در متن ذیل به سلسله جلسات «روش تحقیق» پرداخته خواهد شد.
عناصر تحقیق
۱ – وجود مسئله.
۲ – تلاش روشمند در جمع آوری اطلاعات ، تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری.
۳ – کسبِ اطلاعات.
۴ – حلِّ مسئله به وسیله اطلاعات.
تحقیق با سوال آغاز می شود و با ارائه گزارش پایان می یابد.
انواع تحقیق
تحقیق به لحاظ فرد یا افراد، نوع شناخت ، هدف، ماهیت و ابزار به انواعی تقسیم می گردد.
تحقیق با توجه به محقق به فردی وگروهی؛ با توجه به هدف، به بنیادی و کاربردی؛ با توجه به منابع و ابزار اطلاعات به تجربی، عقلی، شهودی و نقلی تقسیم می شود و با توجه به نوع و ماهیتِ اطلاعات به تحقیقِ کمی و کیفی ؛ با توجه به پیشینه موضوع و نیز هدف، به اکتشافی، توصیفی و تبیینی ؛ و با توجه به مقایسه دو موضوع و عدم آن به تحقیق مقایسه ای و غیر مقایسه ای ؛ با توجه به ابزار و روش گردآوری
اطلاعات، به تحقیق کتابخانه ای و غیر کتابخانه ای؛ با توجه به محورهای پژوهش به مسأله پژوهی و موضوع پژوهی و متن پژوهی و از نظر زمان به تاریخی و طولی و مقطعی تقسیم می شود.
تحقیقات بنیادی یا پایه ای در جستجوی کشفِ حقایق و واقعیت ها و شناخت
پدیده ها و اشیاء بوده و مرزهای دانش بشری را توسعه می دهند و قوانین علمی را کشف نموده به تبیین ویژگی و صفات یک واقعیت می پردازند.
تحقیقات کاربردی با استفاده از تحقیقات پایه ای برای رفع نیازمندی ها و بهبود و بهینه سازی ابزارها ،روش ها و الگو ها در جهت رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی مورد استفاده قرار می گیرند.
روش تحقیق
روش تحقیق شیوه خاصی برای گرد آوری اطلاعات است ، تجزیه و تحلیل اطلاعات و نتیجه گیری در روش تحقیق به گونه ای است که بتوانیم صحت و سقم فرضیات خود را بررسی کنیم.
روش های تحقیق را می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:
۱ – روش های کیفی.
۲ – روش های کمّی.
از مهمترین روش های کیفی می توان به روش های میدانی، مطالعه موردی، تحلیل گفتمان و روش اسنادی یا کتابخانه ای اشاره نمود. همچنان که از جمله روشهای کمی می توان از روشهای آزمایشی، پیمایشی و تحلیل محتوا یادکرد.
روش میدانی: روشی است که در آن محقق در محیط و میدان قرار می گیرد و
مشاهداتِ خود را به دقت ثبت می کند. گردآوری اطلاعات در تحقیق میدانی بر اساس مشاهده، مشارکت ، مصاحبه و… است.
روش مطالعه موردی: در این روش یک مورد به طور عمیق و همه جانبه مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. این روش عمدتاً در تحلیلِ روان مورد استفاده قرار می گیرد و محقق، از طریق انجام مصاحبه های دقیق با فرد دارای مشکل و اطرافیان او و نیز با بررسی تاریخچه زندگی او، اطلاعاتِ جامعی را پیرامون زوایای مشکل او جمع آوری می کند.
روش تحلیل گفتمان: در این روش هدفِ محقق، کشفِ جهت گیری های ارزشی، اعتقادی، و سیاسی یک فرد یا یک گروه می باشد، برای تأمین این هدف، کلمات، گفتگوها و نوعِ تعابیر را که در قالب پیام ها، بیانیه ها، مصاحبه ها، موضع گیری ها و مانند آن ارائه می شود، مورد بررسی قرار می گیرند.
هدف از تحقیقات آزمایشی وتجربی استنباط روابط علّی و معلولی بین پدیده هایی است که مورد کنترل قرار گرفته اند.
پاسخ دهید