«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم‏»

«أُفَوِّضُ أَمْری إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِبادِ».[۱]

«رَبِّ اشْرَحْ لی‏ صَدْری * وَ یَسِّرْ لی‏ أَمْری * وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی‏ * یَفْقَهُوا قَوْلی‏».[۲]

«اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِی بِالْهُدَى وَ أَلْهِمْنِی التَّقْوَى».[۳]

مقدّمه

هدیه به پیشگاه با عظمت حضرت صدّیقه طاهره سلام الله علیها صلواتی هدیه بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

عرض ادب به ساحت مقدّس و مبارک حضرت بقیّه‌ الله اعظم روحی و ارواح العالمین له الفداه و عجّل الله تعالی فرجه الشریف صلوات دیگری محبّت بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

هدیه به پیشگاه امام امّت، شهدای عظیم الشأن از صدر اسلام، شهدای جنگ تحمیلی، شهدای مدافع حرم و شهدای مدافع امنیت و عزیزان و شهدایی که تصویرشان جلسه را مزیّن کرده است، و اینکه ان شاء الله خدای متعال عاقبت خودتان و خانواده‌هایتان را هم ختم به خیر و شهادت کند، ان شاء الله سایه رهبر معظم انقلاب بر سر ما مستدام باشد، صلوات دیگری محبّت بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

مرور جلسات قبل

به محضر مبارک شما عرض کردیم که در موضوعات غیر از ضروریات دین، این اتفاق نظر به این شکل کم پیش می‌آید که اینطور بیش از چهارصد شاعر شیعه به آن تصریح کنند، در میان این‌ها هم فحول علماء و مراجع هستند، سیّد بحرالعلوم اعلی الله مقامه الشّریف، کاشف الغطاء اعلی الله مقامه الشّریف، مرحوم آیت الله العظمی شیخ حسین کبیر که به او شیخ حسین نجف می‌گویند، شعرایی از قدما بخاطر گفتن این حرف‌ها در محضر اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین جایزه گرفته‌اند و تشویق شده‌اند و دعا شده‌اند، تصریحات علما از مشارب مختلف، از آن‌هایی که اهل فلسفه هستند، از آن‌هایی که اخباری هستند، از آن‌هایی که فقیه هستند، از آن‌هایی که اصولی هستند، از متکلمین شیعه، از ادبای شیعه، رهبران انقلاب اسلامی، علمای امروز نجف، یعنی کم پیش می‌آید که همه در این تنوع یک چیز بگویند، بگویند که اگر سقیفه نبود حتّی دو نفر هم دچار اختلاف نمی‌شدند، سنگی روی سنگی نمی‌لغزید، خونی ریخته نمی‌شد، حرمتی هتک نمی‌شد، ظلمی نمی‌شد، شهادت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و امام حسن مجتبی صلوات الله علیه و حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه و اسارت و… هیچ.

طبعاً روایات هم به این فهم کمک کرده است، حتّی بعضی‌ها که مستبصر هستند، مانند نواده‌ی «سِندی بن شاهِک» که جدّ اعلای او درواقع قاتل حضرت موسی بن جعفر صلوات الله علیه است، او هم اینطور می‌گوید که

وَ قَد عَلِمُوا أنَّ یَومَ الغَدِیر              بِغَدرِهِم جَرَّ یَومَ الجَمَل

با خیانت در غدیر بود که جمل درست شد. جمل، صفین، نهروان، کربلا و… درواقع یعنی همه جا.

دیگر کیفرخواستی بیش از این در جایی پیدا نمی‌شود، یعنی همه‌ی عالم را به گردن یک جا انداخته‌اند.

عرض کردیم چطور اینطور می‌شود، حال این را فرموده‌اند، چون روایت دارد ما تعبّداً می‌پذیریم، اما حال ببینیم چطور اینطور می‌شود.

عرض کردیم کارهایی کردند، اولاً دستگاه معرفتی مسلمین را دچار اختلال کردند، هک کردند، جابجا کردند، بگونه‌ای که وقتی طرف نگاه می‌کند شب را روز ببیند و روز را شب، سرد را گرم ببیند و گرم را سرد، اولویت‌های او جابجا بشود. اولین خطر امنیت ملّی برای آن تفکّر نه روم شرقی بود و نه ایران غربی بود، خانه‌ی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بود! خودِ همین موضوع نشان می‌دهد که این‌ها چه فکری داشتند.

بنده کاری به آن افراد خاص ندارم، فعلاً با مردم کار دارم.

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به او فرمودند: «أجِئتَ لِتُحرِقَ دَارَنَا؟»[۴] آیا آمده‌ای که خانه‌ی مرا آتش بزنی؟ گفت: این کار برای تقویت دین پدرت است! این کار را برای دین می‌کنم!

اگر زمانی قوام انحراف به یک فرد باشد اینقدر خطرناک نیست، چون با مرگ او تمام می‌شود. کجا خطرناک است؟ وقتی که آن انحراف را با ابزاری به شیوه و عادت و سبک زندگی تبدیل کنید، در اینصورت دیگر نمی‌توانید جلوی آن را بگیرید، چون مردم نسبت به آن تعلّق پیدا می‌کنند، برای آن غیرت پیدا می‌کنند، طوری که انگار حق است، در حالی که باطل است.

اگر الآن نستجیربالله کسی به این جلسه بیاید و به شهید سلیمانی رضوان الله تعالی علیه جسارت کند، بالاتر معاذالله اگر به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها جسارت کند، شما تحمّل نمی‌کند؛ البته این تعصب حق است.

او چنان به یک امر باطلی تعصب دارد که انگار این اتفاق افتاده است، یعنی مجلس را بهم می‌زند، می‌گوید ما در ماه رمضان می‌خواهیم نماز بخوانیم و این علی اجازه نمی‌دهد و جلوی نماز مردم را گرفته است! حال به او بگویید این بدعت است و این نماز نیست، قبول نمی‌کند. در اینصورت دیگر قوام به شخص نیست و استمرار پیدا می‌کند.

اهمیّت حکومت

عرض کردیم یکی از ابزار مهم حکومت بود، حکومت غصب شد که اینطور شد، خدا شاهد است اگر ما قدری تاریخ خوانده باشیم و ببینیم آرزوی بزرگانی چون علامه حلّی اعلی الله مقامه الشّریف این بود که یک مجلس بدون ترور و دردسر بگیرند و پرچم بزنند و بگویند اینجا مجلس عزای حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است. بروید و ابتدای کتاب «منهاج الکرامه» را ببینید، در مورد سلطان مغول می‌گوید «ابقاء الله الی یوم القیامه» سایه شما تا روز قیامت به سر ما باشد. اگر کسی نداند می‌گوید مگر او چکار کرده است؟ سلطان مغول شیعه شد! اینطور شیعه نشد که شما فکر کنید مثلاً امام خمینی رضوان الله تعالی علیه شد، قوه‌ی قضائیه او در دست ائمه شافعی بود، آن‌ها که اجازه نمی‌دادند، کشور بهم می‌ریخت، شیعه پراکنده بود؛ دو کار کرده بودند، یکی اینکه در هر شهری یک «دارالسیاده» راه انداخته بودند که اگر سادات به شهری سفر رفتند گرسنه نباشند. این موضوع هم خیلی مهم است، تا چند وقت قبل همه‌ی امامزاده‌ها در کوه و کمر فراری بودند، چون آن‌ها را می‌کشتند، اما حالا دارالسیاده راه انداخته بودند و سادات را تکریم می‌کردند. دوم اینکه گفته بود کسی حق ندارد جلوی زندگی و اعمال و رفتار شیعیان را بگیرد. علامه حلّی اعلی الله مقامه الشّریف هم می‌فرماید که خدای متعال سایه‌ی تو را تا قیامت بر سر ما مستدام بدارد.

این‌ها را نمی‌گویم که اگر شما امروز مشکلاتی در جامعه می‌بینید تخدیر بشوید و من بگویم مشکلی نیست، اول آدم باید اصل موضوع را بداند. اول ما باید بدانیم که باید از مسئولین چه مطالباتی داشته باشیم، ما باید کجاها پای کار بیاییم. این حکومت یک استثناء است، بخدا قسم در تاریخ شیعه اتفاقی که الآن افتاده است (با همه‌ی مشکلاتی که هست) نیفتاده بوده است، بروید و تاریخ را ببینید که مهم است. بنده نمی‌خواهم عرض کنم که مشکلات نیست، مشکلات هست، بعضی‌ها غلط اضافی می‌کنند، بعضی‌ها اشتباه فاحش می‌کنند. اما اولاً همه غلط نمی‌کنند…

انسان باید از این موضوع بترسد، اگر انسان بگوید «همه»، این‌ها انحلالی است، روز قیامت می‌گویند مثلاً چند صد هزار پرونده داری، باید سند دزدی هر یک را بگویید. لذا اگر می‌خواهید به کسی «دزد» هم بگویید، بایستی به کسی که دزد است «دزد» گفت، ان شاء الله خدای متعال دست هر کسی که در جیب بیت المال مسلمین است را با متوکل ملعون محشور کند و او را ساقط کند، اما نمی‌شود بخاطر ظلم یک نفر بیخود به کس دیگری تهمت زد.

با همه‌ی این مشکلاتی که هست، و ان شاء الله خدای متعال هر کسی که در امور مردم سهل انگاری می‌کند را لعنت کند و ان شاء الله خدای متعال هر کسی که مردم را یاری می‌کند یاری کند، ولی وضع ما هنوز استثنائی است، این موضوع را برای این نمی‌گویم که بگویم الآن هیچ چیزی خراب نیست. به چه چیزی نگاه می‌کنم؟ به اینکه کسانی بوده‌اند که بنده به اندازه‌ی ناخن آن‌ها نیستم، این‌ها برای کاغذ لنگ بودند که علمشان را بنویسند، باید تنها کتاب خطی که نوشته بودند را در بازار می‌فروختند که نان شب داشته باشند؛ چون دشمنان می‌خواستند شیعه را لِه کنند. از همین هجمه‌ی سنگینی که امروز در دنیا نسبت به ما هست… البته هجمه‌ی بر علیه انقلاب را نمی‌گویم، کاری به بحث‌های سیاسی ندارم، تعداد زیادی ماهواره بر علیه جمهوری اسلامی حرف می‌زنند که بنده الآن با آن‌ها کاری ندارم، آن‌هایی که بر علیه تشیّع هستند که ده برابرِ تاریخ اسلام است، چه علّتی دارند؟ علّت این است که از لشگر شما می‌ترسند. در ایام گذشته مرجع تقلید شیعه… نگاه کنید، فاضل شربیانی رضوان الله تعالی علیه رئیس مذهب (در زمان خودش) است، با سرِ کج به سلطان قاجار نامه نوشته است: «حضرت سلطان، مظفرالدین شاه! ارواح العالمین لتراب مقدمک الفداه»، انگار که با امام زمان ارواحنا فداه حرف می‌زند! چون اگر غیر از این می‌نوشت که نامه را نمی‌خواند… «اگر می‌شود به این خواهرزاده‌تان بگویید که این موقوفه‌ی حرم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را به ما بدهد که ما شب‌ها قبر مبارک امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را روشن کنیم».

