتِ فَصَارَتْ هَذِهِ اَلْجِبَالُ جِبَالَهُنَّ وَ أَفْضَلَ اَلْجَوَاهِرِ ثُمَّ سَبَقَتْ إِلَیْهَا جِبَالٌ أُخَرُ فَصَارَتْ مَعَادِنَ اَلذَّهَبِ وَ اَلْفِضَّهِ وَ مَا لَمْ یُقِرَّ بِذَلِکَ وَ لَمْ یَقْبَلْ صَارَتْ لاَ تُنْبِتُ شَیْئاً وَ عَرَضَتْ فِی ذَلِکَ اَلْیَوْمِ عَلَى اَلْمِیَاهِ فَمَا قَبِلَ مِنْهَا صَارَ عَذْباً وَ مَا أَنْکَرَ صَارَ مِلْحاً أُجَاجاً وَ عَرَضَهَا فِی ذَلِکَ اَلْیَوْمِ عَلَى اَلنَّبَاتِ فَمَا قَبِلَهُ صَارَ حُلْواً طَیِّباً وَ مَا لَمْ یَقْبَلْ صَارَ مُرّاً ثُمَّ عَرَضَهَا فِی ذَلِکَ اَلْیَوْمِ عَلَى اَلطَّیْرِ فَمَا قَبِلَهَا صَارَ فَصِیحاً مُصَوِّتاً وَ مَا أَنْکَرَهَا صَارَ أَخْرَسَ مِثْلَ اَللَّکَنِ وَ مَثَلُ اَلْمُؤْمِنِینَ فِی قَبُولِهِمْ وَلاَءَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ فِی یَوْمِ غَدِیرِ خُمٍّ کَمَثَلِ اَلْمَلاَئِکَهِ فِی سُجُودِهِمْ لِآدَمَ وَ مَثَلُ مَنْ أَبَى وَلاَیَهَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ فِی یَوْمِ اَلْغَدِیرِ مَثَلُ إِبْلِیسَ وَ فِی هَذَا اَلْیَوْمِ أُنْزِلَتْ هَذِهِ اَلْآیَهُ اَلْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ مَا بَعَثَ اَللَّهُ نَبِیّاً إِلاَّ وَ کَانَ یَوْمُ بَعْثِهِ مِثْلَ یَوْمِ اَلْغَدِیرِ عِنْدَهُ وَ عَرَفَ حُرْمَتَهُ إِذْ نَصَبَ لِأُمَّتِهِ وَصِیّاً وَ خَلِیفَهً مِنْ بَعْدِهِ فِی ذَلِکَ اَلْیَوْمِ .)
[۸] صحیح مسلم، جلد ۴، صفحه ۲۰۰۷ (بَابُ مَنْ لَعَنَهُ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، أَوْ سَبَّهُ، أَوْ دَعَا عَلَیْهِ، وَلَیْسَ هُوَ أَهْلًا لِذَلِکَ، کَانَ لَهُ زَکَاهً وَأَجْرًا وَرَحْمَهً)
[۹] سوره مبارکه احزاب، آیه ۶ (النَّبِیُّ أَوْلَىٰ بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ ۖ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ ۗ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَىٰ أَوْلِیَائِکُمْ مَعْرُوفًا ۚ کَانَ ذَٰلِکَ فِی الْکِتَابِ مَسْطُورًا)