اگر کسی بگوید امروز وضع علما بدتر از روزهای پیش است، والله دروغ است. شاید چند نفر زیر عمامه‌ای بزنند، اما صد نفر هم دست به عبای کسی مانند من می‌کشند، یک ساعت هم می‌نشینند که ببینند فلانی چه می‌گوید.

نمی‌خواهم بگویم همه چیز خوب است، قصد ندارم بدی‌ها را هم کنار بگذارم، الآن هم نمی‌خواهم از جمهوری اسلامی حرف بزنم، موضوع حکومتی است که اگر بخواهد و اراده کند…

ما ده سال تلاش کردیم که در این تهران راهپیمایی غدیر بشود، اما هیچ اتفاقی رخ نداد. حکومت اراده کرد و شهر قفل شد! بخدا قسم اگر حکومت بیست سال اراده کند غدیر تهران مانند ایام اربعین کربلا از جمعیت منفجر می‌شود و باید ایستگاه صلواتی را از مسکن مهرِ بیرون از شهر شروع کنیم. ان شاء الله خدای متعال روزی را بیاورد که ایستگاه صلواتی را در خاورمیانه برگزار کنیم.

این‌ها کارهایِ عادیِ یک نفره و دو نفره نیست، ما اول باید بدانیم که حکومت باید چه کارهایی کند. البته که همه‌ی حکومت هم هیئت نیست، بنده بعنوان مثال عرض کردم، اما در امورِ دینی کار بدون حکومت پیش نمی‌رود.

اگر شما راه بهتری از این چیزی که الآن هست پیدا کردید که به دین و انسانیت نزدیکتر است، ما هم به آنجا می‌آییم، باید به سراغ آن رفت. اگر بهتر از ولی فقیه پیدا کردی که بصورت واضح از ایشان بهتر بود، به سراغ او می‌رویم، خود ولی فقیه هم کنار می‌رود، این قاعده‌ی دین است، باید در مجموع برترین باشد، وگرنه باید کنار برود.

بروید و تاریخ را نگاه کنید، فقط موقوفه‌هایی که حکومت‌های قاجار و پهلوی غصب کرده‌اند و پس ندادند، اگر پای دین خرج بشود چقدر می‌شود. آن‌ها اجازه نمی‌دادند دین پیش برود. تازه این‌ها مانند قاجار اهل وقف بودند!

«نصرت خدا» به چه چیزی است؟

آن چیزی که غصب شد و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها برای آن اعتراض کردند، شأنی از ولایت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بود که «حکومت» بود، حکومتِ حیدرِ کرّار. اگر او آمده بود ما هم تربیت شده بودیم، اینقدر پلیس در خیابان لازم نداشتیم. فرمودند که هیچ دو نفری با هم به اختلاف بر نمی‌خوردند، چون تربیت شده بودیم، اما نگذاشتند.

چکار کردند؟ ارزش‌ها را جابجا کردند، البته با الفاظ ثابت. این موضوع را در جلسه‌ی گذشته عرض کردیم. حال می‌خواهم قدری به آن اضافه کنم.

مردم را به این موضوع عادت دادند که…

زمانی آن کسی که روی صندلی خلافت نشسته بود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بود، انبیاء علیهم السلام هم گدای کوی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بودند. قرار بود امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بیایند. عبادت و علم و حلم و شجاعت و عظمت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه معلوم است؛ اما نفری که آمد هیچ چیزی نداشت، علم نداشت، صبر هم نداشت، خشمگین بود، ظالم بود، زن خود را آنقدر می‌زد که خسته می‌شد و می‌گفت مابقی بماند برای فردا! این شخص تحمل نداشت، دست او دست خودش نبود، این شخص روی صندلی خلافت نشست. چه چیزی داشت که تفوق به مردم داشته باشد؟ هیچ چیزی! لذا ارزش‌ها را جابجا کردند، مردم با این ارزش‌ها زندگی کردند و باور کردند و به دین مردم تبدیل شد.

مثلاً گفتند نصرت یعنی پیروزی، همین پیروزی ظاهری و فیزیکی. خدای متعال فرموده است: «إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا»[۵] ما دائم رسولانمان را یاری می‌کنیم، «وَالَّذِینَ آمَنُوا» و مؤمنان را، کجا؟ «فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا» در دنیا «وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ» و در قیامت.

این‌ها گفتند: پس ملاک پیروزی است! علامت نصرت هم پیروزی است! پس آن کسی که بر مردم تفوق پیدا کرده است و شاه شده است منصور است، یاری شده است، خدا خواسته است.

همانطور که جلسه‌ی گذشته عرض کردم می‌گفت: خالد بن ولید سیف الله است! شمشیر خدا را در غلاف کنم؟

چه کسی جرأت دارد شمشیر خدا را در غلاف کند؟

حال بحث در اینجاست که آیا خالد بن ولید سیف الله است یا نه! وگرنه چه کسی جرأت دارد که بگوید شمشیر خدا به غلاف برود؟ اما آیا این شخص شمشیر خداست؟

گفتند «پیروزی ملاک است». وقتی پیروزی ملاک است، ملاک پیروزی است، ملاک این است که شما در این بازی برنده بشوید، یا قوی‌تر هستی که برنده می‌شوید، یا عالِم‌تر هستید، یا حرفه‌ای‌تر هستید، یا داور را می‌خرید، یا می‌زنید، یا تقلّب می‌کنید، هدف وسیله را توجیه می‌کند، نتیجه مهم است!

به این سمت رفتند.

«سیوطی» کتابی به نام «تاریخ الخلفاء» دارد، می‌گوید هر کسی توانسته قیام کرده است، من در اینجا نام کسانی را می‌نویسم که خلیفه‌ی مشروع و شرعی هستند، این‌ها کسانی هستند که بر همه‌ی دشمنانشان غلبه کرده‌اند؛ مثلاً می‌گوید عبدالملک مروان از سال ۶۲ نیمی از جهان اسلام را در اختیار داشت ولی من او را از سال ۷۳ حساب می‌کنم، چون سال ۷۳ دیگر تمام دشمنان خود را کشته بود، از این به بعد شرعی است! یزید در همه‌ی دو سال و نیمِ خود به همه غلبه کرد و شرعی است!

ملاک چیست؟ پیروزی!

اگر کسی این راه را پیش ببرد… ولی الله دهلوی در «إزاله الخفاء عن خلافه الخلفاء» می‌گوید علی خلیفه‌ی مورد رضایت خدا نبود، چون شکست خورد!

این‌ها آدم‌های بی‌سوادی نبودند، یک نفر نیست به این شخص بگوید وقتی خدا می‌گوید «إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا»، آیا فراموش کرده است که بعضی از انبیاء کشته شده‌اند؟ یعنی آن‌ها نبی نبوده‌اند؟ آیا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در احد شکست نخوردند؟ آیا نبی نبودند؟

خدای متعال در قرآن کریم می‌فرماید که حضرت هارون علی نبیّنا و آله و علیه السلام نبی بود، «ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِی وَ کادُوا یَقْتُلُونَنِی»،[۶] آیا نبی نبود و خدا راضی نبود؟

چه کسی گفته است که تو «نصرت» را همان صحنه ببینی؟

مثال خواهم زد که ببینید. این نگاهی که این‌ها درست کردند که ملاک را قوّت و زور و غلبه به هر قیمت است، امروز در بعضی از کسانی که گاهی در سیاست ورود می‌کنند، دیده‌اید که با دروغ و حقه‌بازی زمین و زمین را به هم می‌بندند که رأی بیاورند، این شیوه‌ی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نیست، این همان رسوبات سقیفه است. اینکه «من باید به هر روشی که شده است برنده بشوم» منطق حکومت سقیفه است، چون اتفاقاً به شهوات نزدیک است، اگر همه از خدا فاصله بگیرند این کار را یاد می‌گیرند.

آیا خدا فراموش کرده بود که اولیاء خدا شکست خورده بودند؟ آیا خودِ خدای متعال این موضوع را در قرآن کریم نفرموده است که انبیاء کشته شده‌اند؟ چه کسی به تو گفته است که اولاً پیروزی باید به هر قیمتی باشد؟ ثانیاً چه کسی گفته است که پیروزی همان عرصه؟

حضرت زینب کبری سلام الله علیها را با آن لباس دون شأن به مجلس یزید ملعون آوردند و این آیات را خواندند: «قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ»،[۷] عزّت و نعوذبالله ذلّت. اول حضرت زینب کبری سلام الله علیها در مقابل آن سفیرها بر دهان یزید ملعون زدند و فرمودند: «لَئِنْ جَرَّتْ عَلَیَّ الدَّواهِى مُخاطَبَتَکَ»[۸] روزگار کار را به جایی رسانده است که من باید با تو حرف بزنم، «إنِّی لَأَسْتَصْغِرُ قَدْرَکَ» تو خارتر از آن هستی که من با تو حرف بزنم.

اینطور نیست که یزید ناگهان بگوید من عزّت دارم، بلکه به یزید هم یاد داده‌اند که پیروز عزیز است.

اولاً من به شما عرض کنم، آیا امروز کسی پیدا می‌شود که بگوید یزید پیروز است و امام حسین علیه السلام شکست خورده است؟

یک خاطره‌ی جدید بگویم که ببینید نه تنها ما شیعیان اینطور نمی‌گوییم، بلکه عقلای مذاهب دیگر هم نمی‌گویند.

دو سال قبل روز عاشورا، تلویزیون پاکستان برای گزارش به هیئتی رفت، همینکه شروع به پخش کرد، مداح در این فراز زیارت عاشورا بود که «اَللّهُمَّ خُصَّ اَنْتَ اَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنّی وَ ابْدَاءْ بِهِ اَوَّلاً ثُمَّ الثّانِیَ وَالثّالِثَ وَ الرّابِعَ اَللّهُمَّ الْعَنْ یَزیدَ خامِساً». پاکستان بهم ریخت.

مذاهب دیگر گفتند که برای دفاع از صحابه «راهپیمایی انتصار صحابه» می‌کنیم. این امر بسیار خطرناک بود. امکان درگیری جدّی بود. تعداد زیادی برای این راهپیمایی آمدند.

در پاکستان ناصبی هم داریم، زیاد نیستند ولی آثارشان چاپ می‌شود و به ما هم می‌رسد، در آثارشان به اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین دشنام می‌دهند، مثلاً می‌گویند [امام] حسین [علیه السلام] سیّد شهیدان نیست، چون برای خدا کشته نشده است و برای مال دنیا کشته شده است (نستجیربالله و معاذالله). می‌خواهم عرض کنم یعنی این‌ها اینقدر بی‌ادب هستند.

اهل سنّت راهپیمایی انتصار صحابه راه انداختند، این نواصب که زیاد هم نیستند آمدند و برای یزید شعار دادند و «درود بر یزید» گفتند. راهپیمایی بهم خورد.

چند میلیون نفر از شیعیان روز اربعین در کراچی راهپیمایی کردند. بعد از راهپیمایی اربعین اصلی (عراق)، این راهپیمایی کراچی در آن سال دومین راهپیمایی بزرگ جهان بود. جمع زیادی از اهل سنّت هم آمدند و گفتند که ما طرفدار یزید نیستیم و ما با این‌ها نیستیم.

آیا یزید ملعون پیروز است؟ آن کسانی که پدر یزید را صحابه می‌دانند هم به راهپیمایی می‌آیند و می‌گویند ما طرفدار این ملعون نیستیم.

امروز چه کسی پیروز است؟ مثلاً امروز کجا منطق معاویه را تدریس می‌کنند؟ ممکن است چون می‌گویند او صحابی است، از او دفاع کنند، اما کجا دیده‌اید که بگویند مسلکِ فلانی معاویه است؟ شیوه‌ی او را باید برای بی‌بی‌سی آموزش بدهند، شیوه‌ی او که به درد مسلمین نمی‌خورد.

یزید ملعون گفت ما پیروز هستیم، اما قبر آن ملعون امروز کجاست؟

هنگامی که اسب به قتلگاه برده بودند، حضرت زینب کبری سلام الله علیها وقتی حضرت سجّاد علیه السلام گریه می‌کردند… وقتی حضرت سجّاد علیه السلام فرمودند: عمّه! ببین با حجّت خدا چکار می‌کنند! حضرت زینب کبری سلام الله علیها فرمودند: اولاً آسمان را ببین، انبیاء ما را می‌شناسند. اینجا را هم نگاه نکن که ما امروز غریب شده‌ایم و دست مرا می‌بندند، من آن روز را می‌بینم که شیعیان به اینجا می‌آیند و ضجّه می‌زنند، لحظه‌ای اجازه نمی‌دهند که اینجا خلوت بشود.

امروز قبر یزید و معاویه کجاست؟

ملاک نصرت چیست؟

اگر خدای متعال «إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا» فرموده است، جاهای دیگر هم کشته شدنِ انبیاء علیهم السلام را فرموده است.

پرچم چه کسی بالاست؟ چه کسی دوام دارد؟ امروز کجا سنّتی از معاویه هست که بشود به آن افتخار کرد؟

پادشاهی بالاتر از تخیّلِ دیگران!

در حالی که ما امیرالمؤمنینی داریم که از افسانه‌های دیگران جلوتر است، نه از حقیقتِ دیگران!

من یکی از آن‌هایی که خیلی علاقه دارم را بگویم، دوست دارم هنگامی که جنازه‌ی مرا بلند می‌کنند این را بگویند.

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه حاکم مسلمین بودند، دنیا را در اختیار داشتند. وقتی به بازار می‌رفتند، اگر فرصت داشتند، کنار سینیِ خرمای میثم می‌ایستادند. گاهی میثم کاری داشت، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه اگر فرصت داشتند بجای میثم خرما می‌فروخت که میثم برود و به کارهای خود برسد!

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه ایستاده بودند و نگاه می‌کردند، دیدند حجره‌ای در حال بار برداشتن و بار گذاشتن هستند، نام باربرها «حمّال» است، «حمّال» در عرب توهین نیست، همان باربر است. این‌ها برای باربریِ خود پول می‌گیرند. دلِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه طاقت نمی‌آورد، وقتی می‌دیدند باربرها در حال بار خالی کردن هستند، با اینکه آن‌ها پول گرفته بودند، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه می‌رفتند و زیر بار این‌ها را می‌گرفتند و کمک می‌کردند.

شما در افسانه‌ی کدام خیال‌پردازی چنین شاهی دیده‌اید؟

یَا مُعینَ الحَمّالَ الحَمُولَه! بار گناه ما سنگین است! ما به شما امید داریم… خودِ حضرت هم فرمودند: «أَنَا مَلْجَأُ کُلِّ ضَعِیفٍ وَ مَأْمَنُ کُلِّ خَائِفٍ»،[۹]… ما از عاقبتمان می‌ترسیم… حضرت فرمودند: من پناهگاه هر کسی هستم که می‌ترسد…

مطلب دیگری هم عرض کنم که معلوم بشود چه کسی پیروز است، این‌ها طوری زندگی کرده‌اند که حتّی از تخیّلِ دیگران جلوتر است!

نمونه‌ی «عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ»

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها این مطلب را در خطبه فدکیه خواندند، فرمودند: «لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِکُمْ»،[۱۰] خدای متعال پیغمبری بین شما فرستاد «عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ» که تحمّل نداشت سختی‌های شما را ببیند، «حَریصٌ عَلَیْکُمْ» حرص می‌زد که شما را نجات بدهد، «بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُوفٌ رَحیمٌ» رئوف و رحیم بود. بعد فرمودند: «فَاِنْ تَعْزُوهُ وَتَعْرِفُوهُ تَجِدُوهُ اَبی» پدرِ من بوده است…

حکومت‌ها گاهی اموال اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین را مصادره می‌کردند، در این هنگام اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین پول نداشتند، گاهی اموال اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین مصادره نمی‌شد و پول دستشان بود.

یکی از کارهای حکومت‌ها این است که اموال امام سجّاد علیه السلام را مصادره می‌کنند.

اموال امام سجّاد علیه السلام را مصادره کرده بودند… این عبارت را ببینید: «عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ» نمی‌تواند تحمّل کند…

شما این را بدانید که روزی که دلتان شکست، دل امام زمان ارواحنا فداه بیشتر از شما برای شما شکسته است، شما امامی ندارید که بی‌خیالِ شما باشد، «عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ»، بخدا اگر در جایی به شما تلخی برسد، هزار برابرِ آن جگرِ مبارکِ امام زمان ارواحنا فداه می‌سوزد، هر مرتبه که زمین بخورید امام زمان ارواحنا فداه شما را دعا می‌کنند، هر مرتبه که به خیری برسید امام زمان ارواحنا فداه واسطه هستند.

این نمونه‌ی «عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ» است: اموال امام سجّاد صلوات الله علیه را مصادره کرده بودند، حضرت با خادم خود در راه عبور از جایی بودند، یک نفر آمد و گفت: آقا! من گرفتار هستم و…

امام سجّاد علیه السلام روی خاک نشستند و شروع کردند به گریه کردن.

برده‌ی حضرت گفت: اموال حضرت را مصادره کرده‌اند، شما را به خدا قسم می‌دهم که دردهایتان را به آقا نگویید، آقا تحمّل شنیدن ندارند.

ملاکِ عزّت در این عالم این نیست که کسی با زور و شمشیر به دیگران بزند، عزّت این است که چنان دیگران را آدم حساب می‌کردند…

کُمِیت در اشعار خود که در مقابل حضرت سجّاد علیه السلام و حضرت باقر علیه السلام خوانده است و تشویق شده است گفته است: فرق شما با بنی امیّه این است که اگر این‌ها حاکم بشوند، مردم را حیوان درنظر می‌گیرند، اما اگر اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین به حکومت برسند مردم انسان هستند.

یعنی اگر حکومت اسلامی است باید مردم انسانِ آزادِ محترمِ عدالتخواه باشند.

این‌ها از دست رفت، دوز و کلک و دزدی به ارزش تبدیل شد، به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه می‌گفتند که چرا تو مانند معاویه نیستی؟

شعار امیرالمؤمنین صلوات الله علیه این بود که «الْقَوِیُّ عِنْدِی ضَعِیفٌ»،[۱۱] هیچ قوی و یقه‌سفیدی برای من قدرت ندارد، «حَتَّى آخُذَ الْحَقَّ مِنْهُ» تا اینکه حق را از حلقوم او بیرون نکشم. ضعیف‌ها برای من قوی هستند که حق را به آن‌ها برگردانم.

مالک! آن کسانی که دستشان به تو نمی‌رسد، تو به دنبالشان برو و پیدایشان کن و برایشان نوکری کن.

باید این‌ها را مطالبه و تربیت کرد.

عدلِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

شاعری در صفّین مدحِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه می‌گفت، مدحِ مالک اشتر می‌گفت، مدحِ عدی بن حاتم طاعی می‌گفت، مدحِ سعید بن قیس همدانی می‌گفت، مدح سربازان و سرداران امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را می‌گفت، معاویه و عمروعاص را هجو می‌کرد، گاهی چنان می‌زد که سرداران سپاه معاویه می‌گفتند یک مرتبه‌ی دیگر بگو که یادداشت کنیم، خیلی زیبا بود!

نام این شاعر «نجاشی» است.

اگر همه‌ی اشعاری که در رجزهای صفین می‌خواندند را جمع کنی، بیش از نیمی از آن‌ها برای این نجاشی است. اشعار او خیلی هم بابصیرت است، از امامت و ولایت و ولایت تکوینی حضرت می‌گفت، از تخریب عمروعاص و ابوموسی اشعری می‌گفت، مثلاً می‌گفت که نهایتِ این حکمیّت هم شرّ است.

نجاشی پیرمرد بود، بعد از جنگ صفین، بعد از آن کارنامه‌ی درخشان، متأسفانه ماه رمضان شرب خمر کرد و نعره کشید و صدای او بیرون رفت. وگرنه حضرت که به خانه‌ی کسی کاری نداشتند. وقتی صدای او بیرون رفت او را گرفتند. «طارق بن عبدالله نهدی» رئیس قبیله‌ی آن‌ها بود. نزد امیرالمؤمنین صلوات الله علیه رفت و عرض کرد: یا علی! این نجاشی خیلی در مدح شما تلاش کرده است، خیلی معاویه را تخریب کرده است. من لشگر قوم خود را به پای شما آورده‌ام، ما در صفین شهید داده‌ایم، لطفاً از جرم این نجاشی بگذرید. امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند: این حکم خداست.