[۱۰] صحیح مسلم، جلد ۴، صفحه ۲۰۱۰ (حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى الْعَنَزِیُّ، ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ بَشَّارٍ، – وَاللَّفْظُ لِابْنِ الْمُثَنَّى – قَالَا: حَدَّثَنَا أُمَیَّهُ بْنُ خَالِدٍ، حَدَّثَنَا شُعْبَهُ، عَنْ أَبِی حَمْزَهَ الْقَصَّابِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: کُنْتُ أَلْعَبُ مَعَ الصِّبْیَانِ، فَجَاءَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَتَوَارَیْتُ خَلْفَ بَابٍ، قَالَ فَجَاءَ فَحَطَأَنِی حَطْأَهً، وَقَالَ: «اذْهَبْ وَادْعُ لِی مُعَاوِیَهَ» قَالَ: فَجِئْتُ فَقُلْتُ: هُوَ یَأْکُلُ، قَالَ: ثُمَّ قَالَ لِیَ: «اذْهَبْ فَادْعُ لِی مُعَاوِیَهَ» قَالَ: فَجِئْتُ فَقُلْتُ: هُوَ یَأْکُلُ، فَقَالَ: «لَا أَشْبَعَ اللهُ بَطْنَهُ» قَالَ ابْنُ الْمُثَنَّى: قُلْتُ لِأُمَیَّهَ: مَا حَطَأَنِی؟ قَالَ: قَفَدَنِی قَفْدَهً)
[۱۱] شرح النووی على مسلم ، جلد ۱۶ ، صفحه ۱۵۶ (عن بن عَبَّاسٍ قَالَ کُنْتُ أَلْعَبُ مَعَ الصِّبْیَانِ فَجَاءَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَتَوَارَیْتُ خَلْفَ بَابٍ فَجَاءَ فَحَطَأَنِی حَطْأَهً وَقَالَ اذْهَبِ ادْعُ لِی مُعَاوِیَهَ) وَفَسَّرَ الرَّاوِی أَیْ قَفَدَنِی أَمَّا حَطَأَنِی فَبِحَاءٍ ثُمَّ طَاءٍ مُهْمَلَتَیْنِ وَبَعْدَهَا همزه وقفدنی بِقَافٍ ثُمَّ فَاءٍ ثُمَّ دَالٍ مُهْمَلَهٍ وَقَوْلُهُ حَطْأَهً بِفَتْحِ الْحَاءِ وَإِسْکَانِ الطَّاءِ بَعْدَهَا هَمْزَهٌ وَهُوَ الضَّرْبُ بِالْیَدِ مَبْسُوطَهٍ بَیْنَ الْکَتِفَیْنِ وَإِنَّمَا فَعَلَ هَذَا بِابْنِ عَبَّاسٍ مُلَاطَفَهً وَتَأْنِیسًا وَأَمَّا دُعَاؤُهُ عَلَى مُعَاوِیَهَ أَنْ لَا یَشْبَعَ حِینَ تَأَخَّرَ فَفِیهِ الْجَوَابَانِ السَّابِقَانِ أَحَدُهُمَا أَنَّهُ جَرَى عَلَى اللِّسَانِ بِلَا قَصْدٍ وَالثَّانِی أَنَّهُ عُقُوبَهٌ لَهُ لِتَأَخُّرِهِ وَقَدْ فَهِمَ مُسْلِمٌ رَحِمَهُ اللَّهُ مِنْ هَذَا الْحَدِیثِ أَنَّ مُعَاوِیَهَ لَمْ یَکُنْ مُسْتَحِقًّا لِلدُّعَاءِ عَلَیْهِ فَلِهَذَا أَدْخَلَهُ فِی هَذَا الباب وجعله غیره من مناقب معاویهلانه فِی الْحَقِیقَهِ یَصِیرُ دُعَاءً لَهُ وَفِی هَذَا الْحَدِیثِ جَوَازُ تَرْکِ الصِّبْیَانَ یَلْعَبُونَ بِمَا لَیْسَ بِحَرَامٍ وَفِیهِ اعْتِمَادُ الصَّبِیِّ فِیمَا یُرْسِلُ فِیهِ مِنْ دُعَاءِ إِنْسَانٍ وَنَحْوِهِ مِنْ حَمْلِ هَدِیَّهٍ وَطَلَبِ حَاجَهٍ وَأَشْبَاهِهِ وَفِیهِ جَوَازُ إِرْسَالِ صَبِیِّ غَیْرِهِ مِمَّنْ یَدُلُّ عَلَیْهِ فِی مِثْلِ هَذَا وَلَا یُقَالُ هَذَا تَصَرُّفٌ فِی مَنْفَعَهِ الصَّبِیِّ لِأَنَّ هَذَا قَدْرٌ یَسِیرٌ وَرَدَ الشَّرْعُ بِالْمُسَامَحَهِ بِهِ لِلْحَاجَهِ وَاطَّرَدَ بِهِ الْعُرْفُ وَعَمَلُ الْمُسْلِمِینَ والله اعلم)