«طارق بن عبدالله نهدی» گفت: این کار به ما برمی‌خورد، من می‌خواهم ریش گرو بگذارم، از این نجاشی بگذرید. امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند: این حکم خداست.

«طارق بن عبدالله نهدی» گفت: حداقل برای اینکه من ضایع نشوم از بیست ضربه‌ی اضافه که مربوط به ماه رمضان است بگذرید، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند: این حکم خداست.

«طارق بن عبدالله نهدی» گفت در اینصورت ما می‌رویم.

حضرت فرمودند: نه بودنتان عزّت است و نه رفتنتان وحشت است.

آن‌ها هم پیش معاویه رفتند، معاویه خیلی آن‌ها را تحویل گرفت، کاری نداشت که چقدر او معاویه را ضایع کرده بود. منطق معاویه جذب به هر قیمت بود. نجاشیِ بدبخت هم مدح معاویه گفت.

اما این «طارق بن عبدالله نهدی» مرام داشت. جمله‌ای گفته است که حتّی اگر بگردید در افسانه‌ها پیدا نمی‌کنید.

وقتی این‌ها آمدند معاویه خیلی لذّت برد، فرمانده‌ی سپاه روبرو به او رجوع کرده بود! گفت: پس جلسه‌ای ترتیب بدهم که توضیح بدهید این علی قدر شما را نمی‌داند.

«طارق بن عبدالله نهدی» گفت: معاویه! ما به اینجا آمده‌ایم، ولی ظلمِ علی ما را به اینجا نیاورده است، این عدل علی است که ما را به اینجا آورده است. ما توقعِ ظلم داشتیم اما علی اهل ظلم نبود. عدل علی ما را به اینجا آورده است.

همه‌ی این مفاهیم را خراب کردند، مفاهیم را خراب کردند که قذافیِ ملعون می‌گفت من امیرالمومنین هستم، مفاهیم را خراب کردند که در کتب عقایدی مجبور شدند بگویند که «ونرى الصلاه خلف کل برٍّ وفاجرٍ»،[۱۲] چون کسی پشت این‌ها نماز نمی‌خواند، برای همین این موضوع را جزو اعتقادات آوردند که باید پشت سر هر فاسق و فاجری نماز خواند، اگر نماز نخوانی بی‌دین هستی.           

احکام امام جماعت برای فقه است، اما دیدند زور فقه برای این موضوع کم است، برای همین این موضوع را در کتب عقاید آوردند! گفتند باید پشت سر هر فاسق فاجر ناپاک‌زاده‌ای نماز بخوانید!

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه چهار سال و هشت ماه حکومت کردند، آن چیزی که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها برای آن ضجّه می‌زدند، ضمناً امیرالمؤمنین صلوات الله علیه سه جنگ بزرگ هم داشتند، آن هم بعد از بیست و پنج سال انحرافی که ایجاد شده بود و جامعه می‌خواستند امیرالمؤمنین صلوات الله علیه مانند آن‌ها عمل کند.

حکومتِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه امروز با افسانه‌ها قابل قیاس نیست، حال اگر امیرالمؤمنین صلوات الله علیه قبل از این همه انحراف وارد می‌شدند چه می‌شد؟ دیگر ما امروز گیرِ آب و دانه نبودیم، ما امروز به دنبال این بودیم که وقتی عبادت می‌کنیم، آیا عبادتِ ما ترازِ یارانِ اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین هست یا نیست، آیا فرزندانمان در ترازِ یارانِ برجسته‌ی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین هستند یا نیستند…

روضه و توسّل به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

امروز روز خیلی سختی بود، حوالی عصر خبر دادند که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها شهید شده‌اند، مردم جمع شدند که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را ببینند… می‌خواستند ببینند آن کسی که زانوانش در خیبر خَم نشد، چطور کمرش شکسته شده است… جمع شدند که تماشا کنند… خیلی‌ها کینه داشتند، نفرت‌ها در دل‌ها شعله می‌کشید، می‌خواستند امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را تماشا کنند…

اگر این‌ها اهل بودند قبلاً در ایام بستری حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می‌آمدند تا سر بزنند، اما الآن آمده بودند که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را تماشا کنند…

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند که پیغام بدهید تشییع به تأخیر افتاده است، این‌ها خیال کردند که منظور حضرت فردا صبح است، برای همین هم رفتند.

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به خانه آمدند…

وقتی شرایط اینطوری پیش می‌آید اول بچه‌های خردسال را به جای دیگری می‌برند، ولی در اینجا نمی‌شد، باید همه چیز مخفیانه رخ می‌داد، همه‌ی اتفاقات در مقابل چشم بچه‌‌ها رخ داد، تابوت مقابل چشم بچه‌ها ساخته شد، مغتسل جلوی چشم بچه‌ها بود، حضرت دو پایه و تخته‌ای گذاشتند و بدنِ مبارک حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را روی تخته گذاشتند و مشغول شدند…

ان شاء الله خدای متعال برای شما نیاورد که ببینید، اگر مادر هجده ساله از دنیا برود مگر می‌شود بچه‌های خردسال را کنترل کرد؟

اما دل حسنین علیهما السلام آنقدر برای امیرالمؤمنین صلوات الله علیه سوخته بود… این‌ها عقب ایستاده بودند که پدر دیگر داغ و دردِ دیگری نداشته باشد…

قدیمی‌ها تعبیری می‌گویند که روایات نیست، ولی بعید نیست که اینطور باشد، می‌گویند آستین به دهان گرفته بودند…

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم مشغول بودند…

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها تمهید کرده بودند، باید آن دو نفر نباشند، برای همین باید همه‌ی کارها شبانه و مخفیانه باشد، اما حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها یک دستور را برای امیرالمؤمنین صلوات الله علیه داده بودند، فرمودند: از زیر لباس غسل بده… حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مراعات کردند… امیرالمؤمنین صلوات الله علیه هم گاهی مشغول می‌شدند و گاهی سر به دیوار می‌گذاشتند… یک لحظه متوجّه شدند که بچه‌ها وحشت کرده‌اند…

فدای لطافت شما یا امیرالمؤمنین!

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه دیدند امام حسن مجتبی صلوات الله علیه و حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه و حضرت زینب کبری سلام الله علیها و حضرت امّ کلثوم سلام الله علیها و فضّه ایستاده‌اند، لطافت را ببینید، در این شرایط است که معلوم می‌شود او امیرالمؤمنین است، او پدرِ امّت است، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه برگشتند و دیدند حال بچه‌ها خراب است، فرمودند: «یَا أُمَّ کُلْثُومٍ یَا زَیْنَبُ یَا سُکَینَهُ یَا فِضَّهُ یَا حَسَنُ یَا حُسَیْنُ هَلُمُّوا تَزَوَّدُوا مِنْ أُمِّکُمْ»،[۱۳] بیایید و با مادرتان وداع کنید، «فَهَذَا اَلْفِرَاقُ وَ اَللِّقَاءُ فِی اَلْجَنَّهِ»… این لطافت است که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فضّه را هم بین فرزندان فرمودند…

باید امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بدن را داخل تابوت می‌گذاشتند که حمل بشود تا نماز بخوانند.

برداشت بنده این است که آن چند نفر فقط در نماز شرکت کردند، روایاتی هم هست که چیز دیگری می‌گوید.

وقتی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه بدن را داخل تابوت گذاشتند، شاعری مطلب عجیبی می‌گوید، می‌گوید حضرت تابوت را نگاه کردند و فرمودند: «یَا نَعشُ رِفقاً بِالعَزِیزَهِ إنَّهَا» ای تابوت! مدارا کن! تن او زخمی است… «مُجَرَّحَهٌ لا تَخدِشِ الجُرحَ ثانِیا»

حضرت بدن را در تابوت گذاشتند، سمان و ابوذر و مقداد در خانه بودند، شنیدند صدای در می‌آید، آمدند و دیدند امام حسن مجتبی صلوات الله علیه و امام حسین صلوات الله علیه هستند که می‌فرمایند: مادرمان اجازه داده است که شما هم در نماز ایشان شرکت کنید. آمدند و در نماز شرکت کردند و رفتند.

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه می‌خواهند بدن را ببرند که دفن کنند، مسئله‌ی دفن این نبود که یک تنه چطور داخل قبر ببرند، چون حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها خیلی سبک شده بودند، مسئله چیز دیگری بود…

اگر شما یک ماشین از کسی قرض بگیرید و آن ماشین آسیب ببیند، نمی‌دانید چطور در صورت طرف نگاه کنید.

او کیست؟ «السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِینَ اللّهِ فِی أَرْضِهِ»… طرف مقابل هم پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هستند که لحظات آخر به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند: «هَذِهِ وَدِیعَهُ اَللَّهِ وَ وَدِیعَهُ رَسُولِهِ».[۱۴]

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه همه کار را به امر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم انجام داده‌اند، اینجا مسئله حرام و حلال نیست، از حبّ شدید شرمنده‌ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است…

بدن را در خاک گذاشت، آداب دفن را انجام داد، لحد چید… برای شما بمیرم… خاک ریخت…

یک شاعر عرب می‌گوید که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه آرزوهای خود را دفن کرد…

خاک را ریخت و روی آن را صاف کرد که معلوم نباشد اینجا قبر است، آرام بود، البته تا وقتی که دست حضرت به قبر بود، «فَلَمَّا نَفَضَ یَدَهُ مِنْ تُرَابِ اَلْقَبْرِ»[۱۵] وقتی دست خود را از خاک برداشت ارتباط قطع شد، «هَاجَ بِهِ اَلْحُزْنُ» غم به حضرت حمله کرد… از چشمان مبارک حضرت مانند ناودان اشک می‌جوشید…

حضرت زینب کبری سلام الله علیها اینجا یاد گرفتند که در قتلگاه صدا زدند «یَا مُحَمَّدَاهْ! صَلَّى عَلَیْکَ مَلاَئِکَهُ اَلسَّمَاءِ»[۱۶]

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه عرض کرد: «اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اَللَّهِ مِنِّی وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ مِنِ اِبْنَتِکَ وَ حَبِیبَتِکَ»