[۱۲] صحیح بخاری، جلد ۶، صفحه ۱۷ (حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا یَحْیَى، عَنْ شُعْبَهَ، قَالَ: حَدَّثَنِی خُبَیْبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ حَفْصِ بْنِ عَاصِمٍ، عَنْ أَبِی سَعِیدِ بْنِ المُعَلَّى، قَالَ: کُنْتُ أُصَلِّی فِی المَسْجِدِ، فَدَعَانِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَلَمْ أُجِبْهُ، فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنِّی کُنْتُ أُصَلِّی، فَقَالَ: ” أَلَمْ یَقُلِ اللَّهُ: {اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ} [الأنفال: ۲۴]. ثُمَّ قَالَ لِی: «لَأُعَلِّمَنَّکَ سُورَهً هِیَ أَعْظَمُ السُّوَرِ فِی القُرْآنِ، قَبْلَ أَنْ تَخْرُجَ مِنَ المَسْجِدِ». ثُمَّ أَخَذَ بِیَدِی، فَلَمَّا أَرَادَ أَنْ یَخْرُجَ، قُلْتُ لَهُ: «أَلَمْ تَقُلْ لَأُعَلِّمَنَّکَ سُورَهً هِیَ أَعْظَمُ سُورَهٍ فِی القُرْآنِ»، قَالَ: {الحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمِینَ} [الفاتحه: ۲] «هِیَ السَّبْعُ المَثَانِی، وَالقُرْآنُ العَظِیمُ الَّذِی أُوتِیتُهُ»)
[۱۳] سوره مبارکه انفال، آیه ۲۴
[۱۴] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۳۷ ، صفحه ۱۸۵ (رَوَى اِبْنُ اَلْمَغَازِلِیِّ فِی کِتَابِهِ بِإِسْنَادِهِ إِلَى عَطِیَّهَ اَلْعَوْفِیِّ قَالَ: رَأَیْتُ اِبْنَ أَبِی أَوْفَى فِی دِهْلِیزٍ لَهُ بَعْدَ مَا ذَهَبَ بَصَرُهُ فَسَأَلْتُهُ عَنْ حَدِیثٍ فَقَالَ إِنَّکُمْ یَا أَهْلَ اَلْکُوفَهِ فِیکُمْ مَا فِیکُمْ قَالَ قُلْتُ أَصْلَحَکَ اَللَّهُ إِنِّی لَسْتُ مِنْهُمْ لَیْسَ عَلَیْکَ عَارٌ قَالَ أَیَّ حَدِیثٍ قَالَ قُلْتُ حَدِیثَ عَلِیٍّ یَوْمَ غَدِیرِ خُمٍّ قَالَ خَرَجَ عَلَیْنَا رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فِی حَجَّهِ اَلْوَدَاعِ یَوْمَ غَدِیرِ خُمٍّ وَ قَدْ أَخَذَ بِیَدِ عَلِیٍّ عَلَیْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ أَیُّهَا اَلنَّاسُ أَ لَسْتُمْ تَعْلَمُونَ أَنِّی أَوْلىٰ بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ مَنْ کُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلاَهُ .)