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در اینجا مطالب عجیبی فرمودند، یکی از آن‌ها این است که حضرت فرمودند: امانت را آوردم، منتها در متن این نیست که فاعل خودِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه باشد، فرمودند: «لَقَدِ اُسْتُرْجِعَتِ اَلْوَدِیعَهُ» امانت پس گرفته شد…

یک شاعر سیّدِ برجسته حرفی زده است که مرا آتش زده است، می‌گوید: با یک شرمندگی گفت «وَ وَدِیعَتُکَ الزَّهرَاء عَادَت کَمَا تَرَی» این ودیعه‌ای که دادید، همینطور که می‌بینید به خدمت شما برمی‌گردانم، «وَلَکِنَّ إنَّهَا عَادَت وَ لَیسَت کَمَاهِیا» یا رسول الله! ولی به شما عرض کنم که این فاطمه آن فاطمه نیست…

حضرت نگاهی به قبر کردند و دو جمله گفتند، یکی اینکه به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عرض کردند: یا رسول الله! این همان علیِ خیبرشکن است، ولی «وَ ضَعُفَ عَنْ سَیِّدَهِ اَلنِّسَاءِ تَجَلُّدِی» دیگر نمی‌توانم روی پای خود بایستم…

آن‌هایی که دلشان برای حرم امام رضا علیه السلام تنگ شده است…

دیده‌اید به حرم امام رضا علیه السلام می‌روید، روز آخر با یک شوقی به حرم می‌روید، بعد نگاه می‌کنید و می‌بینید لحظه‌ی برگشتن فرا رسیده است، نمی‌خواهی برگردی ولی مجبور هستی… آداب وداع این است که می‌گوید رو به حرم بایست و بگو «السَّلاَمُ عَلَیْکَ سَلاَمَ مُوَدِّعٍ لاَ سَئِمٍ وَ لاَ قَالٍ» باید وداع کنم، خسته نشده‌ام، مجبور هستم…

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به قبر حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها نگاه کردند و فرمودند: «سَلاَمٌ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اَللَّهِ سَلاَمَ مُوَدِّعٍ لاَ سَئِمٍ وَ لاَ قَالٍ»… خسته نشدم، «لَوْ لاَ غَلَبَهُ اَلْمُسْتَوْلِینَ عَلَیْنَا» خودت فرموده‌ای که باید تا صبح چهل صورت قبر درست کنم، اگر این‌ها نبودند «لَجَعَلْتُ اَلْمُقَامَ عِنْدَ قَبْرِکَ لِزَاماً» آنقدر صورت خود را روی قبرت می‌گذاشتم که به تو ملحق شوم…

امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نگاهی به قبر مبارک حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها کردند و فرمودند: «سَرْعَانَ مَا فَرَّقَ بَیْنَنَا» خیلی زود تو را از من گرفتند…


[۱]– سوره‌ مبارکه غافر، آیه ۴۴٫

[۲]– سوره‌ مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸٫

[۳]– الصّحیفه السّجّادیّه، ص ۹۸٫

[۴] العقد الفرید ، جلد ۵ ، صفحه ۱۳ (علیّ، والعباس، والزبیر، وسعد بن عباده، فأما علی والعباس والزبیر فقعدوا فی بیت فاطمه حتى بعث إلیهم أبو بکر عمر بن الخطاب لیخرجوا من بیت فاطمه، وقال له: إن أبوا فقاتلهم. فأقبل بقبس من نار على أن یضرم علیهم الدار، فلقیته فاطمه فقالت: یا ابن الخطاب، أجئت لتحرق دارنا؟ قال: نعم، أو تدخلوا فیما دخلت فیه الأمه! فخرج علی حتى دخل على أبی بکر فبایعه)

[۵] سوره مبارکه غافر، آیه ۵۱ (إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ)

[۶] سوره مبارکه اعراف، آیه ۱۵۰ (وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَىٰ إِلَىٰ قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِی مِنْ بَعْدِی ۖ أَعَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّکُمْ ۖ وَأَلْقَى الْأَلْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِیهِ یَجُرُّهُ إِلَیْهِ ۚ قَالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِی وَکَادُوا یَقْتُلُونَنِی فَلَا تُشْمِتْ بِیَ الْأَعْدَاءَ وَلَا تَجْعَلْنِی مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ)

[۷] سوره مبارکه آل عمران، آیه ۲۶ (قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ ۖ بِیَدِکَ الْخَیْرُ ۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ)

[۸] لهوف، صفحه ۱۷۴ (مُنْتَحِیاً عَلَى ثَنَایَا أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ سَیِّدِ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّهِ تَنْکُتُهَا بِمِخْصَرَتِکَ وَ کَیْفَ لاَ تَقُولُ ذَلِکَ وَ قَدْ نَکَأْتَ اَلْقَرْحَهَ وَ اِسْتَأْصَلْتَ اَلشَّافَهَ بِإِرَاقَتِکَ دِمَاءَ ذُرِّیَّهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ نُجُومِ اَلْأَرْضِ مِنْ آلِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ وَ تَهْتِفُ بِأَشْیَاخِکَ زَعَمْتَ أَنَّکَ تُنَادِیهِمْ فَلَتَرِدَنَّ وَشِیکاً مَوْرِدَهُمْ وَ لَتَوَدَّنَّ أَنَّکَ شَلَلْتَ وَ بَکِمْتَ وَ لَمْ تَکُنْ قُلْتَ مَا قُلْتَ وَ فَعَلْتَ مَا فَعَلْتَ اَللَّهُمَّ خُذْ لَنَا بِحَقِّنَا وَ اِنْتَقِمْ مِنْ ظَالِمِنَا وَ أَحْلِلْ غَضَبَکَ بِمَنْ سَفَکَ دِمَاءَنَا وَ قَتَلَ حُمَاتَنَا فَوَ اَللَّهِ مَا فَرَیْتَ إِلاَّ جِلْدَکَ وَ لاَ حَزَزْتَ إِلاَّ لَحْمَکَ وَ لَتَرِدَنَّ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ بِمَا تَحَمَّلْتَ مِنْ سَفْکِ دِمَاءِ ذُرِّیَّتِهِ وَ اِنْتَهَکْتَ مِنْ حُرْمَتِهِ فِی عِتْرَتِهِ وَ لُحْمَتِهِ حَیْثُ یَجْمَعُ اَللَّهُ شَمْلَهُمْ وَ یَلُمُّ شَعَثَهُمْ وَ یَأْخُذُ بِحَقِّهِمْ « وَ لاٰ تَحْسَبَنَّ اَلَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اَللّٰهِ أَمْوٰاتاً بَلْ أَحْیٰاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ  » وَ حَسْبُکَ بِاللَّهِ حَاکِماً وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ خَصِیماً وَ بِجَبْرَئِیلَ ظَهِیراً وَ سَیَعْلَمُ مَنْ سَوَّلَ لَکَ وَ مَکَّنَکَ مِنْ رِقَابِ اَلْمُسْلِمِینَ « بِئْسَ لِلظّٰالِمِینَ بَدَلاً  » وَ أَیُّکُمْ« شَرٌّ مَکٰاناً وَ أَضْعَفُ جُنْداً  » وَ لَئِنْ جَرَّتْ عَلَیَّ اَلدَّوَاهِی مُخَاطَبَتَکَ إِنِّی لَأَسْتَصْغِرُ قَدْرَکَ وَ أَسْتَعْظِمُ تَقْرِیعَکَ وَ أَسْتَکْثِرُ تَوْبِیخَکَ لَکِنَّ اَلْعُیُونَ عبْرَى وَ اَلصُّدُورَ حَرَّى أَلاَ فَالْعَجَبُ کُلُّ اَلْعَجَبِ لِقَتْلِ حِزْبِ اَللَّهِ اَلنُّجَبَاءِ بِحِزْبِ اَلشَّیْطَانِ اَلطُّلَقَاءِ فَهَذِهِ اَلْأَیْدِی تَنْطِفُ مِنْ دِمَائِنَا وَ اَلْأَفْوَاهُ تَتَحَلَّبُ مِنْ لُحُومِنَا)

[۹] التوحید ، جلد ۱ ، صفحه ۱۶۴ (حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِیدِ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَیْنُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَبَانٍ عَنِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ اَلنَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنِ اِبْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ فِی خُطْبَتِهِ: أَنَا اَلْهَادِی وَ أَنَا اَلْمُهْتَدِی وَ أَنَا أَبُو اَلْیَتَامَى وَ اَلْمَسَاکِینِ وَ زَوْجُ اَلْأَرَامِلِ وَ أَنَا مَلْجَأُ کُلِّ ضَعِیفٍ وَ مَأْمَنُ کُلِّ خَائِفٍ وَ أَنَا قَائِدُ اَلْمُؤْمِنِینَ إِلَى اَلْجَنَّهِ وَ أَنَا حَبْلُ اَللَّهِ اَلْمَتِینُ وَ أَنَا عُرْوَهُ اَللَّهِ اَلْوُثْقَى وَ کَلِمَهُ اَلتَّقْوَى وَ أَنَا عَیْنُ اَللَّهِ وَ لِسَانُهُ اَلصَّادِقُ وَ یَدُهُ وَ أَنَا جَنْبُ اَللَّهِ اَلَّذِی یَقُولُ أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یٰا حَسْرَتىٰ عَلىٰ مٰا فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اَللّٰهِ  وَ أَنَا یَدُ اَللَّهِ اَلْمَبْسُوطَهُ عَلَى عِبَادِهِ بِالرَّحْمَهِ وَ اَلْمَغْفِرَهِ وَ أَنَا بَابُ حِطَّهٍ مَنْ عَرَفَنِی وَ عَرَفَ حَقِّی فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ لِأَنِّی وَصِیُّ نَبِیِّهِ فِی أَرْضِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلَى خَلْقِهِ لاَ یُنْکِرُ هَذَا إِلاَّ رَادٌّ عَلَى اَللَّهِ وَ رَسُولِهِ .)

[۱۰] خطبه فدکیه (اَیُّهَا النَّاسُ! اِعْلَمُوا اَنّی فاطِمَهُ وَ اَبی‏مُحَمَّدٌ، اَقُولُ عَوْداً وَ بَدْءاً، وَ لا اَقُولُ ما اَقُولُ غَلَطاً، وَ لا اَفْعَلُ ما اَفْعَلُ شَطَطاً، لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُوفٌ رَحیمٌ. فَاِنْ تَعْزُوهُ وَتَعْرِفُوهُ تَجِدُوهُ اَبی دُونَ نِسائِکُمْ،وَ اَخَا ابْنِ عَمّی دُونَ رِجالِکُمْ، وَ لَنِعْمَ الْمَعْزِىُّ اِلَیْهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ. فَبَلَّغَ الرِّسالَهَ صادِعاً بِالنَّذارَهِ، مائِلاً عَنْ مَدْرَجَهِ الْمُشْرِکینَ، ضارِباً ثَبَجَهُمْ، اخِذاً بِاَکْظامِهِمْ، داعِیاً اِلى سَبیلِ رَبِّهِ بِالْحِکْمَهِ و الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ، یَجُفُّ الْاَصْنامَ وَ یَنْکُثُ الْهامَّ، حَتَّى انْهَزَمَ الْجَمْعُ وَ وَ لَّوُا الدُّبُرَ.)

[۱۱] نهج البلاغه، خطبه ۳۷ (من کلام له (علیه السلام) و فیه یذکر فضائله، قاله بعد وقعه النهروان: فَقُمْتُ بِالْأَمْرِ حِینَ فَشِلُوا وَ تَطَلَّعْتُ حِینَ تَقَبَّعُوا وَ نَطَقْتُ حِینَ تَعْتَعُوا وَ مَضَیْتُ بِنُورِ اللَّهِ حِینَ وَقَفُوا، وَ کُنْتُ أَخْفَضَهُمْ صَوْتاً وَ أَعْلَاهُمْ فَوْتاً، فَطِرْتُ بِعِنَانِهَا وَ اسْتَبْدَدْتُ بِرِهَانِهَا کَالْجَبَلِ لَا تُحَرِّکُهُ الْقَوَاصِفُ وَ لَا تُزِیلُهُ الْعَوَاصِفُ، لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ فِیَّ مَهْمَزٌ وَ لَا لِقَائِلٍ فِیَّ مَغْمَزٌ. الذَّلِیلُ عِنْدِی عَزِیزٌ حَتَّى آخُذَ الْحَقَّ لَهُ، وَ الْقَوِیُّ عِنْدِی ضَعِیفٌ حَتَّى آخُذَ الْحَقَّ مِنْهُ. رَضِینَا عَنِ اللَّهِ قَضَاءَهُ وَ سَلَّمْنَا لِلَّهِ أَمْرَهُ.)

[۱۲] شرح العقیده الطحاویه، جلد ۱، صفحه ۱۵۸

[۱۳] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۴۳ ، صفحه ۱۷۴ (قَالَتْ فَقَالَ لَهَا عَلِیٌّ عَلَیْهِ السَّلاَمُ مِنْ أَیْنَ لَکِ یَا بِنْتَ رَسُولِ اَللَّهِ هَذَا اَلْخَبَرُ وَ اَلْوَحْیُ قَدِ اِنْقَطَعَ عَنَّا فَقَالَتْ یَا أَبَا اَلْحَسَنِ رَقَدْتُ اَلسَّاعَهَ فَرَأَیْتُ حَبِیبِی رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فِی قَصْرٍ مِنَ اَلدُّرِّ اَلْأَبْیَضِ فَلَمَّا رَآنِی قَالَ هَلُمِّی إِلَیَّ یَا بُنَیَّهِ فَإِنِّی إِلَیْکِ مُشْتَاقٌ فَقُلْتُ وَ اَللَّهِ إِنِّی لَأَشَدُّ شَوْقاً مِنْکَ إِلَى لِقَائِکَ فَقَالَ أَنْتِ اَللَّیْلَهَ عِنْدِی وَ هُوَ اَلصَّادِقُ لِمَا وَعَدَ وَ اَلْمُوفِی لِمَا عَاهَدَ فَإِذَا أَنْتَ قَرَأْتَ یس فَاعْلَمْ أَنِّی قَدْ قَضَیْتُ نَحْبِی فَغَسِّلْنِی وَ لاَ تَکْشِفْ عَنِّی فَإِنِّی طَاهِرَهٌ مُطَهَّرَهٌ وَ لْیُصَلِّ عَلَیَّ مَعَکَ مِنْ أَهْلِیَ اَلْأَدْنَى فَالْأَدْنَى وَ مَنْ رُزِقَ أَجْرِی وَ اِدْفِنِّی لَیْلاً فِی قَبْرِی بِهَذَا أَخْبَرَنِی حَبِیبِی رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ عَلِیٌّ وَ اَللَّهِ لَقَدْ أَخَذْتُ فِی أَمْرِهَا وَ غَسَّلْتُهَا فِی قَمِیصِهَا وَ لَمْ أَکْشِفْهُ عَنْهَا فَوَ اَللَّهِ لَقَدْ کَانَتْ مَیْمُونَهً طَاهِرَهً مُطَهَّرَهً ثُمَّ حَنَّطْتُهَا مِنْ فَضْلَهِ حَنُوطِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ کَفَّنْتُهَا وَ أَدْرَجْتُهَا فِی أَکْفَانِهَا فَلَمَّا هَمَمْتُ أَنْ أَعْقِدَ اَلرِّدَاءَ نَادَیْتُ یَا أُمَّ کُلْثُومٍ یَا زَیْنَبُ یَا سُکَینَهُ یَا فِضَّهُ یَا حَسَنُ یَا حُسَیْنُ هَلُمُّوا تَزَوَّدُوا مِنْ أُمِّکُمْ فَهَذَا اَلْفِرَاقُ وَ اَللِّقَاءُ فِی اَلْجَنَّهِ فَأَقْبَلَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَیْنُ عَلَیْهِمَا السَّلاَمُ وَ هُمَا یُنَادِیَانِ وَا حَسْرَتَا لاَ تَنْطَفِئُ أَبَداً مِنْ فَقْدِ جَدِّنَا مُحَمَّدٍ اَلْمُصْطَفَى وَ أُمِّنَا فَاطِمَهَ اَلزَّهْرَاءِ یَا أُمَّ اَلْحَسَنِ یَا أُمَّ اَلْحُسَیْنِ إِذَا لَقِیتِ جَدَّنَا مُحَمَّداً اَلْمُصْطَفَى فَأَقْرِئِیهِ مِنَّا اَلسَّلاَمَ وَ قُولِی لَهُ إِنَّا قَدْ بَقِینَا بَعْدَکَ یَتِیمَیْنِ فِی دَارِ اَلدُّنْیَا فَقَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ إِنِّی أُشْهِدُ اَللَّهَ أَنَّهَا قَدْ حَنَّتْ وَ أَنَّتْ وَ مَدَّتْ یَدَیْهَا وَ ضَمَّتْهُمَا إِلَى صَدْرِهَا مَلِیّاً وَ إِذَا بِهَاتِفٍ مِنَ اَلسَّمَاءِ یُنَادِی یَا أَبَا اَلْحَسَنِ اِرْفَعْهُمَا عَنْهَا فَلَقَدْ أَبْکَیَا وَ اَللَّهِ مَلاَئِکَهَ اَلسَّمَاوَاتِ فَقَدِ اِشْتَاقَ اَلْحَبِیبُ إِلَى اَلْمَحْبُوبِ)