[۱۵] معرفه الصحابه ، جلد ۱ ، صفحه ۲۵۲ (حَدَّثَنَا سُلَیْمَانُ بْنُ أَحْمَدَ، ثنا مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ بْنِ أَبِی شَیْبَهَ، ثنا یَحْیَى بْنُ الْحَسَنِ بْنِ فُرَاتٍ، ثنا عَلِیُّ بْنُ هَاشِمٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَیْدِ اللهِ بْنِ أَبِی رَافِعٍ، ثنا عَوْنُ بْنُ عُبَیْدِ اللهِ بْنِ أَبِی رَافِعٍ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ جَدِّهِ، قَالَ: ” دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَ نَائِمٌ، أَوْ یُوحَى إِلَیْهِ، وَإِذَا حَیَّهٌ فِی جَانِبِ الْبَیْتِ، فَکَرِهْتُ أَنْ أَقْتُلَهَا وَأُوقِظَهُ، فَاضْطَجَعْتُ بَیْنَهُ وَبَیْنَ الْحَیَّهِ، فَإِنْ کَانَ شَیْءٌ کَانَ بِی دُونَهُ، فَاسْتَیْقَظَ وَهُوَ یَتْلُو هَذِهِ الْآیَهَ إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ الْآیَهَ فَقَالَ: «§الْحَمْدُ لِلَّهِ» فَرَآنِی إِلَى جَانِبِهِ فَقَالَ: «مَا أَضْجَعَکَ هَا هُنَا؟» قُلْتُ: لِمَکَانِ هَذِهِ الْحَیَّهِ، قَالَ: «قُمْ إِلَیْهَا فَاقْتُلْهَا» فَقَتَلْتُهَا، ثُمَّ أَخَذَ بِیَدِی، فَقَالَ: «یَا أَبَا رَافِعٍ، سَیَکُونُ بَعْدِی قَوْمٌ یُقَاتِلُونَ عَلِیًّا رَضِیَ اللهُ عَنْهُ، حَقًّا عَلَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ جِهَادُهُمْ، فَمَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ جِهَادَهُمْ بِیَدِهِ فَبِلِسَانِهِ، فَمَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ بِلِسَانِهِ فَبِقَلْبِهِ، لَیْسَ وَرَاءَ ذَلِکَ شَیْءٌ»)
[۱۶] سوره مبارکه مائده، آیه ۵۵
[۱۷] شرح مشکل الآثار ، جلد ۳ ، صفحه ۹۴ (حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْمُغِیرَهِ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِی فُدَیْکٍ، قَالَ: حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى، عَنْ عَوْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ أُمِّهِ أُمِّ جَعْفَرٍ، عَنْ أَسْمَاءَ ابْنَهِ عُمَیْسٍ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ صَلَّى الظُّهْرَ بِالصَّهْبَاءِ ثُمَّ أَرْسَلَ عَلِیًّا عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی حَاجَهٍ فَرَجَعَ , وَقَدْ صَلَّى النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الْعَصْرَ، فَوَضَعَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ رَأْسَهُ فِی حِجْرِ عَلِیٍّ فَلَمْ یُحَرِّکْهُ حَتَّى غَابَتِ الشَّمْسُ، فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: ” اللهُمَّ إِنَّ عَبْدَکَ عَلِیًّا احْتَبَسَ بِنَفْسِهِ عَلَى نَبِیِّکَ فَرُدَّ عَلَیْهِ شَرْقَهَا ” قَالَتْ أَسْمَاءُ فَطَلَعَتِ الشَّمْسُ حَتَّى وَقَعَتْ عَلَى الْجِبَالِ وَعَلَى الْأَرْضِ , ثُمَّ قَامَ عَلِیٌّ فَتَوَضَّأَ وَصَلَّى الْعَصْرَ , ثُمَّ غَابَتْ وَذَلِکَ فِی الصَّهْبَاءِ فِی غَزْوَهِ خَیْبَرَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ: فَاحْتَجْنَا أَنْ نَعْلَمَ مَنْ مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْمَذْکُورُ فِی إِسْنَادِ هَذَا الْحَدِیثِ، فَإِذَا هُوَ مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْمَدَنِیُّ الْمَعْرُوفُ بِالْفِطْرِیِّ وَهُوَ مَحْمُودٌ فِی رِوَایَتِهِ وَاحْتَجْنَا أَنْ نَعْلَمَ مَنْ عَوْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْمَذْکُورُ فِیهِ فَإِذَا هُوَ عَوْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَاحْتَجْنَا أَنْ نَعْلَمَ مَنْ أُمُّهُ الَّتِی رَوَى عَنْهَا هَذَا الْحَدِیثَ فَإِذَا هِیَ أُمُّ جَعْفَرٍ ابْنَهُ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِی طَالِبٍ. فَقَالَ قَائِلٌ: کَیْفَ تَقْبَلُونَ هَذَا وَأَنْتُمْ تَرْوُونَ عَنْ أَبِی هُرَیْرَهَ عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مَا یَدْفَعُهُ فَذَکَرَ مَا)
[۱۸] عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه ، جلد ۱ ، صفحه ۱۲۹
[۱۹] من لا یحضره الفقیه، جلد ۱، صفحه ۲۰۳، حدیث ۶۱۰ (عَنْ اَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَیْسٍ اَنَّهَا قَالَتْ بَیْنَمَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نَائِمٌ ذَاتَ یَوْمٍ وَ رَاْسُهُ فِی حَجْرِ عَلِیٍّ (علیه‌السّلام) فَفَاتَتْهُ الْعَصْرُ حَتَّی غَابَتِ الشَّمْسُ فَقَالَ اللَّهُمَّ اِنَّ عَلِیّاً کَانَ فِی طَاعَتِکَ وَ طَاعَهِ رَسُولِکَ فَارْدُدْ عَلَیْهِ الشَّمْسَ- قَالَتْ اَسْمَاءُ فَرَاَیْتُهَا وَ اللَّهِ غَرَبَتْ ثُمَّ طَلَعَتْ بَعْدَ مَا غَرَبَتْ وَ لَمْ یَبْقَ جَبَلٌ وَ لَا اَرْضٌ اِلَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ حَتَّی قَامَ عَلِیٌّ (علیه‌السّلام) فَتَوَضَّاَ وَ صَلَّی ثُمَّ غَرَبَت)
[۲۰] سوره مبارکه انفال، آیه ۲۶ (وَاذْکُرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلِیلٌ مُسْتَضْعَفُونَ فِی الْأَرْضِ تَخَافُونَ أَنْ یَتَخَطَّفَکُمُ النَّاسُ فَآوَاکُمْ وَأَیَّدَکُمْ بِنَصْرِهِ وَرَزَقَکُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ)
[۲۱] کامل الزیارات، صفحه ۲۶۶ (قَالَتْ زَیْنَبُ فَلَمَّا ضَرَبَ ابْنُ مُلْجَمٍ لَعَنَهُ اللَّهُ أَبِی وَ رَأَیْتُ عَلَیْهِ أَثَرَ الْمَوْتِمِنْهُ … فَقَالَ یَا بُنَیَّهِ الْحَدِیثُ کَمَا حَدَّثَتْکِ أُمُّ أَیْمَنَ وَ کَأَنِّی بِکِ وَ بِنِسَاءِ أَهْلِکِ سَبَایَا بِهَذَا الْبَلَدِ أَذِلَّاءَ خَاشِعِینَ تَخافُونَ أَنْ یَتَخَطَّفَکُمُ النَّاسُ فَصَبْراً صَبْراً فَوَ الَّذِی فَلَقَ الْحَبَّهَ وَ بَرَأَ النَّسَمَهَ مَا لِلَّهِ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ یَوْمَئِذٍ وَلِیٌّ غَیْرُکُمْ وَ غَیْرُ مُحِبِّیکُمْ وَ شِیعَتِکُم.)
[۲۲] سوره مبارکه یونس، آیه ۶۵ (وَلَا یَحْزُنْکَ قَوْلُهُمْ ۘ إِنَّ الْعِزَّهَ لِلَّهِ جَمِیعًا ۚ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ)
[۲۳] حدیث کساء
پاسخ دهید