[۱۴] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۲۲ ، صفحه ۴۸۴ (وَ بِالْإِسْنَادِ اَلْمُتَقَدِّمِ عَنْ عِیسَى اَلضَّرِیرِ عَنِ اَلْکَاظِمِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی فَمَا کَانَ بَعْدَ خُرُوجِ اَلْمَلاَئِکَهِ عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قَالَ فَقَالَ ثُمَّ دَعَا عَلِیّاً وَ فَاطِمَهَ وَ اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَیْنَ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ وَ قَالَ لِمَنْ فِی بَیْتِهِ اُخْرُجُوا عَنِّی وَ قَالَ لِأُمِّ سَلَمَهَ کُونِی عَلَى اَلْبَابِ فَلاَ یَقْرَبْهُ أَحَدٌ فَفَلَعَتْ ثُمَّ قَالَ یَا عَلِیُّ اُدْنُ مِنِّی فَدَنَا مِنْهُ فَأَخَذَ بِیَدِ فَاطِمَهَ فَوَضَعَهَا عَلَى صَدْرِهِ طَوِیلاً وَ أَخَذَ بِیَدِ عَلِیٍّ بِیَدِهِ اَلْأُخْرَى فَلَمَّا أَرَادَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اَلْکَلاَمَ غَلَبَتْهُ عَبْرَتُهُ فَلَمْ یَقْدِرْ عَلَى اَلْکَلاَمِ فَبَکَتْ فَاطِمَهُ بُکَاءً شَدِیداً وَ عَلِیٌّ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَیْنُ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ لِبُکَاءِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَتْ فَاطِمَهُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ قَدْ قَطَعْتَ قَلْبِی وَ أَحْرَقْتَ کَبِدِی لِبُکَائِکَ یَا سَیِّدَ اَلنَّبِیِّینَ مِنَ اَلْأَوَّلِینَ وَ اَلْآخِرِینَ وَ یَا أَمِینَ رَبِّهِ وَ رَسُولَهُ وَ یَا حَبِیبَهُ وَ نَبِیَّهُ مَنْ لِوُلْدِی بَعْدَکَ وَ لِذُلٍّ یَنْزِلُ بِی بَعْدَکَ مَنْ لِعَلِیٍّ أَخِیکَ وَ نَاصِرِ اَلدِّینِ مَنْ لِوَحْیِ اَللَّهِ وَ أَمْرِهِ ثُمَّ بَکَتْ وَ أَکَبَّتْ عَلَى وَجْهِهِ فَقَبَّلَتْهُ وَ أَکَبَّ عَلَیْهِ عَلِیٌّ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَیْنُ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهِمْ فَرَفَعَ رَأْسَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ إِلَیْهِمْ وَ یَدُهَا فِی یَدِهِ فَوَضَعَهَا فِی یَدِ عَلِیٍّ وَ قَالَ لَهُ یَا أَبَا اَلْحَسَنِ هَذِهِ وَدِیعَهُ اَللَّهِ وَ وَدِیعَهُ رَسُولِهِ مُحَمَّدٍ عِنْدَکَ فَاحْفَظِ اَللَّهَ وَ اِحْفَظْنِی فِیهَا وَ إِنَّکَ لِفَاعِلُهُ یَا عَلِیُّ هَذِهِ وَ اَللَّهِ سَیِّدَهُ نِسَاءِ أَهْلِ اَلْجَنَّهِ مِنَ اَلْأَوَّلِینَ وَ اَلْآخِرِینَ هَذِهِ وَ اَللَّهِ مَرْیَمُ اَلْکُبْرَى أَمَا وَ اَللَّهِ مَا بَلَغَتْ نَفْسِی هَذَا اَلْمَوْضِعَ حَتَّى سَأَلْتُ اَللَّهَ لَهَا وَ لَکُمْ فَأَعْطَانِی مَا سَأَلْتُهُ یَا عَلِیُّ اُنْفُذْ لِمَا أَمَرَتْکَ بِهِ فَاطِمَهُ فَقَدْ أَمَرْتُهَا بِأَشْیَاءَ أَمَرَ بِهَا جَبْرَئِیلُ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ اِعْلَمْ یَا عَلِیُّ أَنِّی رَاضٍ عَمَّنْ رَضِیَتْ عَنْهُ اِبْنَتِی فَاطِمَهُ وَ کَذَلِکَ رَبِّی وَ مَلاَئِکَتُهُ یَا عَلِیُّ وَیْلٌ لِمَنْ ظَلَمَهَا وَ وَیْلٌ لِمَنِ اِبْتَزَّهَا حَقَّهَا وَ وَیْلٌ لِمَنْ هَتَکَ حُرْمَتَهَا وَ وَیْلٌ لِمَنْ أَحْرَقَ بَابَهَا وَ وَیْلٌ لِمَنْ آذَى خَلِیلَهَا وَ وَیْلٌ لِمَنْ شَاقَّهَا وَ بَارَزَهَا اَللَّهُمَّ إِنِّی مِنْهُمْ بَرِیءٌ وَ هُمْ مِنِّی بُرَآءُ ثُمَّ سَمَّاهُمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ ضَمَّ فَاطِمَهَ إِلَیْهِ وَ عَلِیّاً وَ اَلْحَسَنَ وَ اَلْحُسَیْنَ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ وَ قَالَ اَللَّهُمَّ إِنِّی لَهُمْ وَ لِمَنْ شَایَعَهُمْ سِلْمٌ وَ زَعِیمٌ بِأَنَّهُمْ یَدْخُلُونَ اَلْجَنَّهَ وَ عَدُوٌّ وَ حَرْبٌ لِمَنْ عَادَاهُمْ وَ ظَلَمَهُمْ وَ تَقَدَّمَهُمْ أَوْ تَأَخَّرَ عَنْهُمْ وَ عَنْ شِیعَتِهِمْ زَعِیمٌ بِأَنَّهُمْ یَدْخُلُونَ اَلنَّارَ ثُمَّ وَ اَللَّهِ یَا فَاطِمَهُ لاَ أَرْضَى حَتَّى تَرْضَى ثُمَّ لاَ وَ اَللَّهِ لاَ أَرْضَى حَتَّى تَرْضَى ثُمَّ لاَ وَ اَللَّهِ لاَ أَرْضَى حَتَّى تَرْضَى قَالَ عِیسَى فَسَأَلْتُ مُوسَى عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ قُلْتُ إِنَّ اَلنَّاسَ قَدْ أَکْثَرُوا فِی أَنَّ اَلنَّبِیَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَمَرَ أَبَا بَکْرٍ أَنْ یُصَلِّیَ بِالنَّاسِ ثُمَّ عُمَرَ فَأَطْرَقَ عَنِّی طَوِیلاً ثُمَّ قَالَ لَیْسَ کَمَا ذَکَرُوا وَ لَکِنَّکَ یَا عِیسَى کَثِیرُ اَلْبَحْثِ عَنِ اَلْأُمُورِ وَ لاَ تَرْضَى عَنْهَا إِلاَّ بِکَشْفِهَا فَقُلْتُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی إِنَّمَا أَسْأَلُ عَمَّا أَنْتَفِعُ بِهِ فِی دِینِی وَ أَتَفَقَّهُ مَخَافَهَ أَنْ أَضَلَّ وَ أَنَا لاَ أَدْرِی وَ لَکِنْ مَتَى أَجِدُ مِثْلَکَ یَکْشِفُهَا لِی فَقَالَ إِنَّ اَلنَّبِیَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لَمَّا ثَقُلَ فِی مَرَضِهِ دَعَا عَلِیّاً فَوَضَعَ رَأْسَهُ فِی حَجْرِهِ وَ أُغْمِیَ عَلَیْهِ وَ حَضَرَتِ اَلصَّلاَهُ فَأُؤْذِنَ بِهَا فَخَرَجَتْ عَائِشَهُ فَقَالَتْ یَا عُمَرُ اُخْرُجْ فَصَلِّ بِالنَّاسِ فَقَالَ أَبُوکِ أَوْلَى بِهَا فَقَالَتْ صَدَقْتَ وَ لَکِنَّهُ رَجُلٌ لَیِّنٌ وَ أَکْرَهُ أَنْ یُوَاثِبَهُ اَلْقَوْمُ فَصَلِّ أَنْتَ فَقَالَ لَهَا عُمَرُ بَلْ یُصَلِّی هُوَ وَ أَنَا أَکْفِیهِ إِنْ وَثَبَ وَاثِبٌ أَوْ تَحَرَّکَ مُتَحَرِّکٌ مَعَ أَنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مُغْمًى عَلَیْهِ لاَ أَرَاهُ یُفِیقُ مِنْهَا وَ اَلرَّجُلُ مَشْغُولٌ بِهِ لاَ یَقْدِرُ أَنْ یُفَارِقَهُ یُرِیدُ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ فَبَادِرْهُ بِالصَّلاَهِ قَبْلَ أَنْ یُفِیقَ فَإِنَّهُ إِنْ أَفَاقَ خِفْتُ أَنْ یَأْمُرَ عَلِیّاً بِالصَّلاَهِ فَقَدْ سَمِعْتُ مُنَاجَاتِهِ مُنْذُ اَللَّیْلَهِ وَ فِی آخِرِ کَلاَمِهِ اَلصَّلاَهَ اَلصَّلاَهَ قَالَ فَخَرَجَ أَبُو بَکْرٍ لِیُصَلِّیَ بِالنَّاسِ فَأَنْکَرَ اَلْقَوْمُ ذَلِکَ ثُمَّ ظَنُّوا أَنَّهُ بِأَمْرِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَلَمْ یُکَبِّرْ حَتَّى أَفَاقَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ قَالَ اُدْعُوا لِیَ اَلْعَبَّاسَ فَدُعِیَ فَحَمَلَهُ هُوَ وَ عَلِیٌّ فَأَخْرَجَاهُ حَتَّى صَلَّى بِالنَّاسِ وَ إِنَّهُ لَقَاعِدٌ ثُمَّ حُمِلَ فَوُضِعَ عَلَى مِنْبَرِهِ فَلَمْ یَجْلِسْ بَعْدَ ذَلِکَ عَلَى اَلْمِنْبَرِ وَ اِجْتَمَعَ لَهُ جَمِیعُ أَهْلِ اَلْمَدِینَهِ مِنَ اَلْمُهَاجِرِینَ وَ اَلْأَنْصَارِ حَتَّى بَرَزَتِ اَلْعَوَاتِقُ مِنْ خُدُورِهِنَّ فَبَیْنَ بَاکٍ وَ صَائِحٍ وَ صَارِخٍ وَ مُسْتَرْجِعٍ وَ اَلنَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَخْطُبُ سَاعَهً وَ یَسْکُتُ سَاعَهً وَ کَانَ مِمَّا ذَکَرَ فِی خُطْبَتِهِ أَنْ قَالَ یَا مَعْشَرَ اَلْمُهَاجِرِینَ وَ اَلْأَنْصَارِ وَ مَنْ حَضَرَنِی فِی یَوْمِی هَذَا وَ فِی سَاعَتِی هَذِهِ مِنَ اَلْجِنِّ وَ اَلْإِنْسِ فَلْیُبَلِّغْ شَاهِدُکُمُ اَلْغَائِبَ أَلاَ قَدْ خَلَّفْتُ فِیکُمْ کِتَابَ اَللَّهِ فِیهِ اَلنُّورُ وَ اَلْهُدَى وَ اَلْبَیَانُ مَا فَرَّطَ اَللَّهُ فِیهِ مِنْ شَیْءٍ حُجَّهُ اَللَّهِ لِی عَلَیْکُمْ وَ خَلَّفْتُ فِیکُمُ اَلْعَلَمَ اَلْأَکْبَرَ عَلَمَ اَلدِّینِ وَ نُورَ اَلْهُدَى وَصِیِّی عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ أَلاَ هُوَ حَبْلُ اَللَّهِ فَاعْتَصِمُوا بِهِ جَمِیعاً وَ لاٰ تَفَرَّقُوا  عَنْهُ وَ اُذْکُرُوا نِعْمَتَ اَللّٰهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدٰاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوٰاناً  أَیُّهَا اَلنَّاسُ هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ کَنْزُ اَللَّهِ اَلْیَوْمَ وَ مَا بَعْدَ اَلْیَوْمِ مَنْ أَحَبَّهُ وَ تَوَلاَّهُ اَلْیَوْمَ وَ مَا بَعْدَ اَلْیَوْمِ فَقَدْ أَوْفىٰ بِمٰا عٰاهَدَ عَلَیْهُ اَللّٰهَ  وَ أَدَّى مَا وَجَبَ عَلَیْهِ وَ مَنْ عَادَاهُ اَلْیَوْمَ وَ مَا بَعْدَ اَلْیَوْمِ جَاءَ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ أَعْمَى وَ أَصَمَّ لاَ حُجَّهَ لَهُ عِنْدَ اَللَّهِ أَیُّهَا اَلنَّاسُ لاَ تَأْتُونِی غَداً بِالدُّنْیَا تَزِفُّونَهَا زَفّاً وَ یَأْتِی أَهْلُ بَیْتِی شُعْثاً غُبْراً مَقْهُورِینَ مَظْلُومِینَ تَسِیلُ دِمَاؤُهُمْ أَمَامَکُمْ وَ بِیعَاتِ اَلضَّلاَلَهِ وَ اَلشُّورَى لِلْجَهَالَهِ أَلاَ وَ إِنَّ هَذَا اَلْأَمْرَ لَهُ أَصْحَابٌ وَ آیَاتٌ قَدْ سَمَّاهُمُ اَللَّهُ فِی کِتَابِهِ وَ عَرَّفْتُکُمْ وَ بَلَّغَتْکُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَیْکُمْ وَ لٰکِنِّی أَرٰاکُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ  لاَ تَرْجِعُنَّ بَعْدِی کُفَّاراً مُرْتَدِّینَ مُتَأَوِّلِینَ لِلْکِتَابِ عَلَى غَیْرِ مَعْرِفَهٍ وَ تَبْتَدِعُونَ اَلسُّنَّهَ بِالْهَوَى لِأَنَّ کُلَّ سُنَّهٍ وَ حَدَثٍ وَ کَلاَمٍ خَالَفَ اَلْقُرْآنَ فَهُوَ رَدٌّ وَ بَاطِلٌ اَلْقُرْآنُ إِمَامٌ هُدًى وَ لَهُ قَائِدٌ یَهْدِی إِلَیْهِ وَ یَدْعُو إِلَیْهِ بِالْحِکْمَهِ وَ اَلْمَوْعِظَهِ اَلْحَسَنَهِ  وَلِیُّ اَلْأَمْرِ بَعْدِی وَلِیُّهُ وَ وَارِثُ عِلْمِی وَ حِکْمَتِی وَ سِرِّی وَ عَلاَنِیَتِی وَ مَا وَرِثَهُ اَلنَّبِیُّونَ مِنْ قَبْلِی وَ أَنَا وَارِثٌ وَ مُوَرِّثٌ فَلاَ تَکْذِبَنَّکُمْ أَنْفُسُکُمْ أَیُّهَا اَلنَّاسُ اَللَّهَ اَللَّهَ فِی أَهْلِ بَیْتِی فَإِنَّهُمْ أَرْکَانُ اَلدِّینِ وَ مَصَابِیحُ اَلظُّلَمِ وَ مَعْدِنُ اَلْعِلْمِ عَلِیٌّ أَخِی وَ وَارِثِی وَ وَزِیرِی وَ أَمِینِی وَ اَلْقَائِمُ بِأَمْرِی وَ اَلْمُوفِی بِعَهْدِی عَلَى سُنَّتِی – أَوَّلُ اَلنَّاسِ بِی إِیمَاناً وَ آخِرُهُمْ عَهْداً عِنْدَ اَلْمَوْتِ وَ أَوْسَطُهُمْ لِی لِقَاءً یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ فَلْیُبَلِّغْ شَاهِدُکُمْ غَائِبَکُمْ أَلاَ وَ مَنْ أَمَّ قَوْماً إِمَامَهً عَمْیَاءَ وَ فِی اَلْأُمَّهِ مَنْ هُوَ أَعْلَمُ مِنْهُ فَقَدْ کَفَرَ أَیُّهَا اَلنَّاسُ وَ مَنْ کَانَتْ لَهُ قِبَلِی تَبِعَهٌ فَهَا أَنَا وَ مَنْ کَانَتْ لَهُ عُدَّهٌ فَلْیَأْتِ فِیهَا عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ فَإِنَّهُ ضَامِنٌ لِذَلِکَ کُلِّهِ حَتَّى لاَ یَبْقَى لِأَحَدٍ عَلَیَّ تِبَاعَهٌ .)

[۱۵] الأمالی (للمفید) ، جلد ۱ ، صفحه ۲۸۱ (قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِی قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَلْجَبَّارِ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلرَّازِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ اَلْهُرْمُزَانِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: لَمَّا مَرِضَتْ فَاطِمَهُ بِنْتُ اَلنَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَصَّتْ إِلَى عَلِیٍّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ أَنْ یَکْتُمَ أَمْرَهَا وَ یُخْفِیَ خَبَرَهَا وَ لاَ یُؤْذِنَ أَحَداً بِمَرَضِهَا فَفَعَلَ ذَلِکَ وَ کَانَ یُمَرِّضُهَا بِنَفْسِهِ وَ تُعِینُهُ عَلَى ذَلِکَ أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَیْسٍ رَحِمَهَا اَللَّهُ عَلَى اِسْتِسْرَارٍ بِذَلِکَ کَمَا وَصَّتْ بِهِ – فَلَمَّا حَضَرَتْهَا اَلْوَفَاهُ وَصَّتْ أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنْ یَتَوَلَّى أَمْرَهَا وَ یَدْفِنَهَا لَیْلاً وَ یُعَفِّیَ قَبْرَهَا فَتَوَلَّى ذَلِکَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ دَفَنَهَا وَ عَفَّى مَوْضِعَ قَبْرِهَا فَلَمَّا نَفَضَ یَدَهُ مِنْ تُرَابِ اَلْقَبْرِ هَاجَ بِهِ اَلْحُزْنُ فَأَرْسَلَ دُمُوعَهُ عَلَى خَدَّیْهِ وَ حَوَّلَ وَجْهَهُ إِلَى قَبْرِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اَللَّهِ مِنِّی وَ اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ مِنِ اِبْنَتِکَ وَ حَبِیبَتِکَ – وَ قُرَّهِ عَیْنِکَ وَ زَائِرَتِکَ وَ اَلْبَائِتَهِ فِی اَلثَّرَى بِبُقْعَتِکَ وَ اَلْمُخْتَارِ لَهَا اَللَّهُ سُرْعَهَ اَللَّحَاقِ بِکَ قَلَّ یَا رَسُولَ اَللَّهِ عَنْ صَفِیَّتِکَ صَبْرِی وَ ضَعُفَ عَنْ سَیِّدَهِ اَلنِّسَاءِ تَجَلُّدِی- إِلاَّ أَنَّ فِی اَلتَّأَسِّی لِی بِسُنَّتِکَ وَ اَلْحُزْنِ اَلَّذِی حَلَّ بِی بِفِرَاقِکَ مَوْضِعَ اَلتَّعَزِّی – فَلَقَدْ وَسَّدْتُکَ فِی مَلْحُودِ قَبْرِکَ بَعْدَ أَنْ فَاضَتْ نَفْسُکَ عَلَى صَدْرِی وَ غَمَّضْتُکَ بِیَدِی وَ تَوَلَّیْتُ أَمْرَکَ بِنَفْسِی نَعَمْ وَ فِی کِتَابِ اَللَّهِ أَنْعَمُ اَلْقَبُولِ – إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ  – لَقَدِ اُسْتُرْجِعَتِ اَلْوَدِیعَهُ وَ أُخِذَتِ اَلرَّهِینَهُ وَ اُخْتُلِسَتِ اَلزَّهْرَاءُ فَمَا أَقْبَحَ اَلْخَضْرَاءَ وَ اَلْغَبْرَاءَ یَا رَسُولَ اَللَّهِ أَمَّا حُزْنِی فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَیْلِی فَمُسَهَّدٌ – لاَ یَبْرَحُ اَلْحُزْنُ مِنْ قَلْبِی أَوْ یَخْتَارَ اَللَّهُ لِی دَارَکَ اَلَّتِی أَنْتَ فِیهَا مُقِیمٌ کَمَدٌ مُقَیِّحٌ وَ هَمٌّ مُهَیِّجٌ سَرْعَانَ مَا فَرَّقَ بَیْنَنَا وَ إِلَى اَللَّهِ أَشْکُو – وَ سَتُنَبِّئُکَ اِبْنَتُکَ بِتَضَافُرِ أُمَّتِکَ عَلَیَّ وَ عَلَى هَضْمِهَا حَقَّهَا فَاسْتَخْبِرْهَا اَلْحَالَ فَکَمْ مِنْ غَلِیلٍ مُعْتَلِجٍ بِصَدْرِهَا لَمْ تَجِدْ إِلَى بَثِّهِ سَبِیلاً وَ سَتَقُولُ وَ یَحْکُمُ اَللَّهُ وَ هُوَ خَیْرُ اَلْحٰاکِمِینَ  سَلاَمٌ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اَللَّهِ سَلاَمَ مُوَدِّعٍ لاَ سَئِمٍ وَ لاَ قَالٍ فَإِنْ أَنْصَرِفْ فَلاَ عَنْ مَلاَلَهٍ وَ إِنْ أُقِمْ فَلاَ عَنْ سُوءِ ظَنٍّ بِمَا وَعَدَ اَللَّهُ اَلصَّابِرِینَ وَ اَلصَّبْرُ أَیْمَنُ وَ أَجْمَلُ وَ لَوْ لاَ غَلَبَهُ اَلْمُسْتَوْلِینَ عَلَیْنَا لَجَعَلْتُ اَلْمُقَامَ عِنْدَ قَبْرِکَ لِزَاماً وَ لَلَبِثْتُ عِنْدَهُ مَعْکُوفاً وَ لَأَعْوَلْتُ إِعْوَالَ اَلثَّکْلَى عَلَى جَلِیلِ اَلرَّزِیَّهِ فَبِعَیْنِ اَللَّهِ تُدْفَنُ اِبْنَتُکَ سِرّاً وَ تُهْتَضَمُ حَقَّهَا قَهْراً وَ تُمْنَعُ إِرْثَهَا جَهْراً وَ لَمْ یَطُلِ اَلْعَهْدُ وَ لَمْ یَخْلُ مِنْکَ اَلذِّکْرُ فَإِلَى اَللَّهِ یَا رَسُولَ اَللَّهِ اَلْمُشْتَکَى وَ فِیکَ أَجْمَلُ اَلْعَزَاءِ – وَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْکَ وَ عَلَیْهَا وَ رَحْمَهُ اَللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ .)

[۱۶] وقعه الطف ، جلد ۱ ، صفحه ۲۵۹ (قَالَ قُرَّهُ بْنُ قَیْسٍ اَلتَّمِیمِیُّ: لاَ أَنْسَى زَیْنَبَ اِبْنَهَ فَاطِمَهَ حِینَ مَرَّتْ بِأَخِیهَا اَلْحُسَیْنِ [عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ] صَرِیعاً، وَ هِیَ تَقُولُ: یَا مُحَمَّدَاهْ! یَا مُحَمَّدَاهْ! صَلَّى عَلَیْکَ مَلاَئِکَهُ اَلسَّمَاءِ، هَذَا اَلْحُسَیْنُ بِالْعَرَاءِ، مُرَمَّلٌ بِالدِّمَاءِ، مُقَطَّعُ اَلْأَعْضَاءِ، یَا مُحَمَّدَاهْ! وَ بَنَاتُکَ سَبَایَا، وَ ذُرِّیَّتُکَ مُقَتَّلَهً تَسْفِی عَلَیْهَا اَلصَّبَا! فَأَبْکَتْ وَ اَللَّهِ کُلَّ عَدُوٍّ وَ صَدِیقٍ! وَ صِحْنَ اَلنِّسْوَهُ وَ لَطَمْنَ وُجُوهَهُنَّ! .)